Cemal Reşit Rey Konser Salonu (CRR) 2022’ye çok yönlü genç bir sanatçının, şef, besteci, opera sanatçısı Murat Cem Orhan’ın yönetiminde girdi. Orhan, Genel Sanat Yönetmeni olarak göreve geldikten sonraki ilk beş ayda CRR’de deyim yerindeyse rüzgârı arkasına alıp sanat denizine doğru yelkenleri fora etti.
Genel sanat yönetmeni bir misyona ve bir vizyona sahip olan kurumlar bulundukları şehir için önemli bir şanstır. Murat Cem Orhan’ın misyonu “CRR’de hemen her gün müziğin ve dansın çeşitli türlerinden oluşmuş, farklı dinleyici kitlelerini kucaklayabilen kaliteli bir seçki sunulması ve hem sanatsevere hem de sanatçıya eğitim sağlanması”, vizyonu ise “CRR’nin bundan sonra tekmili birden kültür ocağı olması”, şeklinde.
Bu misyon ve vizyonla başlanan etkinlikler beş kategoride gözden geçirilebilir:
1). CRR’de ayda iki kez gerçekleşen klasik müzik dinleyicisine yönelik “CRR Senfoni Orkestrası Konserleri” çerçevesinde 2022 sezonuna, Adalet ve Demokrasi haftasında besteci Turgay Erdener’in “Uğur Mumcu Kantatı”nın ve W. A. Mozart’ın “Requiem”inin icra edildiği anma konseriyle girdi. Bu ilk konser hem anlamlı bir öyküsünün olmasıyla hem de Mozart’ın yarım kalan eseri Requiem üzerinden, merhum değerli araştırmacı gazeteci Mumcu’nunki gibi yarım kalan hayatlara dikkat çekmesi açısından da önemliydi. Bu ilk konseri fırtına hızıyla diğerleri izledi.
2). CRR Türk Müziği Topluluğu “Türk Müziği Konserleri” çerçevesinde, Türk Müziği severlerin beğenisine yönelik olarak titizlikle seçilmiş bir repertuvar ile ayda bir dinleyiciyle buluştu. Bu bağlamda “Tanburi Cemil Bey’den Nazım Hikmet’e 100 Yıllık Bir Konserin Hikayesi” başlığıyla sunulan buluşan dinletide günümüzden 102 yıl önce İstanbul’da Apollon Tiyatro’da verilen “Cemil Bey” konserinin aynı parçalarla yeniden dinleyiciyle buluşması heyecan vericiydi. O konserde Nazım Hikmet’in seslendirdiği şiir, CRR’de değerli tiyatro sanatçısı Genco Erkal’ın sesinden yeniden hayat buldu. Öte yandan “Osman Hamdi Bey ve Zonaro’nun İstanbul’una Müzikler” konseri ise konser öncesi söyleşisiyle beraber seyircilerde doyurucu, zihin açıcı ve ruha dokunan bir iz bıraktı.
3). “CRR Caz Konserleri” başlıklı organizasyonla CRR kısa zamanda, caz-severler için yeniden heyecan verici bir adres haline geldi. Jane Monheit, Rebekka Bakken, Emmet Cohen, Dean Brown, Victor Wooten, Dennis Chamberd, Bob Franceshini, Okay Temiz, Raul Midon gibi uluslararası üne sahip caz sanatçıları CRR’de unutulmaz konserler veren sanatçılardan bazılarıydı.
4). “CRR Dans Gösterileri” ise hareket ve dans seven izleyici grubuna hitap etmek üzere planlanmıştı. Dans-severler 2022’in ilk yarısında unutulmaz gösterileriler izleme imkânı buldular. Davet edilen dans toplulukları ve gösterileri arasında Patricia Guerrero’nun seyircilerin soluk kesici diye tanımladığı “Distopia” adlı projesi, Batsheva Ensemble’ın akıllardan çıkmayacak “Decadance#21” adlı gösterisi ve neredeyse 40 yıldır ülkemize gelmesi beklenen Compagnie Maguy Marin’in “MayB” adlı gösterisi yer aldı.
5). Sanatsevere ve Sanatçıya Eğitim:
a). İBB Kültür Daire Başkanlığı’nın desteğiyle CRR konserler dışında da pek çok sanat faaliyetine imza attı. Bu önemli etkinliklerden biri “Konser Öncesi Eğitim Söyleşileri” idi. Nelson Mandela’nın “Dünyayı değiştirmek için kullanabileceğiniz en güçlü silah eğitimdir” idealine uygun şekilde konserler başlamadan önce CRR fuaye alanında gerçekleşen “Konser Öncesi Söyleşiler”, müzik-severlerin konserde dinleyecekleri eserler ve besteciler hakkında bilgilenmesi açısından oldukça yararlıydı. Daha önce bilinmeyen küçük bir nüansı öğrenmek ve eserin öyküsünü dinlemek dinlenecek eserle kurulacak bağın daha kuvvetli ve unutulmaz olmasını sağlayabilir. Tabii bu bilgileri o konserin solistinin, orkestra şefinin veya eserin bestecisinin ağzından bire bir dinleyebilmek de ayrıca değerli. Bu söyleşiler müzikolog Ersin Antep’in yönetiminde gerçekleşti.
