Iana Salenko ve Daniil Simkin Üzerine

8. Uluslararası Efes Opera ve Bale Festivali, 27 Haziran - 13 Temmuz 2025 tarihleri arasında, Antik Efes Tiyatrosu'nda izleyicilere 7 eserle zengin bir sanat programı izleme olanağı sunacak.

Festival, 27 Haziran 2025 tarihinde ünlü Kuğu Gölü Balesi ile açılacak. Volkan Ersoy - Armağan Davran'ın Petipa-Ivanov koreografisinden yarattığı 2 Perdelik Kuğu Gölü balesini İzmir Devlet Opera ve Balesi sanatçıları, şef Tolga Taviş yönetimindeki orkestra eşliğinde görüntüye getirecekler. Bale, 28 Haziran 2025 tarihinde de tekrarlanacak.

7. Uluslararası Efes Opera ve Bale Festivali'nde de (29 Haziran - 7 Temmuz 2024) 29 Haziran 2024 tarihinde izleyicilerle buluşmuş olan aynı balede, konuk bale sanatçıları Iana Salenko ve Marian Walter (Salenko'nun aynı zamanda hayat arkadaşı) baş rollerde dans etmişlerdi. Aynı çift, İstanbul'da 6.Uluslararası Bale Yarışması'nın Gala Gecesi'nde yine Kuğu Gölü Balesi'nin 3.Perde "pas de deux" sünde etkileyici sanatçılıklarını sergilemişlerdi (Çıkıgil, 19 Haziran 2024).

27 - 28 Haziran 2025 tarihlerideki Efes Antik Tiyatrosu'ndaki Kuğu Gölü balesinde de Iana Salenko tekrar dans edecek. Bu sefer, Iana Salenko'ya , Daniil Simkin eşlik edecek. Sanattan Yansımalar'ın, 4 Kasım 2021 tarihindeki, "Nefes Kesen İki Bale Sanatçısı" adlı yazıda bu olağanüsü dansçılar hakkında kısa bilgiler verilmişti (Çıkıgil, 4 Kasım 2021).

Yıllar geçse de"nefes kesen" dansçılar etkilerini sürdürüyorlar, başarılarına yenilerini ekliyorlar.

Iana Salenko, 19 Temmuz 1983 tarihinde Kiev şehrinde doğmuş. Buz pateni ve jimnastik yapmış ama baleye başlama yaşı 12. Onu, bir bale okuluna yazdıran da babası. 14 yaşına gelince, Donetsk şehrindeki Pysarev Bale Okulu'nda bale eğitimine devam ediyor. Yine 14 yaşında, belindeki bir incinmeyi ve yeme bozukluğunu (anorexia) büyük bir azimle yenerek çalışmalarına devam ediyor ve Donetsk Opera ve Bale Tiyatrosu'nda solist olarak sahneye çıkıyor. Sonraları, Kiev Operası'nda baş dansçı oluyor. Birçok yarışmaya katılıyor, ödüller kazanıyor, madalyalar alıyor. 3.lük kazandığı Varna Bale Yarışması'nda, yarışmacılar arasında olan Marian Walter ile tanışıyor ve bu tanışma sonucu Marian Walter, Salenko'nun hem bale hayatındaki hem özel hayatındaki eşi oluyor.

Salenko, eşi Marian Walter'in de baş dansçı olduğu Berlin Devlet Balesi'ne katılıyor, 2005 yılında, eşiyle katıldıkları Helsinki ve Nagoya yarışmalarında birinci oluyor.

Çiftin 3 çocuğu aile hayatlarını zenginleştirirken, bale hayatlarındaki başarılarına da yeni başarılar ekleniyor. Salenko, 2013 yılında, İngiltere Kraliyet Balesi'nde Steven McRae ile dans ediyor ve topluluk eserlerinde sürekli konuk dansçı olarak yer alıyor. (Iana Salenko web sitesi).

