Pandemi önlemleri nedeniyle sanal mecralardaki videoları dışında sessizliğe bürünmüş gibi görünen devlet orkestralarında, önemli bir gelişme, gene sessiz sedasız yaşandı. Yıllardır hem asil, hem vekil olarak CSO'nun 1. Şefliğini yapan Rengim Gökmen'le orkestranın yolları 21 Mayıs 2020 tarihinde sözleşmenin sona ermesi, 2 Haziran'da da yüzyüze karşılıklı vedalaşmanın yapılmasıyla ayrılmış oldu. Şimdi CSO'da, geçtiğimiz Mart ayındaki seçimde firesiz olarak göreve gelen Özgür Balkız müdürlüğünde, yeni bir vizyonla, yeni bir döneme girmenin hazırlıkları yapılıyor.
Rengim Gökmen
Rengim Gökmen, 1980 yılından sonra CSO'da aralıksız her yıl bir veya birkaç konser yapan şef ünvanını taşıyor. Asil veya vekil olarak 1. Şeflik görevi ise 2006'dan bu yana, birer yıllık Erol Erdinç ve Selman Ada'nın vekillik dönemleri hariç devam ediyordu.
Gökmen'in 65 yaşında devlet memuriyetinden emekliye ayrılacağı tarih 19 Ağustos 2020 idi. Ancak Gökmen, asıl kadrosu Profesör ünvanıyla Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı'nda olduğu için 67 yaşına kadar emekliye ayrılmayacaktı. CSO'da vekil olarak görev yapmaya devam etmesi, Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın yeniden sözleşme yapmasına bağlıydı. Ancak, bu anlamda bir gönülsüzlük yaşanıyor gibiydi. 2020-21 sezon açılışının Külliye'deki özel konserle açılışı sırasında, Cumhurbaşkanına kadro sorunun Gökmen ve eski Müdür Altan Kalmukoğlu tarafından aktarılması , Cumhurbaşkanının hemen orada Hazine ve Maliye Bakanı ile Kültür ve Turizm Bakanı'na bu konuda talimat vermesinden sonra, çözümün yıl sonuna kadar tamamlanacağı düşünülüyordu. Ancak, 31 adet kadronun Maliye'den vizelenip Kültür Bakanlığı'na gelmesine karşın, Bakan onayının, yapılan tüm girişimlere karşın çıkmamasından sonra, Gökmen yakınlarına istifasının cebinde olduğunu ve en geç sezon sonunda ayrılacağını söylüyordu.
Önce Mart ayında CSO'nun yıllık genel kurulu yapıldı ve Gökmen'in uzun süredir birlikte çalıştığı Altan Kalmukoğlu yönetimi orkestra üyelerince değiştirildi. Ardından pandemi önlemleri geldi, orkestra çalışmalarını genelgeler uyarınca tatil etti. Böylece bir bekleyiş içine girildi. 21 Mayıs'ta sözleşme süresi sona erince, CSO yönetimi Gökmen'le yüzyüze bir görüşme istedi.
Özgür Balkız
2 Haziran'da CSO binasında Müdür Özgür Balkız, yardımcısı Serhat Çalışkan ile üyeler Neslihan Erten, Can Kıyıcı ve Yiğit Tan ile Yardımcı Şef Cemi'i Can Deliorman'ın bulunduğu toplantıda ne olup biteceği aşağı yukarı belliydi. CSO yönetim kurulunun Gökmen'e “Bir yıl daha çalışalım” demesi beklenmiyordu. Gökmen de bu durumun çoktan beri farkındaydı. Böylece bir tatsızlık yaşanmadan karşılıklı “veda” edilmiş oldu.
Orkestracılıkla ilgili konuşmalarda hep örnek alınmaya çalışılan Batı'da, şeflerin bir orkestrada “daimi” görevlerinin en çok 5+5 yıl olduğu ortaya konulur. Gökmen, bu “veda” ile iki yılı hariç 2006'dan itibaren 12 yıl, CSO'da yasada “1. Şef” olarak tanımlanan “genel müzik direktörlüğü” görevini yapmış oldu.
Bu yıllara, özellikle “bardağın dolu tarafına” şöyle bir göz attığımızda, Gökmen'in orkestranın birikmiş sorunlarının çözümü için hayli emek sarf ettiğini görürüz. Şu anda kullanımda bulunan CSO Konser Salonu'nun bir önceki tadilatında salona müteahhit tarafından halı kaplanarak yaratılan sorunun giderilip koltukların yenilenmesi için, Doğuş Grubu ile ilişkileri başlatan Rengim Gökmen olmuştu. Doğuş Çocuk Senfoni Orkestrası'nın müzik yönetmeni olarak grup ile iyi ilişkilerini kullanarak Doğuş'un bu tadilatı üstlenmesini sağlamış, ardından o zamanki Müdür Çağatay Akyol yönetiminin Ferit Şahenk nezdindeki çabalarıyla iş komple tadilata dönüştürülmüş, Doğuş CSO için Mimar Özgür Ecevit'e yaptırdığı projeyi uygulayarak 2007'nin TL ve döviz kuruna göre, yaklaşık 13 milyon dolar civarında harcama yapmıştı. Doğuş grubu CSO'nun 12 yıl boyunca genel sponsorluğunu da üstlenmişti.
2006'dan önce CSO uzun yıllar işlerini 1. Şefi ve Yardımcı Şefi bulunmadan yürütmüştü. 2007'de Gökmen CSO'daki boş üyeliklerin beşine kadro sınavı açılması için düğmeye basmış, yönetim kurulunun da Maliye'de sıkı takibi sonucu vizelenen 22 kadro için sınav yapılmıştı. Bu süreçte CSO'nun programında bulunan bir Mahler eserini “yeterli çalgıcı bulunmadığı” için iptal ettiği ve konunun müzik kamuoyunda hayli konuşulduğu hatırlanır.
Olumlu işlerden biri de Gökmen'in “Kampüste Senfonik Akşamlar” başlıklı Anadolu turnelerini gene Doğuş desteğiyle başlatması oldu. Orkestranın kendi içinde Konzertmeister yardımcılığı, ardından grup şefliği ve yardımcılığı sınavlarının açılması da, orkestranın iç işleyişi bakımından Gökmen'in sağladığı olumlu gelişmelerdi.
Görevi boyunca, bir kısmını kendi yönettiği büyük hacimli senfonik eserlerin programa alınması, CSO'nun Türk bestecilerine yeni siparişler verip seslendirmesi gibi beste dağarımızının zenginleşmesine katkıları da iz bırakacak işleri arasındaydı.
Gökmen, Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı'nda, pandemi döneminde de dijital biçimde yaptığı derslerine devam edecek. Davet alacağı orkestraları red edeceğini hiç zannetmiyorum çünkü şeflik mesleğini ne denli sevdiğini ve bağlı olduğunu biliyorum.
Yedek seçilmesine karşın, bir üyenin istifa ettirilerek yönetime girip 2019'da yeniden müdür olan Altan Kalmukoğlu ve ekibinin Mart'taki genel kurulda tümüyle değişik bir ekiple yenilenmesinin ardından, Rengim Gökmen'le yolların da ayrılmasıyla CSO tarihinde yeni bir dönem başlıyor.
ŞEFİK KAHRAMANKAPTAN
4 Haziran 2020, Ankara