2 Ocak 1927 doğumlu Yuri Nikolaievich Grigorovich, 19 Mayıs 2025 tarihinde 98 yaşında vefat etti. 20. yüzyıl balesine olan katkılarıyla "Efsane Koreograf" diye anılan Grigorovich, dansçı, koreograf, eğitmen, pedagog, sanat yönetmeni olarak bale sanatında çeşitli yönleriyle ün yapmış, birçok ödüller almış, değişik bale toplulukları ile çalışmış. Aynı zamanda birçok sanat kurumunun başkanlığını yapmış olan Grigorovich, Uluslararası Bale Yarışmaları Federasyonu'nun da başkanıydı (2024 yılında da Genel Başkan Yardımcılığı'na Tan Sağtürk getirildi).
1946 yılında, Leningrad Koreografi Okulu'ndan mezun olarak, Kirov Bale topluluğuna katılmış, 1962 yılına kadar Kirov Bale'nin solist dansçısı olarak çalıştıktan sonra 1964 yılında Bolşoy Tiyatrosu'na geçip, Bolşoy Bale Topluluğu'nun baş koreografı ve Sanat Yönetmeni olmuş. 1995 yılına kadar bu görevini yürütmüş.
En ünlü koreografik eserleri: Taş Çiçeği (1957); Aşkın Efsanesi (1961); Fındıkkıran (1966); Spartacus (1967); yeni bir yorumla Uyuyan Güzel (1973); Korkunç Ivan (1975); "mutlu son" getirdiği Kuğu Gölü (1984) (Koegler 237).
Natalia Bessmertnova, Frederick Ashton ve Yuri Grigorovich (1986-Londra)
Grigorovich bir koreograf olarak tam anlamıyla eserlerine klasik bir yaklaşım getirmişti ve Bolşoy Balesi ile çalışırken, topluluğun atletik yapısına daha ince ve zarif bir çizgi katmıştı. 1968 - 2008 yılları arasında ünlü bale sanatçısı Natalia Bessmertnova (1941 - 2008) ile evliydi (Koegler 237).
Çeşitli bale toplulukları için hem kendi balelerini, hem ünlü klasik bale eserlerini sahneye koymuş olan Grigorovich, 1978 -1979 Sezonu'nda Ankara Devlet Opera ve Balesi için de Giselle Balesi'ni sahneye koymuştu (Çıkıgil, Sanattan Yansımalar 2018).
Grigorovich'in doğumunun 95. yıl dönümünde, XIV. Uluslararası Bolşoy Bale Yarışması (3 -11 Haziran 2022) ona adandığı zaman, Moskova'da yapılan bu yarışmaya, Türkiye'den jüri üyesi olarak AnkaraDOB balesinden Zeynep Sunal Öngün katılmıştı (Andante 2022).
NECLA ÇIKIGİL
23 Mayıs 2025, Ankara
