Brezilya'da Piyano / 11

                                    11

İmparatorluk Müzik Okulu’ndan

Ulusal Müzik Enstitüsü’ne

1889 yılında Cumhuriyetin ilanı ile birlikte yaşamın her alanında olduğu gibi eğitim sisteminde de değişiklikler yapılmaktaydı. Ancak Devlet Müzik Okulları’nın kurulması için başlatılan ayrıntılı çalışmalarda piyano eğitiminin yine sıranın sonunda kendine yer bulabildiğini görüyoruz. Bu süreçte ilk olarak İmparatorluk Müzik Okulu, Ulusal Müzik Enstitüsü’ne dönüşmüş, Cumhuriyetinin ikinci ayına girerken eski okulun bütün mülkiyeti yeni enstitüye geçmiştir. Müzik eğitimindeki reformu destekleyen Cumhuriyet Hükümeti, reform görevini Brezilyalı besteci Leopoldo Miguez (1850-1902), Portekiz politikacı José Rodrigues Barbosa (1834-1899) ve Portekizli piyanist Alfredo Bevilacqua’dan (1846-1927) oluşan bir heyete verir. Leopoldo Miguez, iktidarla aynı doğrultuda olan görüşlerinin de yardımıyla Darbilly’i yerinden ederek Ulusal Müzik Enstitüsü’nün müdürlüğüne atanır. 1890 yılında 243 öğrenciye sahip olan enstitünün beş yıl sonra, 1895 yılında ulaştığı öğrenci sayısı, 347’si kadın olmak üzere toplam 401’dir.¹

1895 yılında Avrupa’nın 16 konservatuvarında incelemelerde bulunan Miguez (yanda), İtalya okulunun güç kaybettiği, buna karşılık Alman sisteminin gün geçtikçe daha da kuvvetlendiği izlenimini edinir. Alman öğretmenlerin donanımı, öğrenci-öğretmen ilişkilerindeki seviye, mekânlar, çalgılar, disiplin anlayışları insanı hayran bırakacak bir düzeydeydir. Ancak Miguez, Brezilya’da bu sistemin gereklerini yerine getirebilecek bir alt yapıya sahip olmadıklarının da farkındadır. Arkasındaki ciddi politik desteği iyi kullanan Miguez, elinde tuttuğu güç sayesinde Enstitü için Rio de Janeiro’nun en iyi öğretmenlerini bir araya getirmeyi başarır. Bu isimler arasında Alberto Nepomuceno (kompozisyon ve org), Emílio Lamberg (org), Carlos de Mesquita (polifoni), Antônio Carlos Ribeiro de Andrade (armoni), Arnaldo Duarte de Gouvea (müzik teorisi), Miguel Cardoso, Inácio Porto Alegre, João Rodrigues Cortes ve Henrique Braga (solfej ve koro), Luis Guilland (şan), Luísa Guido (arp), Francisco Pereira da Costa, Vincenzo Cernicchiaro, Emílio La Rosa ve Leopoldo Miguez (keman), Frederico do Nascimento (viyolonsel-armoni), José Martini (kontrabas), Augusto Duque Estrada Meyer (flüt), Agostinho de Gouveia (obua-fagot), José Francisco de Lima Coutinho (klarinet) ve Henrique Alves de Mesquita’yı (bakır üflemeliler) sayabiliriz. Ulusal Müzik Enstitüsü’nün Piyano Bölümü’nde ise Alfredo Bevilacqua ve Kulüp Beethoven’da sık sık konserler veren İtalyan kadın piyanist Gemma Luziani (1867-1894) yer alıyordu.

Dâhi çocuk olarak tanınmış, 18 yaşına geldiğinde neredeyse dünyadaki tüm önemli salonlarda, seçkin topluluklar önünde piyano çalmış olan Gemma Luziani, hayatını Avrupa başkentlerinde sürdürüyordu. 1890 yılında 23 yaşındayken bir konser vermek üzere geldiği Rio de Janeiro’da elde ettiği büyük başarı üzerine Brezilya Hükümeti tarafından kendisine Ulusal Müzik Enstitüsü Piyano Bölüm Başkanlığı görevi teklif edildi. Hiç beklemediği bu teklifi kabul eden Luziani, 1891 yılında başladığı görevini 1894 yılına kadar sürdürebildi. Rio de Janeiro nüfusunun üçte birinden fazlasının ölümüne neden olan sarıhumma hastalığından kurtulamayarak vefat ettiğinde 27 yaşındaydı.

Reform çalışma grubunun içinde yer alan diğer piyanist Bevilacqua’nın Brezilya çağdaş piyano okuluna en önemli katkısı, hiç kuşkusuz Ulusal Enstitü’nün piyano müfredat programının Avrupa’da olduğu gibi çeşitli stillerden meydana gelmesini zorunlu kılmasıdır. Bevilacqua’nın piyano eğitim metodunun diğer öğretmenlerden üstün olması, sınıfındaki öğrenci sayısının gün geçtikçe artmasını sağladı. Bevilacqua’nın sınıfından yetişen dönemin kuvvetli piyanistleri João Nunes (1877-1951), Joaquim Antônio Barroso Neto (1881-1941), Ernani Braga (1888-1948) ve Luciano Gallet (1893-1931) ile Brezilya piyano sanatında yeni bir çağın başladığını söyleyebiliriz.

1937 yılında Ulusal Enstitü, yeni kurulan Brezilya Federal Üniversitesi bünyesine dâhil edilerek Ulusal Müzik Okulu’na dönüştürüldü. XX. yüzyılın ilk yarısı bu okul temsilcilerinin dünya sahnelerinde aktif olarak görüldüğü, Brezilyalı sanatçıların üst düzey eğitimlerini Avrupa’nın önemli okullarında alabilecek seviyeye ulaştıkları, parlak kariyerleri ile uluslararası önemli salonlarda çaldıkları yıllardır.