Bir opera eserinden düzenleme ile Türkiye’de ilk defa sahnelenen çocuk operası “Sihirli Flüt-Tamino’nun Rüyası“, çocuklar kadar yetişkinlerin de yoğun ilgisiyle karşılandı. İstanbul Devlet Opera ve Balesi’nin (İDOB) sahneye koyduğu eser, Kadıköy Süreyya Opera Sahnesi’nde sanatseverlerle buluştu.
Wolfgang Amadeus Mozart’ın 1791’de bestelediği son operası “Sihirli Flüt”ten yola çıkarak Defne Arıkan'in metnini yazdığı, Caner Akın tarafından sahneye konulan eserin orkestra şefliğini Murat Cem Orhan üstlendi.
Çocuk operasında şu sanatçılar görev aldılar:
Tamino (Bir Mısır prensi) tenor Ahmet Baykara
Pamina (Gece Kraliçesi'nin kızı) soprano Sirel Yakupoğlu
Sarastro (İsis Tapınağı Başrahibi) bas Umut Tingür
Papageno (Bir kuşbaz, kuş avcısı) bariton Alper Göçeri
Gece Kraliçesi soprano Hale Soner
Papagena soprano Betül Görgülü
Monostatos (Sarastro'nun sarayında bir zenci tutsak) tenor Can Reha Gün
1. Kadın soprano Ayşegül Karkıner
2. Kadın mezzosoprano Elif Tuğba Tekışık
3. Kadın mezzosoprano Eda Erdaş
Üç çocuk: Damla Dai, Azra Erdoğan, H. Ada Gülmez
İstanbul Devlet Opera ve Balesi, tarihinde ilk kez bir opera eserini çocuklara uyarlayarak sahneledi. Üstelik, tüm şarkılar orijinal dildesöylendi. Bu bir çocuk operası olduğu için de izleyicilerin çoğu çocuktu. Bunca yıllık opera yaşamımda, çocukların bu denli ilgiliyle opera izlediklerine ilk kez tanık oluyorum. Tüm çocuklar, tıpkı büyükleri gibi opera izlediler, alkışlanması gereken yerde de alkışladılar. Bu bir ilkti ve bunun bu şekilde sürmesi en büyük dileğimizdir. Demek ki, çocuklara ne şekilde sunum yapılacağını bilmek gerekiyor. Tüm solistler gerek şan gerekse sahnelerinde son derece başarılı bir çizgi çizdiler.
Paolo Villa’nın çalıştırdığı koro da hem işitsel hem de görsel olarak doyurucu oldu. Mozart'ın Sihirli Flüt operasından metin düzenlemesini yapan Defne Arıkan'ın da bu başarıda büyük payı var. Zeki Sarayoğlu'nun güzel dekoru, Gizem Betil'in mükemmel kostümleri ile Taner Aydın'ın ışık tasarımının birlikteliği, sahnede adeta masalsı bir gösteriyi sağladı.
Asıl kutlanması gerekenlerden biri de sahne üzerinde ilk reji denemesini başarı ile yapıp bizleri esi Mısır’ın çağımıza uyarlanmış masalsı dünyasına götürerek, iyi bir iş çıkaran Caner Akın. Caner Akın, çocukların opera ile daha iyi uyum sağlaması için, bu çocuk operası düzenlemesini iyi işlemiş. Bunu başarmakla,sahnelerimizde yeni bir rejisörün ilk ışıklarını vererek bizleri umutlandırdı.
Bu eserin metin düzenlemesini yapan Defne Arıkan, şunları söyledi:
‘’Geleceğimiz olan çocuklarımızı sanatla buluşturmak, onları geleceğin bilinçli opera seyircileri olarak yaşadıkları dünyaya daha aydınlık bakabilmeleri için bir özgörev edindik: Hiç kuşkusuz, Mozart'ın hayalini kurduğu bu masalsı operası, bu yolda en büyük yardımcımız oldu. 1791'de son operası olarak bestelediği "Sihirli Flüt" (Die Zauberflöte) operası, çocuklara iletmek istediğimiz temaların hepsini aynı anda içinde barındırıyordu.
Emanuel Schikanader'in librettosundan yola çıkarak çocuklara özel uyarladığım oyunun ana teması; müziğin tedavi edici gücünün yanı sıra, sevginin ve müziğin her türlü kötülüğü yendiğini vurgulamak oldu.
Tamino'nun Rüyası bu! İnsan varlığının, "Sevgi", "Eşitlik" ve "Özgürlük" kavramlarıyla temellendiğini, kin, nefret ve intikam duygusunu barındırmayan bireyler olmasının öneminin sunulduğu bir rüya!Mozart da bu kavramlarla yoğrulmuş bir insan olarak, eserlerinde her zaman sevginin önemini vurgulamıştır. Bu bağlamda ondan ilham aldık ve özgörevimizin ilk adımını onunla attık.
Yaşamakta olduğumuz şu zaman dilimi içerisinde kişisel hırsların, iktidar savaşlarının, çevresel ve toplumsal değişikliklerin olumlu ve olumsuz değişimlerin, gittikçe şiddetlenen savaşlara inat, olumsuzu olumluya ancak sevgi ile dönüştürebiliriz. O halde iyinin güzelliğini, o saf ve temiz kalplere Mozart ile aşılamaya başlamanın kabul edilir tek gerçek olması, bu yolda doğru seçimi yapmamızda en büyük yardımcımız oldu. ‘’
Sihirli Flüt operası W.A.Mozart'ın iki perdelik bir ''Singspiel'' sahne eseridir. Emmanuel Schikaneder'in metni üzerine bestelediği opera ilk kez 1791 yılında Viyana'da sahnelenmişti, Türkiye'de de ilk kez 1969'da Ankara'da sahnelendi. Bu şekilde çocuk operası olarak ilk kez 24 Aralık 2017'de İstanbul'da sahnelenmiş olmaktadır.
İSMAİL HAKKI AKSU