Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı öğretim üyesi İzzet Nazlıaka ile öğrencisi Pınar Turan, kendi dalları olan viyolonsel için eser yazmış Türk bestecileri ile ilgili yaptıkları araştırma ve derleme çalışmasının ilk bölümü sonuçlandı. Çello izin eser yazmış Türk bestecilerinin yaşam öyküleri ile eser listelerine yer verilen, çello için eserleriyle ilgili ise program notlarının da paylaşıldığı bu çalışmayla ilgili olarak Doç. İzzet Nazlıaka, sanattan Yansımalar'ın sorularını cevaplandırdı.
Böyle bir araştırmaya girişmeye niye ihtiyaç duydunuz?
Öncelikle bu konuya ilgi gösterdiğiniz için çok teşekkür ederim. 1994 yılından beri Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuarı’nda viyolonsel hocalığı yapıyorum. Öğrencilerimi sadece icracılıkla değil, bilgi ve kültür alt yapısıyla da tam donanımlı yetiştirmeye özen gösteriyorum. Hocalığım süresince Türk viyolonsel kompozisyonları konusunda doyurucu bir kaynak olmadığını fark ettim. Bu sebeple öğrencim Pınar Turan ile birlikte yoğun bir mesaiyle Cumhuriyet’ten günümüze çello için eser yazmış Türk bestecilerini ve eserlerini derlemeye karar verdim. Öğrencim Pınar Turan ile birlikte yoğun bir mesai harcayarak yazdığımız bu kitap, umarım viyolonsel eserleriyle ilgili bilgi eksikliğini giderir ve ihtiyaç olduğunda kolaylıkla ulaşılabilecek bir kaynak niteliği taşır.
- Kitap bu şekliyle basılıp piyasaya verilecek mi?
Sizinle paylaştığım bu kitap bir prova baskıdır. 500 tane basıldı. Uluslararası Standart Kitap Numarası (ISBN) aldıktan sonra yayımladığımız için telif hakkı bize ait. Ancak kitabın içeriğinin geliştirilmeye açık yanları olduğunu düşünüyorum. İlk aşamada amacımız elinizdeki baskıyı olabildiğince çok sanatçıya ve kanaat önderine ulaştırıp görüş almak. Böylece kitabın içeriğini öneri sunan herkesle birlikte geliştirip kusursuz hale getirmek istiyoruz. Olgunlaşmış halini İngilizce’ye de çevirip yurt içinde ve yurtdışında müzikseverlerin beğenisine sunmak, görsel ve işitsel medyayı kullanarak da kaynaklara erişimin kolaylaşmasına yardımcı olmak arzusundayız.
- Bu daha geniş bir projenin parçası mı yoksa?
Evet! Amaçlarımızdan biri; kitap sayesinde yeterince ilgi görememiş viyolonsel eserlerini kayda geçirip yurtiçinde ve yurtdışında Türk viyolonsel eserlerinin bir kütüphanesini oluşturmak. Geçmişi bilmeyen geleceği inşa edemez. Diğer amacımız ise bu kitap sayesinde bilgiyi çoğaltmak ve geçmişin deneyimlerini gelecek nesillere aktarabilmek.
- Kitabın genişlemesi bakımından, bu araştırmadan haberdar olanlardan istekleriniz var mı?
Kitapta viyolonselin Türkiye’deki yaşamından bahsediyoruz. Nadir de olsa bir resitalde/orkestra eşlikli konserde/ bir Türk viyolonsel eseri CD’sini duyduklarında kitabı açıp bu eserin ya da dönemindeki diğer viyolonsel eserlerinin hikâyesini bu kitaptan öğrenebilirler. Kitabı okuyanlar Türk viyolonsel eserleri hakkında detaylı bilgisi olan ve Türk viyolonsel tarihi hakkında destek olabilecek olan kişiler bana [email protected] adresinden ulaşabilirler. Onlara kitabın bir kopyasını zevkle ulaştırırım. Yapılacak her türlü katkı bizim için çok değerlidir. Bu şekilde kitabın içeriğini genişletip derinleştirerek yeni baskıya çıkabiliriz. Kitapta bulunamayan eserler var, ulaşamadığımız yurtdışında yaşayan besteciler var. Ulaştırabilecek her esere ihtiyacımız olur.
- Listede belirlenen eserlerin hepsinin notaları mevcut mu?
Notalara yaklaşık % 85 oranında ulaşabildik. Eksik notaları tamamlamak için çalışmalarımız sürüyor. Destek olabilecek herkese şimdiden teşekkürlerimi sunuyorum.
- Projeyi tamamlayabilmek açısından bir süre öngörünüz var mı?
Kitap besteciler ve eserleri olmak üzere iki bölümden oluşuyor. Bestecilerle ilgili bölümü 2019 yılına kadar tamamlayıp hemen İngilizce baskıya geçmeyi planlıyorum. Eserlerin kaydının yer alacağı kısım ise sanatseverlerin desteğiyle şekillenecek. Telif hakları, kayıtlarda kullanılacak orkestralar gibi konularla ilgili bir süre tahmininde bulunmak zor. Ben ülkemize bir vefa borcumuz olduğuna inanıyorum; bu proje sayesinde ülkemizin kurucusu Gazi Mustafa Kemal Atatürk’e, Türkiye’de klasik müzik alanında tüm katkı sunanlara, bizi yetiştiren hocalarımıza ve gelecek kuşaklara olan borcumuzu kısmen de olsa ödemiş olacağız. Bu nedenle ortaya örnek bir çalışma çıkması için elimden gelen çabayı sonuna kadar göstereceğim.
***
Notalarına ulaşılamayan Viyolonsel Eserleri: (Sarı işaretliler)