Murat Karahan Madama Butterfly ile Viyana Devlet Operasında 21 Kasım da debut yapacaktı. BM Nezdinde Daimi Temsilcimiz Birnur Fertekligil, AGİT Nezdinde Daimi Temsilcimiz Engin Soysal'ın eşi Tülay Soysal , Murat'ın yakınları, Ankara'dan gelen arkadaşlar, heyecandan akşamı zor ettik. Zira, Murat hem Viyana Devlet Operasında ilk kez söyleyecekti , hem de Madama Butterfly Murat'ın aynı zamanda rol debüsüydü de..
Biraz tarihçeye dönecek olursak, Puccini, Tosca'nın 14 Ocak 1900'deki Roma prömiyerinden sonra yeni bir opera için libretto arayışına girer. O sırada Avrupa'da esmekte olan Japonya tutkusuna Puccini de kendini kaptırmıştır. 1902 başlarında Puccini , Milano'da turne için bulunan Japon aktrisi Sada Jacco ile bir araya gelir. Jacco'dan kadın sesiyle konuşulan japoncanın kulağa nasıl geldiğini duymak ister. Daha sonra Torre del Lago'daki evine kapanır. Orada Japon elçisinin eşi ile sık sık biraraya gelir. Bn. Ohyama ona Japon halk şarkılarını söyler, Japonya'yı, Japon geleneklerini anlatır. Bu arada bir öğrencisi aracılığıyla Japonyadan notalar temin eder.
Yeni operası için düşündüğü alternatifler arasında Dostoyevkski'nin Ölüler Evi, Alphonse Daudet'nin Tartarin De Tarascon'u, Emile Zola'nın La Faute de l'abbe Mouret' si vardır. Derken, Tosca'nın İngilterede ingilizce sahnelenmesi ile ilgili olarak İngiltere'ye gider ve orada Amerikalı bir yazar ve rejisör David Belasco'nun madam butterfly adlı dramını izler. Sonunda L. Illica ile F. Giacosa'nın metin çalışmalarından Madame Butterfly ortaya çıkar.
17 Şubat 1904 de Milano Scala'daki Prömiyer skandal ile noktalanır. Puccini 18 Şubatta Canullo Bondi'ye yazdığı mektupta linç edildiğini söyler. Buna mukabil 28 Mayıs 1904'de Brescia'daki gösteri zaferle sonuçlanır. Puccini, yayıncısı Giuiio Ricordi'ye yazdığı bir mektupta, Butterfly'ın duygusal olarak en fazla etkilendiği operası olduğunu dile getirir.
21 Kasım akşamına dönecek olursak, zorlukla bulabildiğimiz biletlerle başlama saati olan 19.00' dan önce Viyana Devlet Operası'nın büyülü atmosferinde yerlerimizi aldık. Orkestrayı Jonathan Darling yönetiyordu. Murat bahriyeli üniformasıyla sahnede göründüğü anda zaten seyirciyi fethetmişti. Darlington, orkestrayı forte yönetiyordu ama Murat'ın çok karakterli ve çok güçlü sesi için bu hiç sorun olmadı. Güçlü sesi, mükemmel entonasyonu, etkileyici yorumu ile Viyana Devlet Operasını alkışlara boğdu. Nitekim, 1. Perdeden sonra, Opera Direktörü Dominique Meyer kulise gelerek kendisini kutlamış.
Cio Cio San 'ı Maria Jose Siri söylüyordu. Viyana Devlet Operasında çeşitli rollerde söylemiş olan Jose Siri'nin de rol debüsüydü Butterfly.
2. Perde ile 3. Perde birbirine bağlıydı. Maria Jose Siri de gerçekten iyi bir performans sundu. Sharpless'ı söyliyen Gabriel Bermudez ise Orkestra'nın baskınlığı nedeniyle hayli zorlandı.
Murat Karahan'ın muhteşem performansı, bizleri sevince ve gurura boğdu. Bundan sonra onu Viyana Devlet Operası'nda çeşitli rollerde izleyeceğimize eminim.
Butterfly'ın bu prodüksiyonunun 378. gösterimiydi. Viyana'da ilk gösterim, 31 Ekim 1907'de olmuş. Çeşitli gösterimlerden sonra, 19 Eylül 1957 ' de Dimitri Mitropoulos'un yönetiminde, Josef Gielen'in rejisi ve Tsugouhara Foujita' nın tasarımıyla sahneye konan prodüksiyon o günden beri devam etmekte. Program kitapçıkları da değişmemekte. Sadece kast için program kitapçığının içine konan iki sayfa yenilenmekte. Yeni prodüksiyonlara çok sık raslanmıyor ve genellikle iki veya 3 operanın ortak prodüksiyonu şeklinde oluyor.
Bu beni Viyana Devlet Operasının bütçesini araştırmaya götürdü. 2014/2015 11 aylık sezonda 361 performans sunulmuş. 598.951 seyirci ile %99.02 doluluk oranına ulaşılmış, giderler 111.67 milyon euro, Devletten alınan destek 59. 48 milyon euro ve bilet geliri 34 milyon euro olmuş.
ŞULE SOYSAL
26 Kasım 2017