Halk arasında vurma çalgı denilince akla hemen “davul” gelir!
Kırsal alanda asma köy davulu, şehirde ise bateri takımına davul çalana da davulcu der geçerler. Gençliğimizde İstanbul'da pek çok caz orkestrasının, grupların bateri takımının başında bu işi sevgiyle öğrenip yapan gençler otururdu. Hatta bunlardan biri hayli ünlü olmuş, daha sonra bir Cumhurbaşkanının kızıyla evlenince gazetelerde bile adı hep “Davulcu Asım” diye anılmıştı!
Ama iş bu denli basit değil. Halkın davul deyip geçtiği şey, klasik ve çağdaş müzikte “vurmalı çalgılar takımı”nın içinde sadece bir öge. Günümüzde kısaca Batı dillerinden transfer “perküsyon” denilen bu takım, giderek çeşitli kıtaların ilkel - yerel enstrümanlarının da katılımıyla zenginleşiyor. Hâttâ sadece bir parçada kullanılmak üzere yapılmış çalgılar bile bulunuyor!
Çoksesli müzikte ritm, vurmalı çalgılarla sağlanır. Marakastan tubaya, kastanyetten kaşığa, üzerine elle veya başka bir cisimle vurularak, sürtülerek, sallayarak, çalkalayarak veya ovularak ses elde edilen her cisim vurmalı çalgı sınıfına girer. Ama bazıları solo çalgı olarak da kullanılır. Özellikle de perküsyon takımının içindeki tuşlu çalgılar, marimba ve vibrafon. Konservatuvarlarımızın bazılarında “vurmalı çalgılar sanat dalı”nda kızlı-erkekli pek çok gencimiz öğrenim görmekte.
Geçtiğimiz yıl bu alanda üç gencimiz özellikle dikkati çekti. Bunların başında emil kuyumcuyan geliyor. Vurmalı çalgılarda en çok marimba yarışması düzenlenir. Tüm vurmalıları kapsayan çıtası yüksek çok ciddi bir yarışma Hollanda'daki olan Tromp Perküsyon Yarışması ve Festivali'dir. Eindhoven'da düzenlenen etkinliğe 2016'da Dünyanın çeşitli ülkelerinden 100`ü aşkın perküsyoncu CD kayıtlarıyla başvurdu. 11 ülkeden 30 kişi yarışmaya katılım hakkı kazandı. Katılımcının multi-perküsyoncu olarak belirli formlarda ve değişik vurmalı çalgılarla etkinliğini göstermesi gerekiyordu. Yarı finale en fazla 8, finale 3 kişinin kalabildiği, yarışmanın birincisi Emil Kuyumcuyan oldu. Marimba,vibrafon gibi tuşlu çalgılar ile davul, bateri ve bunların tuşlularla birlikteliğinde yeteneğini gösterdi. Biri solo, biri konçerto sipariş iki besteyi de seslendirdiği yarışmada Hurel, Xenakis, Jodlowski, Sarhan gibi modern ve günümüz önemli bestecilerinden eserler çaldı.
1993'de İstanbul’da doğan Emil Kuyumcuyan, Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı`nı Mehmet Sökmen'le tamamladıktan sonra Stuttgart Müzik Yüksekokulu’nda Marta Klimasara ile yüksek lisans yaptı ve Lyon Konservatuvari’nda Jean Geoffroy'le çalıştı. Perküsyonist, performans
sanatçısı ve besteci olarak Türkiye, Almanya, Çek Cumhuriyeti, Fransa, Hollanda, Hirvatistan, İsviçre, Italya, Polonya, Slovenya, ve Rusya' da konserler verdi. DAAD başta olmak üzere çeşitli kurumsal burslarla desteklenen, önemli festivallerde solo ve gruplarla çalan Emil Kuyumcuyan önceki birincilik ve derecelerini taçlandıran Tromp Perküsyon Ödülü oldu. Yolu açık olsun.
ELMAN MECİD'E ÖZENDİRME ÖDÜLÜ
Bir başka genç perküsyoncu, 21 yaşındaki elman mecid de İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) geleceğin sanatçılarının yetişmesine katkıda bulunmak amacıyla 2012 yılında başlattığı 15 bin TL tutarındaki “Aydın Gün Teşvik Ödülü”nün yeni sahibi oldu. Rastlantıya bakın ki Emil ile Elman, Ankara'da Bilkent Sahnesi'nde bir vurmalı çalgılar topluluğu konserinde birlikte de çalmışlardı.
1996'da Ankara'da doğan Elman Mecid uluslararası pek çok marimba yarışmasında kendi yaş grubunda birincilikler elde etmişti. Bilkent'i babası Aydın Mecid'in sınıfında bitiren ve halen Hamburg’da lisans çalışmalarını sürdüren Elman Mecid, küçüklüğünden bu yana pek çok Uluslar arası yarışmaya katılarak birincilik elde etti. Elman Mecid 2015 yılından bu yana Hamburg Senfoni Orkestrası'nın konserlerine takviye sanatçı olarak davet ediliyor.
Elman gibi, babasının yetiştirmekte olduğu bir başka perküsyon öğrencisi de 2003 doğumlu Beste Gürkey. Babası Engin Gürkey'ye çalışmalarını sürdürdüğü İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nda 8. sınıf öğrencisi . Son beş yılda girdiği 7 yarışmada de altı birincilik, bir ikincilik, bir üçüncülükle dikkati çeken Beste, geleceğin başarılı kadın perküsyoncuları arasına girecek gibi görünüyor.
Şefik KAHRAMANKAPTAN
Andante'nin 1 Şubat 2017 sayısında yayımlanmıştır.