İlk “hârika çocuk”lardan, çağdaş bestecimiz Ateş Pars'ın anıtsal piyanist İdil Biret'e adadığı 1. Piyano Konçertosu (Piyano ve Orkestra İçin Konçerto) ile sayıları 9'a ulaşan senfonilerinden 3. Senfoni'nin prömiyer kayıtlarını içeren albüm, ÇAĞSAV Müzik etiketiyle raflarda ve internette satışa çıktı. Her iki eserde de orkestraları şef Burak Tüzün yönetti. Konçertonun kaydı Mart 2015'de Antalya Devlet Senfoni Orkestrası eşliğinde, senfoninin kaydı ise Ekim 2008'de Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası'yla canlı olarak yapıldı.
1. Piyano Konçertosu için T.C. Devlet Sanatçısı piyanist İdil Biret seslendirme sonrası şunları söyledi:
““Ateş Pars’in 1. Piyano Konçertosunu zevkle çaldım. Son derece girift harmonisi olan, zekâ dolu parlak bir yapıt. İyi bestelenmiş eserlerin ortak yönü sırf hesapla değil içten duyularak yazılmış olmalarıdır. Ateş Pars’in konçertosu da bunun kanıtıdır. Böyle özgün ve ustaca yazılmış bir eser kazandığımız için çok mutluyum.”
“Ateş Pars-Burak Tüzün-İdil Biret” albümünü D§R, Opus3a, Lale, Dost gibi büyük plakçılarda bulmak mümkün. Albüm internet üzerinden de sipariş edilebiliyor:
Ateş Pars'ın oda müziği bestelerinden örnekleri içeren “Oda Müziğinde Atonal” başlıklı CD'si de daha önce gene ÇAĞSAV Müzik etiketiyle yayınlandı ve halen satışta bulunuyor:
http://www.opus3a.com/u/pars-oda-muziginde-atonal/a6e4ea8648e1bc6da35ebae320726887
ATEŞ PARS KİMDİR?
1942’de İstanbul’da doğan Ateş Pars, 1952’te Ankara Devlet Konservatuvarı’na kabul edildi. 11 yaşına kadar bestelediği 45 piyano parçasıyla İngiliz besteci Benjamin Britten’in dikkatini çeken ve Britten'in öğrencisi yapmak istediği Ateş Pars, 1957’de girdiği sınav sonucu, 6660 sayılı Üstün Yetenekli (Hârika) Çocuklar Yasası kapsamına alınarak öğrenim görmek üzere Paris’e gönderildi. Öğretmenleri Nadia Bulanger'le kompozisyon, Vlado Perlemutter’le piyano çalıştı. Robert Casadesus , Arthur Rubinstein ve Clifford Curzon’un piyano ustalık sınıflarına katıldı.
1964’te Türkiye’ye dönerek Ankara Devlet Operası’nda 1973 yılına kadar korepetitör olarak görev yaptı. Ankara’da evlendiği eşi soprano Neşe Demirdeş Pars’la birlikte 1973 yılında Avusturya'ya gitti. İnnsbruck Şehir Tiyatrosu'nda korepetitör olarak görev yaptı. Daha sonra Almanya'ya geçerek Münih Devlet Operası ve Coburg Devlet Bölge Operası'nda çalıştı. Coburg’da iki ayrı kurumda ders verdi. Bestecinin 3. Senfoni'sinin dünya prömiyeri 2008'de Burak Tüzün yönetimindeki Anadolu Senfoni Orkestrası tarafından Eskişehir'de yapıldı. Paris'ten sınıf arkadaşı İdil Biret'in siparişi üzerine yazdığı piyano-viyola sonatının prömiyeri İdil Biret-Ruşen Güneş ikilisi tarafından 2011 Ocak ayında İstanbul'da yapıldı, yapıt aynı ay Ankara'da seslendirilildi. Ruşen Güneş için yazdığı solo viyola parçaları da 2010 Aralık ayında İstanbul'da ilk kez seslendirildi ve bu kayıt ÇAĞSAV Müzik'ten yayımlanan Ruşen Güneş- Türk Bestecilerinden Viyola Parçaları başlıklı CD'de yer aldı:
http://www.opus3a.com/u/pars-oda-muziginde-atonal/a6e4ea8648e1bc6da35ebae320726887
Pars, son dönemde iki piyano konçertosu yazarak, Paris'teki eğitim yıllarından arkadaşı İdil Biret'e ithaf etti. Ateş Pars’ın yapıtları arasında iki piyano için parçalar, piyano sonatları, piyanolu triolar, yaylı kuartetler, piyano ve yaylı için beşli, keman ve piyano sonatı, viyolonsel ve piyano sonatı, soprano ve piyano için 20 tane lied, org için prelüdler ve dokuz senfoni bulunuyor. Bestecinin senfonileri, 12 ton müziğine tipik örnekler oluşturuyor.