b). Konser Öncesi Eğitim kapsamında yine Antep tarafından gerçekleşen bir diğer etkinlik ise “Girişte Solda Müzik Söyleşileri” idi. Sanatta disiplinlerarası etkileşim, örneğin müzik ile psikoloji ilişkisi, giderek yayılan bir ilgi ve araştırma alanı olmaya başladı. Girişte Solda’da pergelin bir ucu “müzik”te sabit kalırken, diğer ucu müzikle bağlantılı alanlara uzatıldı ve farklı disiplinlerden alanında uzman isimler dinlendi.
c). Yine çok önemli bir proje olan “Ustalık Sınıfı” projesi kapsamında ise konser vermek için CRR’ye gelen dünyaca ünlü virtüözler ve dans sanatçıları konservatuvar öğrencileriyle buluştular, onlarla bire bir ders yaptılar. Dünyaca ünlü isimleri ücret almaksızın Ustalık Sınıfı gerçekleştirme konusunda ikna edebilmek ancak Murat Cem Orhan gibi kişisel ilişkileri çok güçlü birinin aracı olmasıyla mümkün olabilir. Genç yeteneklerimizin hayatına unutulmayacak değerli bir iz bırakıp, onlara paha biçilemez bir deneyim sağladığı için Orhan’ı bu konuda özellikle tebrik etmek gerekir. Orhan, Ustalık Sınıfı’na gelen başvuruları önce kendisi tek tek incelemiş, sonra eğitimi verecek sanatçılarla beraber değerlendirmişler. Böylece ateşe dönüşebilecek en güçlü kıvılcımlar seçilmeye çalışılmış. Orhan gözleri ışıldayarak “konservatuvar öğrencilerin yeni Ustalık Sınıfı duyurularını sıkı şekilde takip etmelerini” tavsiye ediyor.
d). Yine eğitim projeleri kapsamında kendi hareket dili ile bir dans metodolojisi geliştiren Ohad Naharin’in, dans dünyasına kazandırdığı Gaga tekniği üzerine gerçekleşen “Gaga Dersi- Ustalık Sınıfı” dans camiası için oldukça değerliydi. Dünya çapında daha geniş hareket uygulamaları alanında büyüyen bir güç olarak tanınan ve çevrimiçi eğitimleri bile ses getiren eğitmen Batsheva ile 200’den fazla başvuru arasından seçilen 50 profesyonel dansçı CRR’de buluşma imkânı buldu.
Orhan, yeni sezonda da Ustalık Sınıfı ve diğer eğitim çalışmalarının yoğun şekilde devam edeceğini söylüyor ve Eylül ayının dünyanın çok önemli oda müziği gruplarının yoğun dersleriyle başlayacağının müjdesini veriyor. CRR’de sezonun ikinci yarısında hayata geçeceğini öğrendiğimiz bir diğer güzel haber ise, gençler için “Bestecilik Akademileri”. Bestecilik yönü de olan Murat Cem Orhan, ”Ne kadar çok kendi bestecimizi yetiştirebilirsek müziğimiz o anlamda zenginleşir.”, diyor.
Görüldüğü üzere maestro Murat Cem Orhan CRR Genel Sanat Yönetmenliğine geldiği günden itibaren işe son derece hızla (prestossimo) sarılmış durumda, üstelik yeni dönemle ilgili gerçekleştirmek istediği daha pek çok gerçekçi ve önemli projesi var. En az şimdiye kadarki başarılar ve bundan sonraki hedefler kadar önemli olan ise Orhan’ın hiçbir başarılı projenin tek başına kotarılamayacağı bilinci içinde ekibini isabetle seçmiş olması. “CRR’nin bundan böyle bir tekmili birden kültür ocağı olması” vizyonuyla kolları sıvayan bu genç ve dinamik ekip hedeflerine doğru yola çıkmış durumdalar, belli ki hız kesmeden devamı da gelecek. İstanbullulara imrenmemek elde değil!
Pınar Aydın O’Dwyer
8 Haziran 2022, Ankara
Murat Cem Orhan Bkz. https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/pinar-aydin-o-dwyer/besteci-ve-icraciligimizdan-mukemmel-bir-manzara/2096/
Verdiği bilgiler için CRR Basın Danışmanı Sümeyra Gümrah Teltik’e teşekkür ederim.
*İtalyanca: Çok hızlı; adeta yetişilmesi zor.