Alman şair Johann Wolfgang von Goethe, 1819’da İranlı şair Hafız'ın şiirlerinden esinlenerek West-östlicher Diwan (Batı-Doğu Divanı) adlı eserini yayınladı. Zamanımızda, bu eser doğuyla batının ilham verici alışverişin bir sembolü olarak görülüyor. Bu nedenle piyanist Füreya Ünal da üyeleri dünyanın doğusundan ve batısından gelen grubuna Divan Consort adını vermiş. Türkiye’de doğan Ünal, eğitimini Türkiye ve Almanya’da almış. Halen California State University Fullerton’da öğretim görevlisi. Diğer müzik yönetmeni ve klarnetçi Virginia Figueiredo Portekizli, flütçü Pam Vliek Martchev Amerikalı, kemancı Mira Khomik Ukraynalı, çellist Maksim Velichkin Özbek, vurmalı sazcı Yuri Inoo ise Japon. Los Angeles’ta kurulan grup dünyayı dolaşmaya başlıyor. İlk CD’leri ‘Refuge’’da altı eserin kaydı var. Bunlardan beşinin bestecisine dinleyiciler pek aşina olmayabilir.
Özkan Manav’in Laçin'i bir Doğu Anadolu folk ezgisinden esinlenmiş. Piyano üçlüsü için bestelenmiş eserin dokusu onu ilginç bir 21’inci yüzyıl eseri yapmış.
Chen Yi’nin Chinese Ancient Dances (Eski Çin Dansları) adlı eseri de folk müzikten etkilenmiş.
Ox-tail Dance (Öküz Kuyruğu Dansı), üçlü grup halinde dans eden Ge Tian Shi adlı eski etnik bir gruptan geliyor. Bu bölümün açılışında klarnette ezgiler bana klezmer çağrışımı yaptı.
Hu Xuan Dance virtüozite gerektiren bir parça, klarnetçi Virginia Figueiredo bu bölüme çalması çok kolaymış hissi veriyor. Trilleri hızlı ve temiz, legatosu ise cam gibi pürüzsüz. Dünyanın başka bir köşesine döndüğümüzde, Miguel del Aguila'nin Seduccion adlı eserinin başlangıcındaki legato'yu Ünal bir krem karamel tadında çalmış. Müzik hisli bir Latin dansına dönüştüğünde, Ünal ve Figueiredo’nin yorumu dinleyicilerin kulaklarını bu eğlenceli müziğin aksak ritmlerine adeta yapıştırıyor.
Albüm Amerikalı besteci Ken Walicki'nin beş çalgı ve elektronikler icin bestelediği Refuge adlı eserden adını almış. Halen California State University Fullerton’da komposizyon bölümü başkanı olan Walicki bu esere öyle baştan çıkarıcı ritmler koymuş ki, insan müziğe ritm tutmaktan kendini alamıyor.
William Kraft’in Encounters XVII eseri klarnetçi Virginia Figueiredo için özel olarak bestelenmiş. Eserin sekiz kısmı Figueiredo’nun yeteneğinin değişik yönlerini gösteriyor. Bu parçada klarnete Redlands Senfoni Orkestrası'nin virtüoz vurmalı çalgılar sanatçısı Yuri Inoo eşlik ediyor.
Son parça Aram Haçaturyan’in öğrencilik zamanında bestelediği triosu. Eserin çekici ana teması üç enstrümanda da duyuluyor. Fakat bestecinin egzotik ve cazibeli melodilerini takip etmek zor değil. Bu eser karşılaştırma yapmak için örnek bulabildiğim tek eserdi. 2001’de çıkan Atma Classique CD’lerinde, kemancı Olivier Thui, klarnetçi David Veilleux ve piyanist Stephen Sylvestre benzer başka triolarla beraber kaydetmişler. Fakat yorumları Divan Consort’unki kadar temiz ve mükemmel değil. Başka bir kayıt Boeykens Üçlüsü’nün Harmonia Mundi’den çıkan CD’sinde de ses kalitesi Divan Consort kadar iyi değil. Refuge’un sanatsal mükemmelliğini, temiz ve zevkli yorumunu dinlemekten büyük keyif aldım.
Maria Nockin
