Dünya Opera Günü: Artık operaya gelecek misiniz? Eveeet!
Bir opera salonuna etkinlik izlemek için gidiyorsunuz. Etkinliğin başlaması için salonun ışıkları karartılıyor, bekliyorsunuz, bir süre sonra salondan bir ses geliyor:
- Biraz ışık lütfen! Işık veriliyor.
-Biraz daha, biraz daha! Tamam, teşekkürler.
Bu kişi etkinliğin yapımcı ve anlatıcısı, İDOB Müdür ve Sanat Yönetmeni bas Suat Arıkan. Salonun arka tarafından sahneye doğru hem yürüyor, hem de operayı anlatarak, bizlere Dünya Opera Günü için bir etkinlik sunuyor.
Opera sanatı, bilinen ilk opera olan Daphne’nin bestelendiği, on altıncı yüzyıldan beri izleyicileri büyülemektedir ve bu saygıdeğer sanat formu bugün yeni meraklıları kazanmaya devam etmektedir. Bir opera, müziği metinle birleştiren bir performans sanatının parçasıdır ve oyunculuk, sahne ve kostümlerle tamamlanmış bir hikayenin dramatik bir eylemidir. Ünlü Alman opera bestecisi operayı tanımlarken, onu tüm sanat dallarının bileşimi olan topyekün bir sanatlar bütünü olduğunu anlatıyor. Bu arada, değişik dönemlere ait, farklı kıyafetler giymiş opera sanatçıları, belli bir mizansen içinde gösterilere ve canlandırmalara başlıyorlar. Anlatıcı Suat Arıkan da bu mizansenin bir oyuncusu gibi rol alıyor ve anlatıyor. Opera sanatının, ilk örneğinin ortaya çıkmasından beri, diğer sanat dallarında olduğu gibi, önce antik, barok, klasik, romantik, neoklasik ve çağdaş akımlarda besteler yapıldığını örneklerle anlatıyor. Öncelikle barok operadan ve bestecilerinden örnekler vererek, ilk olarak bir barok opera örneğini solist sanatçı icra ediyor.
Metin yazarı ve anlatıcı Suat Arıkan operayı anlatmaya devam ediyor. Bu arada seyircilere opera bestecileri ile eserleri ile bazı sorular yöneltip, onlarla iletişim sağlıyor. Bu dramatize edilmiş gösteri ve etkinlikte, C. Monteverdi, G. Fredrich Haendel, Ch. W. Gluck, W. A.Mozart, G. Verdi, R. Wagner, G.Bizet, P.İ.Çaykovski, G.Puccini ve en son Türk bestecilerinden Selman Ada’ya kadar gelerek, keyifli, eğlendirici olduğu kadar da öğretici bir formatta son buluyor.
6 Mayıs 2017 Cumartesi günü saat 16.00'da Kadıköy Süreyya Operası’nda Dünya Opera Günü etkinliği vardı. Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen Dünya Opera Günü etkinlikleri, tüm ülke operalarında olduğu gibi İDOB’da da yapıldı. Metin ve anlatıcılığı Suat Arıkan tarafından yapılan Opera Günü etkinliğinin eşlikçiliğini piyanist Yuliya Bapova, ışık uygulamasını da Taner Aydın yaptı.
Programa solist olarak Dilruba Akgün, Caner Akın, Aylin Ateş, Utku Bayburt, Jaklin Çarkçı, Evren Ekşi, Önay Günay, Murat Güney, Şöhret İnanç, Yoel Keşap, Pınar Koç ve Umut Tingür katılıp başarılı bir performans sergilediler.
Bu gibi etkinliklerin bir yararı da, seyirci ile opera kurumu arasındaki iletişimi güçlendirmek, onların bu sanat dallarına ait ilgisini arttırıp pekiştirmek, böylelikle, bir eğitim aracı gibi görev üstlenerek, halkın belli bir düzeye ulaşmasına katkıda bulunmaktır.
1959 yılında Aydın Gün ve Muhsin Ertuğrul, İstanbul Belediyesine bağlı olarak kurulacak olan İstanbul Şehir Operası’nın amacını, Belediyenin Encümen üyelerine açıklamasında, operanın bir kültür ve eğitim aracı olduğunu gerekçeleri ile anlatarak, üyeleri bu şekilde ikna ederek, kuruluş kararını, böylelikle çıkartabilmişti. İşte Suat Arıkan da bunlardan hareketle “ - Bir insanın en az bir sanat dalı ile ilişkisi yoksa opera onun için bir şey ifade etmeyebilir. Ona bu sanat dalı yabancı gelebilir. İnsanlar çocukluktan başlayarak sahne sanatlarını izledikçe ufku gelişir, dünyaya bakış açıları değişir.” dedi.
Operaya olan tutkunuzu Opera Günü'nde kutlamak için daha iyi zaman yoktur. Opera için bir tutku geliştirmediyseniz, Opera Günü başlamak için mükemmel bir gün. Kutlamanın en standart yolu kendiniz için bir opera izlemektir. İnternet yoluyla veya yerel tiyatrolarla görüşüp katılabileceğiniz bir performans olup olmadığını öğrenebilir. Eğer bu bir seçenek değilse, internet, opera harikasını evinizin rahatlığında yaşamanızı kolaylaşmaktadır. Birçok opera evlerinin internet ortamında yayınları da olmaktadır, bunları takip etmek de çok kolaydır. Aydın bireyler için sanatsız bir yaşam olamayacağı gibi, operasız bir yaşam da düşünülemez.
Verdi, Mozart ve Wagner gibi şaheserlerden performanslar için Youtube'a göz atmayı deneyin. Müzikle eğilirseniz Opera Günü kutlamalarınızı bir adım daha ileri götürebilirsiniz. Müziğe ilgi duyan arkadaşlarınızla bir araya gelin ve kendi opera töreninizi yapın. Ünlü opera metinlerini çevrimiçi olarak bulmak kolaydır ve parçalarınızı kendi aranızda bölüp zamanınıza ayırabilirsiniz.
Etkinliğin sonunda "Bu akşam izlediklerinizden sonra artık operaya gelecek misiniz?" sorusuna, balkonlardan yüksek sesle "Eveeeet!!" sesleri yükseldi. Etkinlik amacına ulaşmıştı!
İsmail Hakkı Aksu