BURAK TÜZÜN KİMDİR?
Lisansüstü derecelerini 1996-2002 yılları arasında devlet bursu ile okuduğu Moskova Çaykovski Devlet Konservatuvarı Opera ve Senfoni Şefliği Bölümünü ve Müzikoloji Bölümünü bitirerek tamamladı. 1972 doğumlu Tüzün, Türkiye’de Sami Hatipoğlu, Server Ganiev ve Alfred Mişurin, Moskova’da Leonid Nikolaev, Yuri Butsko ve Margarita Karatıgina ile çalıştı. 2004-2011 yılları arasında Anadolu Üniversitesi Senfoni Orkestrası’nın Genel Müzik Yönetmenliğini yaptı. Sanatçının Andel, Atilla, Dervişi, Doğru, Erkin, Kodallı, Korucu, Pars, Rey, Saygun, Sun ve Usmanbaş’ın eserlerinin yer aldığı kayıtları mevcut. Akademik alanda çalışmaları; makaleleri, konferansları, orkestra şefliği ve tamamlayıcı disiplinleri ile ilgili bir kısmı yayınlanmış kitapları bulunan Tüzün, Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Anasanat Dalı’nda öğretim üyesi olarak görev yapmakta, Hacettepe Üniversitesi Senfoni Orkestrası Genel Müzik Yönetmenliği ve orkestra şefliği görevini de yürütmektedir.
İDİL BİRET KİMDİR?
Türkiye'nin "Hârika Çocuğu" İdil Biret, daha üç yaşında yeteneğinin saptandığı piyanoda ilk derslerini beş yaşında Ankara'da Mithat Fenmen'den aldı. İkinci Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün talimatı ve Milli Eğitim Bakanı Hasan-Âli Yücel’in özel ilgisiyle, TBMM'nin kendi adına çıkardığı özel yasa ile yedi yaşında ailesiyle birlikte Fransa'ya gönderildi. Nadia Boulanger'nin gözetiminde Paris Ulusal Konservatuvarı'nın Yüksek Piyano, Eşlikçilik ve Oda Müziği bölümlerini 15 yaşında birincilik ödülü alarak bitirdi. Alfred Cortot ve Wilhelm Kempff gibi piyano tarihinin en önemli hocaları ile çalıştı. 11 yaşında iken Kempff ile Paris'te Mozart'ın iki piyano için konçertosunu çaldı. 16 yaşından bu yana dünya sahnelerinde bulununan Biret, Amerika'daki ilk konserini 21yaşında, Rachmaninof 'un 3. Piyano konçertosunu çalarak Erich Leinsdorf yönetimindeki Boston Filarmoni Orkestrası ile verdi. İlk Rusya turnesini piyanist Emil Gilels'in çağrısı üzerine yaptı ve yıllar içinde Rusya'da yüze yakın konser verdi.. Yaptığı LP ve CD kayıtlarının sayısı 100'ü geçen İdil Biret'in repertuvarında 100'den fazla konçerto bulunuyor. Solo ve oda müziği repertuvarı ise piyano literatürünün tamamını kapsıyor.
Müzik yaşamında N. Boulanger'in tavsiyesiyle hiçbir piyano yarışmasına katılmayan Biret, Kraliçe Elizabeth (Belçika), Van Cliburn (ABD), Busoni (İtalya) Montreal (Kanada), Liszt (Weimar, Almanya), Beethoven (Bonn, Almanya), Şanghay (Çin) gibi bir çok piyano yarışmasında jüri üyeliği yaptı.
1971'de (T.C.) Devlet Sanatçısı ilan edilen İdil Biret, Boğaziçi Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi'yle Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nin “onursal doktora” unvanlarını taşıyor, ayrıca ODTÜ Onur Ödülü sahibi. Yurt dışında aldığı ödüller arasında, "Lili Boulangier Memorial", "Harriet Cohen/ Dinu Lipatti Altın Madalyası"; Polonya Hükümeti Kültür Liyakat Nişanı ve Fransa Hükümeti "Chevalier de l'ordre National de Merite" Nişanı bulunuyor. Türkiye’nin en prestijli müzik ödülü sayılan Sevda Cenap And Müzik Vakfı Onur Ödülü Altın Madalyası’nın da sahibi.