VEKAM-Ankara Araştırmaları Dergisi’nin Haziran 2019 sayısı için “Bir Zamanlar Posta Caddesi” adlı araştırmamı hazırlarken tanışıyoruz Behzat Tamer ile. Temelleri Çerkeş Sokağı’nda atılan Kebap 49’un sahiplerinden Hamza Özbeyoğlu, Posta Caddesi ve Palabıyık’ın Meyhaneleri konularında, 1950’de cadde üzerindeki Yusuf Hikmet Apartmanı’nda doğan Behzat Tamer’den bir hayli bilgi edinebileceğimi söylüyor. Onun aracılığı ile Behzat Tamer’le 25 Şubat 2019’da Bülten Sokak No:5’te ünlü pideleri eşliğinde Kebap 49’da, 1 Mart 2019’da ise Çankırı Caddesi No:13’teki “Uğrak 1926”da ünlü “tavuk grill” (tavuk ızgara) ziyafetinde bir araya geliyoruz.
Behzat’tan öğrendiğime göre, dede Raşit Tamer, 1926’da Şehir (Millet) Bahçesi’nde önce Uğrak Şarküteri’yi açar. Daha sonra adı Uğrak Pastanesi’ne dönüşecek olan işyeri, Atatürk Bulvarı’na cepheli, bahçe girişinin hemen sağ köşesinde olup, Ankara’nın börek ve sandviç ağırlıklı ilk büfelerindendir. Şehir Bahçesi’nin sol kesimindeki Uğrak İşkembecisi de Raşit Tamer’e aittir. İki iş yeri de o güzelim Şehir(Millet) Bahçesi ve Çarşısı, 1958’de “100.Yıl Çarşısı” uğruna feda edilip yıkılana kadar (ki o çarşı da 2023’de yıkılıp kendini yeni MEYDAN’a terkedecek) bu mekanlarında faaliyet gösterirler. Uğrak 1958’de, Çankırı Caddesi No:13’deki Tamer Han’ın zemin ve asma katlarına Uğrak Ekspres adıyla taşınır (Üst katındaki Hünkar Restoran da Tamerler tarafından işletilir). 1969’da Hollanda’dan piliç çevirme makinesi getirilmesiyle, Uğrak Ankara’da “tavuk grill”in öncüsü olur (1971 ortalarında, Tamer Han’ın yanı başındaki Koza Han’da Maliye Bakanlığı Bütçe ve Kontrol Müdürlüğü bünyesinde yeni kurulmuş olan Program-Bütçe Grubu’nda, kısa bir süre çalışmışlığım var. Uğrak’ın giriş kapısının sağ kesiminde yerden 50 cm. kadar yükseklikte, 9-10 metrekare büyüklüğünde bir alana sıralanmış şişlerde, onlarca tavuğun aynı anda ateş üzerinde çevrildiğini hatırlıyorum. Mutlaka yemişimdir de, ancak anımsayamadım).
1970’te Raşit Tamer ölünce oğulları Sabahattin, İhsan, Necati işletmeyi sürdürmeyi 2. kuşak olarak yüklenirler. Bir yandan da Hünkar Restoran kapatılır. Raşit Tamer, Sırp bir ustadan öğrendiği salam-sosis yapmayı, Ankara’da ilk üretenlerdendir. Saymakadın (Saimekadın)’da bir de domuz çiftliği edinmiştir (1950 Haziran’ında Saymakadın-Bahçelerüstü’ndeki evimize yeni taşınmıştık. Yerleşmemizin ilk yıllarında, evimizin Gülveren’e bakan yönündeki alçak tepenin eteklerinde, uzaktan koyuna benzettiğim, diziler halindeki beyaz renkli hayvanların otlatılmakta olduklarını görürdüm. Bir gün annemle birlikte merak edip ağıllarına yaklaştığımızda, o güne değin hiç görmediğim bu hayvanların domuz olduğunu öğrenmiştim. Sevimsiz kokular yayılan bölgeden süratle uzaklaşmıştık. Birkaç yıl içinde bu bölgeden “gecekondu” konutlaşmasının yoğunlaşmasıyla, çiftlik yok edilmiş, yerini eğri-büğrü evlere terk etmişti. Raşit beyin domuz çiftliği belki de burasıdır).
Daha sonra işi 3. kuşaktaki Gönül-Sema-Gökhan-Nevzat-Behzat-Orhan ortaklaşa üstlenirler. 1959’dan beri Uğrak’la içiçe yaşayan Necati Tamer’in oğlu Behzat Tamer’den, “Bir Zamanlar Posta Caddesi” adlı araştırmam sırasında cadde üzerindeki “Yusuf Hikmet Apartmanı-Markiz Pastanesi-Mermerci Han-Palabıyığın Meyhaneleri-Diş Teknisyeni Edward Bero-Ermeni Kunduracı Stefan Usta” hakkında çok değerli bilgiler ediniyorum. Çok istediğimiz halde, 2022 sonbaharında vefat eden Behzat ile ne yazık ki bir daha görüşemiyoruz.
14 Aralık 2022 tarihinde, SBF’den sınıf arkadaşlarımdan oluşan “Müze Grubu”muzla Küçük Tiyatro’nun en üst katındaki “Refik Ahmet Sevengil Kütüphanesi (bence Sevda Şener Kütüphanesi adı daha çok yakışırdı)’ne ve benim de kısa süreyle çalıştığım Maliye Bakanlığı’nın o güzelim binasının alt katındaki “Hazine Müzesi”ne gittikten sonra, Uğrak’ta tavuk ızgara ile soluklanıyoruz. Bizi, 200 kişi alabilen iki katlı restoranın üst katında ağırlayan Sabahattin Tamer’in oğlu Orhan Tamer, Behzat’ın 45 gün kadar önce vefat ettiğini, restoranı şimdilik kendisinin yürütmeye çalıştığını söylüyor. İşletmenin başındaki karabulutları sezinlediğimden, fazla oyalanmadan 21 Şubat 2023’te Hayriye ile bir kez daha “ızgara”ya gidiyoruz. Kısaca söyleştiğimiz Orhan Tamer, yazlığının bulunduğu Datça’ya daha çok zaman ayırabilmek için, “Tavuk suyu çorba-Haşlama tavuk-Kızartma tavuk-Tavuk kanat/şiş/pirzola-meyhane pilavı” ile ünlü, ayrıca günlük mezeler eşliğinde içki servisi de yapılan Uğrak’ı artık idare edemeyeceğini düşünüyor.
Haziran 2023’te sosyal medyada Uğrak’ın kapandığı haberleri yer alıyor. Yıllardır gözümüzün önünde birer birer yok olan/yok edilen birçok Ankara simgesi gibi, bu 97 yıllık efsanenin sonlanması da canımı çok acıtıyor.
SAVAŞ SÖNMEZ
14 Mayıs 2025, Ankara, Çayyolu
