Pandemi bütün dünyayı olduğu gibi, ülkemizi de vurmadan kısa süre önce Ankara’da müzikseverlerce artık iyi bilinen, sıcak konser ortamı Mozarthaus’da bir şan resitaline gitmiş, etkinlikle ilgili olarak bu Portale Gölgelerinden Doğan Kadınlar başlığı altında bir yazı yazmıştık (17 Ekim 2019). Mezzosoprano Ayşe Ece Güneşşen ile piyanist Mert Solmaz’ın o akşamki konser teması olan Gölgelerinden Doğan Kadın Besteciler, ikilinin 2019 yılında müzikbilimci Burcu Yaşin ile birlikte kurduğu Ensemble Flâneur adlı grubun kadın bestecilere adadığı bir konser projesi. Bu proje çerçevesinde çeşitli konserler vermişler. Bizim dinleme fırsatı bulduğumuz konserde de iki kadın bestecimizden Yüksel Koptagel ve Nazife Güran’dan yapıtlar dinlemiştik.
Ayşe Ece Güneşşen ile Mert Solmaz ikilisinin pandemiye karşın, projelerini sürdürerek, 2021 yılının yaz aylarında Roma’ da, sözünü ettiğimiz iki besteciden Yüksel Koptagel’in Paris’te okuduğu yıllarda, Nazım Hikmet'in Japon Balıkçısı şiiri üzerine 1960 yılında bestelediği iki şarkının, Deux Chansons du Pêcheur Japonais (Hiroşima Şarkıları), Spotify başta olmak üzere bütün dijital platformlarda yayınlanmış olduğunu öğrendik. Türkiye Çağdaş Yaşamı Destekleme Vakfı’nın desteğiyle gerçekleşen kaydın, dijital platformlarda yer alan ilk ve tek stüdyo kaydı olduğunu açıklayan Ayşe Ece Güneşşen, Hiroşima Şarkıları’nın projeyi başlattıkları ilk günden itibaren en sevdikleri eserler haline geldiğini belirtiyor.
''Türk klasik müzik tarihinde çok önemli bir yere sahip olması gerektiğini düşündüğüm bu iki şarkının ve değerli bestecimiz Yüksel Koptagel'in başta ülkemiz olmak üzere tüm klasik müzik dinleyicileri tarafından hak ettiği ilgiyi uyandıracağını umuyoruz'' diyor piyanist Mert Solmaz.
Güneşşen ile Solmaz’ın konuyla ilgili olarak yayınladıkları Haber Bülteninde, Yüksel Koptagel’in piyanist ve aynı zamanda Cumhuriyetimizin yetiştirdiği ilk kadın besteci olduğu vurgulanmakta. “ Koptagel, İstanbul'daki konserini dinlemeye gelen dünyaca ünlü İspanyol besteci Juan Rodriguez'in konserden etkilenerek, kendisini davet etmesi üzerine Madrid'de Rodriguez ile kompozisyon üzerine çalışmış, ardından piyano ve kompozisyon eğitimini devlet bursuyla Paris'te sürdürmüş. Türkiye'deki modern müzik ortamında yer almak isteyen piyanist-besteci daha sonra yurda dönmüş, Ankara ve İstanbul Devlet Senfoni Orkestralarında solist olarak yer almış ve önemli resitaller vermiş.
Bir röportajında da belirttiği gibi Koptagel, Türkiye'de yalnızca piyanist olarak tanınmış ve kabul edilmiş. O yıllarda, tıpkı dünyanın geri kalanında olduğu gibi, Türkiye'de de kadınların besteci olarak bu erkek egemen meslek gurubunda kendilerini kabul ettirmeleri neredeyse imkânsızdı. Hiroşima Liedleri olarak da bilinen iki şarkının Japon soprano Nakamura tarafından yapılan ilk kaydını Nazım Hikmet de dinlemiş ve memnuniyetini Fransa'daki editörleri aracılığıyla besteciye iletmiş. Bu kayıtlar her yıl Ağustos ayı başlarında, Hiroşima’yı anma günlerinde Japon Ulusal Radyosu'nda çalınmaktadır.” deniliyor Haber Bülteninde.
Ayşe Ece Güneşşen 7 yaşında başladığı müzik eğitimini farklı dallarda sürdürdükten sonra, 2009 yılında opera dalına yoğunlaşmış ve İstanbul Devlet Konservatuarı Opera Ana Sanat dalına kabul edilmiş. Soprano Ece İdil ve bariton Kevork Tavityan’ın öğrencisi olmuş; sahne derslerinde Prof. Yekta Kara, ensemble derslerinde Rayna Popova ile çalışmış. Yüksek lisans eğitimine Roma Santa Cecilia Konservatuvarında, İtalyan soprano Amelia Felle ile devam eden Güneşşen, piyanist-besteci Cem Esen ile çıkardığı, Cem Esen’in bestelerinden oluşan ilk solo albümüyle dinleyicilerin beğenisini kazanmış. Son derece aktif olan Güneşşen, dünyanın önde gelen operacıları ve orkestra şefleriyle çalışmış; İtalya ve Türkiye'de festivallerde yer almış ve başarılı konserler vermiş.
Mert Solmaz, eğitimine Trakya Üniversitesi Devlet Konservatuarında, Doç. Akın Araboğlu ile başlamış; daha sonra İstanbul Devlet Konservatuarında Prof. Hülya Tarcan ve Prof. Ayça Yılmaz Aytuğ'un sınıfında devam etmiş. Eğitimi süresince İris Şentürker, Ebru Mine Sonakın ve Prof. Seher Tanrıyar ile oda müziği çalıştıktan sonra, lisans ve yüksek lisans eğitimini Avrupa'nın en köklü okullarından biri olan Santa Cecilia Konservatuvarı’nda onur derecesi ile tamamlamış. Aynı kurumda üç yıl lied bölümünde piyanist olarak staj yapmış. İtalya'da verdiği önemli konserlerin yanı sıra, ülkesini tanıttığı yarışmalardan dereceler ile dönmüş bir piyanist. Yaşamını Berlin'de sürdürmekte.
AYŞE ÖKTEM
22 Ocak 2022, Ankara