Iana Salenko için belki de en gururlandırıcı başarı, 2024 yılında "Berliner Kammertänzer" ("Berlin Oda Dansçısı") ünvanına layık görülmesi oluyor. 17 Mart 2024 tarihinde, Berlin'de Staatsoper Unter den Linden" deki Giselle temsilinden sonra Berlin Senatosu'ndan Senatör Joe Chialo bu şeref ünvanını Iana Salenko'ya takdim ediyor. Bu şeref ünvanı yalnızca Oliver Matz (1995), Raffaela Renzi (1995), Gregor Seyffert (1999), Vladimir Malakhov (2014), Michael Banzhaf (2017), Polina Semionova (2017), Marian Walter (2018)(Salenko'nun eşi) gibi çok özel dans sanatçılarına verilmiş.

Salenko'nun dansçılığı yanında bir başka özelliği de var. Berlin'in kardeş şehri Kiev'de doğduğu için, Ukraynalılara kendini adamış. "Yaşam için Bale" adlı bir Gala temsili ile Ukraynalı muhtaç çocuklara yardım olanakları yaratmış.

Salenko, bale tarihinin; August Bournonville (1805 - 1879), Marius Petipa (1818 -1910), Anton Dolin (1904 - 1983), George Balanchine (1904 - 1983), Frederick Ashton (1904 - 1988), John Cranko (1927 - 1973), Pierre Lacotte (1932 - 2023) gibi ünlü koregrafların eserlerinde dans ettiği gibi günümüz koreograflarının eserlerine kendi yorumlarını da getirmiştir. Bu koreografların bazıları; Heinz Spoerli (1940 - ), Patrice Bart (1945 - ), Boris Eifman (1946 - ), Nacho Duato (1957 - ), Vladimir Malakhov (1968 - ), Alexei Ratmansky (1968 - ), Christian Spuck (1969 - ) gibi bale sanatına çok değişik yaklaşımlar getirmiş olan yaratıcı sanatçılar (DEEDS NEWS 2024).

Bu yılki, 8.Uluslararası Efes Opera ve Bale Festivali'nin açılış temsili Kuğu Gölü balesinde konuk sanatçı olarak dans edecek olan Iana Salenko'ya yine konuk sanatçı Daniil Simkin eşlik edecek. Salenko, birçok bale eserinde Simkin ile dans etmiş ve gerçekten "nefes kesen" bir ikili oluşturmuşlar.

Daniil Dmitrievich Simkin , 12 Ekim 1987 tarihinde Novosibirsk, Rusya'da doğmuş. Ailesi, Almanya'ya göç edince yaşamı Wiesbaden'da devam etmiş. Simkin, Wiesbaden'da bale çalışmaları yanında akademik bir eğitim görmüş; hatta üniversiteye girebilmek için Almanya ve diğer Avrupa Ülkelerindeki "gymnasium" sonrası "abitur" (olgunluk sınavı) sınavını da tamamlamış.

Simkin'in ilk bale hocaları hem annesi hem babası. Anne, Olga Alexandrova ve baba, Dimitrij Simkin bale sanatçıları. Üvey-kardeş, Anton Alexandrov (1977 - ) da Hamburg Bale Topluluğu'da dans etmiş bir bale eğitmeni (Daniil Simkin wikipedia).

Simkin'in ailesi bale sanatçılarından oluşunca, Simkin'in bale hayatı da çok erken başlamış. Henüz 5 yaşındayken, baba Dimitrij Simkin ile Hessisches Staatstheatre da dans etmiş; 9 yaşında, anne Olga Alexandrova ile bale eğitimine başlamış (Daniil Simkin wikipedia). 1990 yılında Rusya'yı terk etmiş olan ailedeki Anne Olga Alexandrova 10 yıl boyunca her gün 2 saat oğlunu çalıştırıyor. Annesi, Simkin'in hem hocası hem de psikoterapisti olmuş (Solway 1). Hem bale çalışmalarını hem akademik eğitimini sürdürürken katıldığı 10 bale yarışmasının 9’unda birincilik almış. İlk profesyonel dansçılığına da 2006 yılında, Viyana Devlet Balesi'nde "demi-solist" olarak başlamış. 2008 yılında, Amerikan Bale Tiyatrosu'nda solist olarak bale mesleğini sürdürmüş. Aynı toplulukta 2012 yılında baş dansçı olmuş ve hem klasik hem modern balelerde başarılı olurken birçok ünlü koreografın eserlerinde başrolde dans etmiş. 2018 yılında da baş dansçı olarak Berlin Devlet Balesi'nin sanatçısı olmuş (Simkin web sitesi).

