Serhan Yedig, SCAMV Yayınları, CD Ekli, Aralık 2017,
384 Sayfa, İnternette 36.- ila 40.- TL
Biyografi kitabı yazmak kolay iş değildir.
Eğer biyografisi yazılacak kişi ölmüşse, bilgi alınabilecek yaşayan tanıkları bulmak, onlara ulaşmak, kitaplıklarda geniş tarama ve araştırmalara girmek gerekir.
Biyografisi yazılacak kişi hayatta ise, iş daha kolay sayılabilir. Ama bu da, kişinin huyuna-suyuna, alışkanlıklarına, kişiliğine, kendisi hakkında tuttuğu (veya tutmadığı) arşive bağlıdır.
Müzik aleminde biyografi sayılabilecek telif kitapların çoğalmasını, Sevda Cenap And Müzik Vakfı'nın her yıl bir müzikçi kişiliğe verdiği “Onur Ödülü Altın Madalyası”na borçluyuz. Çünkü bu ödül, sadece maddi-manevi değeri yüksek altın madalya ile sınırlı değildir ve ödül sahibiyle ilgili bir kitap Vakıf tarafından yazdırılıp yayımlanarak, bu alandaki bilgi dağarına önemli bir katkıda bulunulur.
Bu girizgâhı, değerli bestecimiz Turgay Erdener'in (d. 1957) yaşamı ve müziği hakkında SCAMV tarafından ödül kitabının hazırlanmasının istendiği gazeteci-yazar Serhan Yedig tarafından bilgisayara dökülen (eskiden kaleme alınan diyorduk!) ŞOSTA-Turgay Erdener ve Müziği kitabı hakkında birkaç söz söylemek için yaptım.
Kitap daha sıcacık üzerinde dumanı tüterken 6 Aralık 2017 günü elime geçmesine karşın, yazmakta geciktiğimin farkındayım. Ama gene de, kitapla ilgili yayımlanan ilk yazı bu.
Kamuoyu ve müzikseverler, besteciyi canlı ya da radyodan, varsa CD'lerinden dinlediği müziklerle tanır. Müzikler hakkında bilgiyi, okursa el programı ya da CD kitapçığındaki kısa notlardan edinebilir. Oysa o müziklerin ardında ne duygular, düşünceler, yaşanmışlıklar, özendirmeler ya da hangi siparişler vardır? Besteci nasıl bir çalışma düzeni içinde eserini tamamlamış ya da yetiştirebilmiştir?
Şosta'da, Serhan Yedig, bu ve benzeri türde soruların yanıtlarını, bir kısmını Turgay Erdener'in ağzından kerpetenle alarak veriyor. Bu işi değerli bir gazeteci olan Serhan Yedig'in ne denli başarıyla yaptının yakın tanıklarından biriyimdi. Söyleşi yapacağı kişiye soracağı sorularla ilgili çok geniş bir hazırlık yapar, onu tanıyan-bilen kişilerle konuşur böylece hem soru haznesini geliştirir, hem de alacağı yanıtlara kontra soru sorabilmek açısından bilgilenir. Serhan Yedig'in müzik alanındaki kişilerle ilgili söyleşilerine ve bazı yazılarına http://muziksoylesileri.net/klasik-muzik adresinden ulaşabilirsiniz. Bu sitenin arşiv bölümünü de yazar giderek zenginleştiriyor ve kimi eski yazılı kaynaklara digital olarak ulaşılmasına önemli katkı yapıyor.
Doğrusu, kitaptan çok yararlandım. Yıllardır tanıdığım Turgay'ı, kitabı okuduktan sonra daha da iyi tanıdım, bazı yaklaşımlarını ya da yaklaşımsızlıklarını daha iyi anlamlandırdım.
Yedig, kitabı örgülerken değişik bir yöntem kullanmış. Önce ailesi ve yaşam öyküsünü 55 kişinin tanıklıklarını da alarak anlatmış. Ardından besteciyle yaptığı mülakat yer alıyor. Kronolojik eser listesini verdikten sonra, bestecinin kişiliğinin daha iyi anlaşılmasını sağlayan bir “Turgay Erdener Sözlüğü” oluşturmuş. Bazı sözcük ve kavramların besteciye neyi çağrıştırdığını okumak ilginç.
Daha önce Erdener üzerine geniş bir çalışma yapan besteci-müzikolog Doç. Hatıra Ahmedli Cafer, kitap için bestecinin önemli eserlerini ele alan yeni bir makale hazırlamış.
Gerek Erdener'in ablasının ve eşi soprano Selva Erdener'in sakladıkları, gerekse besteci ve iyi fotoğrafcı Onur Özmen ile Yedig'in çektiklerinden oluşan fotoğraflar, kitaba yeterli görsel desteği sağlıyor. Kitabın ekinde yer alan CD ise, okuyucuya Turgay Erdener'in müziklerinden bazılarını dinleme olanağı sunuyor. Bu müzikler ödül töreni sırasında verilen konserin canlı kaydını kapsıyor.
Yedig kitabın akışı içinde adı geçenlerden bazılarıyla ilgili dipnotlar kullanmadığı için, kitabın sonuna “Kitapta Adı Geçen Kişiler” başlıklı ayrı bir bölüm koymuş. Ancak bu bölümle ilgili bazı teknik eleştirilerim var. Kişilerin hiçbirinin doğum tarihi yok. Sadece ölenlerin ölüm yılları belirtilmiş. Ayrıca, çoğu konservatuvarlarda çalgı öğretmenliği yapan ve sistem içinde profesör unvanı verilmiş olan sanatçı öğreticilerin tamamı için “Dr.” unvanı da kullanılmış. Oysa icracı çalgı hocalarının çoğu herhangi bir bilimsel doktora yaparak bu ünvana sahip olmamış, bir bölümü “sanatta yeterlilik” almışlardır. Dolayısıyla kişiler bölümü akademik anlamda kaynak olarak kullanma açısından yeterli değil ve yanıltıcı olabilir. Özgeçmişlerin bazılarında, ana kitapta da rastlanan maddî hatalar da var. Bu bölümle ilgili en önemli eksiklik ise, kişilerin adlarının hangi sayfalarda geçtiğinin belirtilmiyor olması. Böylece aradığınız kişinin geçtiği sayfaya kolaylıkla ulaşıp bakmak, yararlanmak olanağı okuyucuya-araştırmacıya sunulmamış oluyor. Ancak bunlar ilerde ikinci bir baskı yapılırsa, kolayca telafi edilebilecek şeyler.
ŞEFİK KAHRAMANKAPTAN
2 Şubat 2018