Beethoveen'ın 250. Doğum Yılı tüm dünyada kutlanırken, dünyaca ünlü müzisyenlerden de bu yıla adanmış benzersiz çalışmalar ortaya çıktı. Bu yaratıcı çalışmalardan bir tanesi Avusturyalı keman virtüözü Yury Revich' in bir farkındalık projesi olan, küresel iklim değişikliklerine dikkat çekmek amacıyla ilk defa Viyana' da sergilediği “Melting World” (Eriyen Dünya) prömiyerinde seslendirdiği “Sonata Beethoven Recycled” idi. Çevre bilincine sahip bir sanatçı olan Yury Revich, Beethoven'ın yazdığı ama kullanmadığı eskizlerini kullanarak müzikte geri dönüşümü yarattı ve bunları yeni bir kompozisyon haline getirdi.
Yury bu çalışmasında, anıtsal besteci tarafından yazılan fakat eserlerinde kullanmadığı bölümlerden oluşan, kağıtlar üzerinde saklı kalmış değerli müzik malzemesine yeniden hayat vererek, müzikte de geri dönüşümün mümkün olduğunu gösterdi. Böylelikle dinleyicilere sanatın ve gündelik nesnelerin yaşamlarındaki kıymetini yeniden hissettirerek kullanmaları için ilham vermeyi hedefledi.
Genç virtüöz Müzikolog Florian Amort‘ ın arşivlere ulaşmasına yardımcı olmasıyla Beethoven’ın orijinal çalışmalarına ulaşmış. Küresel iklim değişiklikleriyle savaşmak için sanatsal bir ifade olarak, Beethoven'ın hiç bir eserinde yer vermediği bu taslaklarını kullanarak bir müzik parçası yaratmış. Bazılarını bir kez çaldıktan sonra tekrar edip varyasyonlarını yazıp onları sorunsuz bir şekilde birleştirmek için geçişleri doğaçlama yapmış. Ve finalde besteye modern bir dokunuş katmış.
Yury müzikte geri dönüşüm çalışmalarından çok keyif almış olacak ki, önümüzdeki zamanlarda bu değerli araştırmasını diğer bestecilerin taslak ve eskizlerini keşfetmek ve "Recycled - Geri Dönüşüm" müzik serisini yaratmak yolunda çalışmalarına devam edeceğini dile getiriyor.
Bu eserin “Melting World” (Eriyen Dünya) dünya prömiyeri kaydını aşağıdaki linkten izleyebilirsiniz.
http://www.sanattanyansimalar.com/video-detay/beethovenin-yazip-kullanmadiklari-nasil-donusturuldu/81/
BEETHOVEN VİYANA'SINDA MÜZİKAL YOLCULUK
Virtüoz sanatçının Beethoven yılına bir diğer projesi ise, başkanlık görevini yürüttüğü "Viyana Beethoven Müzik ve Araştırma Topluluğu" nun himayesinde, Suriyeli Majd Nassan ile hayata geçirdiği dizi. İkili 250. doğum günü şerefine Beethoven'ın Viyana'sında 13 bölümlük müzikal bir yolculuğu projelendirip hayata geçirmişler. Majd aslında bir müzisyen değil ama Beethoven'ı Suriye'de yaşarken keşfetmiş ve büyük hayranı olarak , Yury Revich ile fikirlerini paylaşmış.
Bu projeye ayrı bir değer katan unsur ise belgeselde kullanılan repertuvar. Bu eserleri icra eden orkestralar ünlü piyanist ve besteci Cristian Axt tarafından oluşturulmuş.
Bu müziğin çok farklı geçmişlere sahip insanları nasıl birbirine bağladığına harika bir örnek. 6 dakikalık 13 kısa filmden oluşan bu güzel belgesel serisini "Viyana Beethoven Müzik ve Araştırma Topluluğu" facebook sayfasında seyredebilirsiniz. https://www.facebook.com/Beethoven.Society.Vienna/videos
SAKLI BEETHOVEN KADANSLARI
Ünlü virtüözün Beethoven Yılı'na adadığı son projesi ise iki tane çok kıymetli dünya prömiyeri oldu.
