3. Milli Kültür Şurası'nda Dil ve Edebiyat Komisyonu şu kişilerden oluşuyordu:
Başkan: Beşir AYVAZOĞLU (Şair, yazar, gazeteci,öğretmen)
Adnan ÖZER, D. Mehmet DOĞAN, Ebubekir EROĞLU, Enis BATUR, Haydar ERGÜLEN, Melek PAŞALI, Sabri KOZ, Üzeyir İLBAK, Prof. Dr. Yılmaz DAŞÇIOĞLU
DİL VE EDEBİYAT KOMİSYON RAPORU
“Dilimizi ve kültürümüzü yeniden üretecek eleştirel bakış açıları geliştirilmelidir. Dilimizi, kültürümüzü âdeta yeniden keşfetmeli, yeniden üretmeli ve güçlendirmeliyiz. İnsanımızı, kültürümüzü bugüne ve geleceğe taşıyan dil ve ana malzemesi dil olan edebiyat; insanımızın ve toplumumuzun içinde yaşadığı asıl zeminidir. Bu bağlamda Dil ve Edebiyat Komisyonunda sırasıyla;
Türkçe dersinin, ilk ve orta öğretimde edebiyatımızın seçkin metinleriyle işlenmesi, öğrencilerin dört temel dil becerisinin geliştirilmesi ve şiirin bağımsız bir ders olarak eğitim ve öğretim programlarına alınması,
Ortaokul ve lise seviyelerinde, Türk edebiyatının temel eserlerinden oluşan listelerin hazırlanması, lise seviyesi için seçilen eserlerin sadeleştirilmeden yayımlanması,
Üniversiteye giriş sınavının sadece test metodu ile değil, dil ve ifadenin ölçülebileceği, yazma becerisini geliştirmeye imkân veren bir uygulamaya dönüştürülmesi, bu uygulamanın lisenin son iki yılında yapılması ve başarılı olan öğrencilerin üniversite giriş sınavına alınması,
Türkçenin kapsamlı bir etimoloji sözlüğünün hazırlanması,
Çocuklarımızı kendi masallarımızla büyütmenin yollarının araştırılması, Kültür ve Turizm Bakanlığının masallarımızı bir külliyat hâlinde yayımlaması,
Halk kültürü ve edebiyatı klâsiklerinin külliyatlar hâlinde yayımlanması, yayımlarda eserlerin orijinallerine sadık kalınması; fakat çocuklar için ayrı basımların gerçekleştirilmesi,
Çocuklarımızın erken yaşlarda kitap ve kütüphaneyle tanıştırılması, belediyeler tarafından semt kütüphanelerinin kurulması ve bütün yurtta yaygınlaştırılması,
Kültür ve edebiyat alanında faaliyet gösteren sivil toplum örgütlerine verilen desteklerin artırılması,
Kültür ve edebiyatımız geçmiş birikimden ibaret değildir. Günümüz şair ve yazarlarını, fikir ve ilim insanlarını topluma tanıtmak, sürekliliğin altını çizmek bakımından yeni politikaların geliştirilmesi,
İstanbul’da bir modern Türk edebiyatı müzesi kurulması,
Kültür ve Turizm Bakanlığı bünyesinde bir dergi taramaları dijital arşivi kurulması,
Türk edebiyatını tanıtmak için belli başlı dillerde uluslararası bir edebiyat dergisinin yayımlanması,
Yunus Emre Enstitüsünün, yazar kuruluşları ve sivil toplum örgütleriyle daha çok işbirliği yapmasına yönelik teşvik ve tavsiyelerde bulunulması,
Yunus Emre Divanı’nın, Doğu ve Batı dillerine çevrilmesi,
Yurtdışında Türk edebiyatı festivallerinin düzenlenmesi,
Uluslararası Yunus Emre ödülü tanzim edilmesi,
Yurtdışından yabancı edebiyatçıların Türkiye’ye davet edilmesi ve edebiyat gezilerinin düzenlenmesi,
Dünyanın saygın gazetelerinde Türk edebiyatı eklerinin yayımlanmasına yönelik çalışmalar yapılması,
İnternette yabancı dillerde yayın yapan Türk edebiyatı sitelerinin kurulması,
Edebiyat dergileri daha güçlü bir şekilde desteklenmelidir. Dergilere tasarım ve basım desteği verilmesi ve araştırma ürünü makalelere telif ödeyebilme imkânına kavuşturulması,
Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın kendi dil ve kültürleriyle bağlarının güçlendirilmesi, kültürümüzün birleştirici unsurlarının ön plâna çıkarılması ve bu amaca yönelik etkinliklerin düzenlenmesi,
Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın anadil eğitiminde iki dilli eğitim programlarının tercih edilmesi, buna uygun ders materyallerinin hazırlanması, eğitimin her iki dilde de yeterliliğe sahip öğretmenler tarafından verilmesi,
Batı üniversitelerinde Türkçe öğretmenliği bölümlerinin açılması, mevcut olanların desteklenmesi,
Halk kültürü ve edebiyatı derleme çalışmalarının hızlandırılarak sürdürülmesi ve kapsamlı bir Türk halk kültürü ansiklopedisi hazırlanması,
Uluslararası Türk Halk Kültürü Kongresi’nin mutat aralıklarla düzenlenmesi ve son iki kongrenin metinlerinin kitap olarak basılması,
Farklı alfabelerdeki Türkçe kitapların kütüphanelerimizde bir araya getirilip okuyucuların hizmetine sunulması, dünyanın çeşitli kütüphanelerine dağılmış vaziyetteki eserlerin dijital ortama taşınarak tek merkezde toplanmasına yönelik çalışmalar yapılması,
Devlet dilinde ve öğretim dilinde yaygınlaşan yabancı kelimelerin yerine Türkçelerinin tercih edilmesi ve yabancı dillerden geçen kelimelerin, eğer günlük dile yerleşmemişse kullanılmamasına yönelik politikalar belirlenmesi,
Kamu kurum ve kuruluşlarında dil uzmanlarına yer verilmesi, kurumların personel eğitimlerinde Türkçe ve dilbilgisinin ders olarak işlenmesi,
Dil ve bilim alanında terim birliğini sağlamak amacıyla, meseleyi makul ölçüler içinde ele alan komisyonlar oluşturularak mutabakat sağlanmasına yönelik çalışmalar yapılması,
1934’ten beri uygulanan çoğaltılmış Fikir ve Sanat Eserlerini Derleme Kanunu’nun günümüz şartlarına uygun bir içerikle yeniden düzenlenmesi,
Teknolojik gelişmelerin ve yeni medya ortamlarının dil ve kültür üzerindeki etkilerinin göz önünde bulundurularak, değişik yaş grupları için akıllı telefon ve tablet uygulamaları geliştirilmesi teklif edildi.
(KTB 3. Milli Kültür Şurası Dil ve Edebiyat Komisyonu raporudur. 14.3.2017)