Klasik Batı Müziği ve tarihi konusunda, yerli kitapların giderek artıyor olması sevindirici. Temel kaynak gene Batı'da yayınlanmış kitaplar olsa da, getirilen bakış açısı, kullanılan inceleme yöntemi, yapılan yorumlar bizdeki müzikolojinin verimini zenginleştirir nitelikte olabiliyor. Buna güzel bir örnek Kıvılcım Yıldız'ın geçtiğimiz yıl, genel yayın yönetmenliğini çokyönlü aydın-eğitmen Aydın Köksal'ın yaptığı Topos Cep Kitapları arasında yayımlanan Klasik Dönem ve Ustaları altbaşlıklı “Aydınlanmanın Müziği” kitabı.
Kitapta adı dışında bilgiye yer verilmediği için, önce yazarı hakkında okuyucuyu kısaca bilgilendirmek gerek. Kıvılcım Yıldız ( Şenürkmez, sonra Acar) 1976’da İstanbul’da doğdu. İTÜ Türk Müziği Devlet Konservatuvarında başladığı müzik eğitimine Mimar Sinan Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Viyola Bölümünde devam etti. Yüksek öğrenimini aynı kurumda Müzikoloji Bölümünde tamamlayarak, 1998’de mezun oldu. Lisansüstü çalışmalarına İngiltere’de King’s College Londra Üniversitesinde devam etti, 2000’de müzikte master derecesini aldı. 2002’de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesinde başladığı doktora programını “Tarihsel, Toplumsal, Ekonomik ve Yasal Perspektifte Klasik Müzikte Kurumsallaşma ve Türkiye Örneği” başlıklı teziyle Temmuz 2006’da tamamladı. MSGSÜ Devlet Konservatuvarı Müzikoloji Bölümünde doçentliğe, ardından profesörlüğe yükseldi.Müzikoloji Bölüm Başkanlığı yaptı, Kültür Üniversitesi'nde de ders verdi, son olarak MSGSÜ Devlet Konservatuvarı'nın müdürlüğüne atandı. 2018'te müzikolog İlke Boran'la birlikte hazırladığı “Kültürel Tarih Işığında Çoksesli Batı Müziği” başlıklı bir kitabı yayımlandı.
.jpeg)
Ünvanları ve yönetsel görevleriyle değil, yazdıklarıyla, verimiyle değerlendirilmeyi yeğlediği için kitabında sadece adını kullanmakla yetinmiş olsa gerek. Pek çoğunun akademik ünvanlarıyla var olmaya çalıştığı günümüzde, olumlu, mütevazi bir yaklaşım.
Kıvılcım, klasik dönem ve ustaları olarak Haydn, Mozart ve Beethoven'i “Viyana Klasikleri” ana başlığıaltında inceliyor. Ama bu üç bestecinin anlaşılabilmesi için, önce klasik dönem ve aydınlanmanın ilişkisini tarihsel perspektifte ele alarak, müzikte klasik üslubun gelişimini, günümüzde halâ geçerliliğini koruyan ve kullanımı devam eden formların ortaya çıkışını anlatıyor. Bu genel manzaranın anlaşılır örneklerle ve iyi bir sistematik içinde sunumunun ardından Haydn, Mozart ve Beethoven, yaşamları, eserleri, getirdikleri yenilikler ve klasik üsluba katkıları bağlamında ele alınıyor.
Yazar, kitabın önsözünde “ Klasik üsluba dair fazla dile getirilmemiş konulara değinmeyi, teorinin estetikle birleştiği bir zeminde yürümeyi amaçlayan bu çalışmada, dönemin müzik üslubu olabildiğince sadeleştirilmiş bir dille anlatılmaya çalışılmıştır.” diyor. Kıvılcım'ın bu amacına ulaştığını görüyoruz. Müzik ve tarih meraklısı, genel kültür edinmiş her kişinin okuyabileceği, gereğinde saşvurabileceği bir kitap ortaya çıkmış. Aynı zamanda Güzel Sanatlar Liseleri ve Konservatuvar öğrencileri için ders kitabı olarak kullanılabilecek nitelikteki bu çalışmaya ilişkin orkestra şefi Erdem Çöloğlu'nun “Sonsöz Yerine” başlığıyla yaptığı değerlendirme de dikkate değer.
Kitabın tasarımından da söz etmeden geçmemek gerek. Çünkü özenilmiş, bölüm ayrımlamaları kağıttan tasarruf yerine rahat algılama gözönünde tutularak yapılmış, gravür, fotoğraf ve belge tıpkıbasımlarıyla desteklenmiş, okumayı kolaylaştırıcı bir tasarıma sahip Topos'un kitabı.
Şefik Kahramankaptan
3 Ocak 2020, Ankara
Topos Cep Kitapları Müzik Dizisi 2,
2. Hamur kağıt, 12 x 20 ebadında 208 sayfa, İstanbul 2020,
Raf fiyatı 32 TL, internette 27.5 TL.