Yury, nesillerdir kemancılar için ikon olan büyük Belçikalı keman virtüözü Henry Vieuxtemps'ın (1820 -1881) eserleri ve el yazmalarını incelerken, bestecinin yaklaşık 175 yıl önce yazılmış ve daha önce bugüne kadar çalındığına veya bir repertuvarda yer aldığına dair hiç kayda rastlanmamış 2 eserinin eskizlerini bulmuş.
Revich, Vieuxtemps'ın bu iki eskizini çalarken, başka bir şey dikkatini çekiyor. Alman kemancı Martin Wulfhorst' la birlikte bu kadansların temasının "Beethoven Keman Konçertosu" nun ilk bölümünde yer aldığını saptıyorlar. Bu eşsiz kadanslar üzerindeki çalışma için Yury Revich şunları söylüyor:
“Özellikle kadanslarda sevdiğim şey, Beethoven'dan ilham alan lirik güzelliği ve ritmik enerjisidir. "Keman Konçertosu Op 61"in piyano transkripsiyonu ile gene Beethoven'in kendi kadansından modellenmiş yaylı yaylı dörtlü versiyonu, bu kadansların benzersizliğini ortaya koyar.”
Yury, Vieuxtemps'ın 175 yıllık bu saklı kalmış iki kadansını Beethoven'a adayarak kaydetmiş ve "Viyana Beethoven Müzik ve Araştırma Topluluğu" nun düzenlediği özel bir etkinlikte dünya prömiyerini yapmış.
Yury Revich’in bu kayıtlarda kullandığı enstrümanı, son üç yıldır çalma ayrıcalığına sahip olduğu ve Goh Family Foundation (Goh Ailesi Vakfı) tarafından kendisine tahsis edilen 1709 tarihli "Princess Aurora" kod adlı bir Stradivarius... Sanatçı, bu çalgı ile bu kadanslar arasında kurduğu bağı da şöyle dile getiriyor:
“1709 tarihli "Princess Aurora" Stradivarius kemanım 90 yıldır çalınmadığı halde enstrümana ilk dokunduğumda tekrar hayata döndü. Bu, uzun bir uykudan sonra bir prensesi uyandırmak gibi büyülü bir histi. Muhtemelen son 175 yıldır çalınmamış olan kadansları ilk çaldığımda da aynı hissî yaşadım. Zamansız ve sınırsız müziğin dilini konuşmak ve onu yaşamak benzersiz bir duygu. Düşünsenize bir Alman bestecinin Konçertosu ile Belçikalı bir virtüozun buluştuğu, Rusya doğumlu bir kemancının bir İtalyan enstrüman ustasının kemanıyla çaldığı kadanslar bu kayıtta bir araya geldi! Zamansızlık ve sınırsızlık olgusu bundan daha iyi anlatılamazdı...”
Genç sanatçı, “Böylesine eşsiz bir sürecin parçası olmak ve kadansları kaydetmek, onları Doblinger ve Wulfhorst ile birlikte yeniden canlandırmak büyüleyici bir deneyimdi” diyor.
Beethoven'a adanan iki kadansı aşağıdaki linklerden izleyebilirsiniz.
HENRY VIEUXTEMPS - Cadenza for the Beethoven Violin Concerto: World Premiere (WoO1)
http://www.sanattanyansimalar.com/video-detay/beethovena-armagan-vieuxtempsin-kadansi-1/79/
HENRY VIEUXTEMPS - Cadenza for the Beethoven Violin Concerto: World Premiere (WoO2)
http://www.sanattanyansimalar.com/video-detay/beethovena-armagan-vieuxtempsin-kadansi-2/80/
OSMAN ENFİYECİZADE
13 Aralık 2020, Moda, İstanbul