Çağdaş bestecimiz Mert Karabey'in (d.1976) Üflemeli Beşli'sinin dünya prömiyeri Norveç'in başkenti Oslo'da, İskandinavya’nın önde gelen oda müziği topluluklarından biri olan Oslo Kammerakademi tarafından 21 Kasım 2021 akşamı yapıldı. Konser, Oslo’daki Ulusal Opera’nın, oda müziği konserlerinin düzenlenendiği küçük salonunda verildi. “Dedikasjon” (İthaf) başlığını taşıyan konserin programı İskindandinav oda müziği gruplarına ithaf edilmiş üflemeli beşlilerden oluşuyordu. Programda Mert Karabey'in yanı sıra, György Ligeti’nin “Altı Bagatel”i, Norveçli çağdaş besteci Wolfgang Plagge’nin op.105 ve Danimarka’nın en ünlü bestecisi Carl Nielsen’in op.43 Üflemeli Beşlileri yer aldı.
Konserde hazır bulunan Mert Karabey, Sanattan Yansımalar'a eserini şöyle anlattı:
“Oslo Kammerakdemi için “Nefesli Beşli”ye 2020 yılı sonlarında başladım ve Nisan 2021’de bitirdim. Eser dört bölümden oluşuyor. Her bölümün programatik bir başlığı var. İlk bölüm “Eski Yalılar”da, eski İstanbul fotoğraflarındaki ahşap yalılardan esinlendim. Neveser makâmındaki birinci tema daha sonra atonal bir pasajla kesintiye uğruyor. Bu bölüm daha çok eski İstanbul’un şiirsel havası ile şimdiki kent yaşamının karşıtlığına değiniyor. İkinci bölüm, “Burak Piposunu İçiyor” aslında hukuk doçenti olan, fakat ciddi bir müzik kültürüne sahip dostum Burak Öztürk’e gönderme yapıyor. Kendisi ud çalıp zaman zaman da Geleneksel Türk Müziği tarzında besteler yapan son derece entellektüel biri. Ondan bu bölüm için bir Tema istedim. O da Müstear makamında bir Tema yazdı. Ben de bu temayı bölümde kolaj olarak kullandım. Üçüncü bölüm “Manzara”, Doryen modunda başlıyor, üç bölmeli bir yapı söz konusu. Eserin en sakin bölümü. Son bölüm “Bir Kış Masalı” ise umut – umutsuzluk ikileminde, geleceği belirsiz “hayâli” bir ülkeden bahsediyor.
Bu eser Geleneksel Türk Müziği öğelerine en fazla yer verdiğim çalışmalarımdan biri oldu. Makamsal malzemeyi düzenlemek ya da çok seslendirmek düşüncesinden yola çıkmadım. Bu öğeleri daha çok bir çıkış noktası olarak ele aldım.”
GRUP HAKKINDA:
Oslo Kammerakademi İskandinavya’nın önde gelen oda müziği topluluklarından biri. Klasik Dönem sonları ve Romantik Dönem başlarında yaygın olan Harmoniemusik türünden yola çıkmışlar. O dönemin Harmoniemusik topluluğu geleneksel olarak iki obua, iki klarinet, iki korno, iki fagot ve bir kontrfagot ya da kontrbastan oluşurmuş. Aynı zamanda Oslo Filarmoni’nin obua grup şefi de olan David Friedemann Strunck’un sanat yönetmeni olduğu Oslo Kammerakdemi, üflemelilerin farklı kombinasyonları için yazılmış Klasik repertuarın yanı sıra, çağdaş bestecilere de siparişler vererek bu alana katkıda bulunmasıyla tanınıyor.
Topluluk şu müzisyenlerden oluşuyor: Vivian Ellefsen (flüt), David Friedemann Strunck (obua), Pierre Xhonneux (klarinet), Steinar Granmo Nilsen (korno), Alessandro Caprotti (fagot).
MERT KARABEY KİMDİR?
1976 yılında Ankara'da doğdu. Profesör İlhan Baran'ın teşvikiyle Bilkent Üniversitesi'nde (B.Mus., D.M.A.) Bujor Hoinic ile ve Sussex Üniversitesi'nde (MA) Martin Butler ile kompozisyon okudu. Eylül 2000-Ağustos 2011 tarihleri arasında Bilkent Üniversitesi'nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. Halen Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuarı'nda doçent ve kompozisyon bölümü başkanı.
Kompozisyonları arasında; 3 Piyano Sonatı (1997, 2000, 2005), Piyano için Sonatine (2006), 3 şarkı (1997,2010,2017), klarnet, viyola ve viyolonsel için “Rubaî” (1998), Orkestra için Senfonik Bölüm (1998), Viyola ve Viyolonsel Süiti (1999), Küçük orkestra için “Souvenir de Sussex” (2000), Keman Konçertosu (2001-2003), Yaylı çalgılar orkestrası için “The Puppies in the Snow” (2003), Orkestra için“The Murderer on the Lane” (2004), Viyola ve viyolonsel için “Laumė” (2005), Üflemeli oktet, Perküsyon ve kontrbas için “Sultan III. Selim'in Son Günleri” , Obua ve yaylılar için konçertino (2017), çeşitli piyano soloları ve oda müziği parçaları bulunuyor.
Türkiye'nin yanı sıra Ukrayna, Rusya, Litvanya, İzlanda, Danimarka, Norveç, Fransa, Almanya, Brezilya, ABD ve İngiltere'de seçkin müzisyenler Rengim Gökmen, Lars-Erik ter Jung, David Friedemann Strunck, Martin Butler, Povilas Syrrist-Gelgota, Dirk Boris Kestel, Hakan Ali Toker, Orhan Ahıskal, Aylin Yılmaz, Cem Önertürk, Onur Özkaya, İris Şentürker, Arın Nehir Öncan ve Oslo Kammerakademi, Telemark Oda Orkestrası, Duo Oktava, Duo Chordata ve KODA tarafından seslendirildi.
Viyola ve Viyolonsel için Süit, “The Puppies in the Snow” ve “The Murderer on the Lane” 2005 yılında Pelican Music Publishing (Illinois, ABD) tarafından yayımlandı. Viyola ve Viyolonsel için Süit Norveç'te Duo Oktava tarafından kaydedildi. Sonatin, piyanist Özlem Ömür tarafından kaydedildi ve 2012 yılında Ankara Üniversitesi Devlet Konservatuarı Yayınları tarafından yayınlandı. 2017 yılında Sonatin, Hırvat piyanist Ivan Horvatić tarafından kaydedildi.