"Yeni Baryshnikov" diye anılan Simkin kendini Nureyev’in, Baryshnikov'un ve babasının bir sentezi olarak görüyor. Ona göre, Nureyev'in "karizması ve sahne duruşu"; Baryshnikov'un "tekniği ve koordinasyonu"; baba Simkin'in "iş etiği" iyice karıştırılınca "mükemmel dansçı" oluşuyor (Daniil Simkin wikipedia).

Daniil Simkin yalnızca başarılı bir dans sanatçısı değil; aynı zamanda sanatını sosyal medyada en ince ayrıntılarıyla tanıtan ve dansçılara yol gösterici olan bir "yenilikçi". Kendi web sitesinde çalışmalarından örnekler izleyicilere ulaşabiliiyor. Dans sanatını 3-boyutlu sahneden 2-boyutlu sanal ortama da taşıyarak çok geniş bir izleyici topluluğuna "bale sanatı" nı ulaştırıyor (Solway 1).

Simkin, 2021 yılında "Dance- Masterclass" da eğitmen olduğu zaman kendisinin şaşırtıcı dönme hareketlerini (pirouette hareketleri) en ince noktalarıyla açıklıyor; açıklarken hareketleri yaparak gösteriyor; özellikle vücudun üst kısmına odaklanarak hareketlerin nasıl kontrol edilebileceğini kanıtlıyor. Yine 2021 yılında "Stüdyo Simkin"i kuruyor (Daniil Simkin wikipedia).

Simkin, yarışmalara katılıyor, ünlü klasik bale eserlerinde, modern çalışmalarda baş rollerde dans ediyor, ödüller alıyor, değişik dans projelerinde de yer alıyor. Bu projelerde dans sanatı ile teknoloji birlikte kullanılıyor.

2015 yılında, New York Joyce Tiyatrosu'nda yaratılan Intensio'da video-projeksiyonlar kullanılıyor (Daniil Simkin web sitesi).

2017 yılında bir başka projede çok ilginç bir çalışma yapıyor. Falls the Shadow (Gölge Düşünce) adlı 30 dakikalık temsilin en ilginç özelliği, dans alanının New York'taki Guggenheim Müzesi'nin oluşu. Bu ilginç mimari yapıda yer alan izleyiciler, 4 - 5 Eylül 2017 tarihlerinde müzenin değişik kısımlarından dansçıları izliyorlardı. Yapının sarmal şeklindeki rampası binanın tepesinden aşağıya doğru kıvrıla kıvrıla inerken izleyiciler, değişik açılardan binanın aşağı kısmındaki dansçıları görebiliyorlardı. Bu çalışmada video projeksiyonlar kullanılmıştı, Koreografi Alejandro Cerrudo'ya aitti. Kostümleri, ünlü modacı Dior'un tasarımcısı Maria Grazia Chiuri yaratmıştı. Daniil Simkin hem dans ediyor hem eserin yaratılmasında yardımcılık yapıyordu. Projeksiyon tasarımı Aristides Garcia ve Dmitrij Simkin'e aitti. Kızılötesi ışınlı izleme sistemi olan bir kamera, özel donanımlı bir bilgisayar, projektörler gibi değişik aygıtlardan oluşan teknolojik sistem ise koreografik çalışmaya başka boyutlar getirerek dansçılar ve gölgelerinin birlikte ve ayrı ayrı hareketlerini izliyordu (Aristides Garcia web sitesi). Dansçıların hareketlerini sensörler izlerken, 3-boyutlu görseller yaratılıyordu. Böylece teknoloji, müzik, görsel sanatlar, moda, dans kaynaşması izleyicilere sunuluyordu (Fashion Network 1 Eylül 2017).

2020 deki Diorama çalışmasında Berlin Bale Topluluğu ile bir dans filmi yaratılırken koreograf Sebastian Kloborg dans süresini 10 dakikadan az tutuyor ve film San Fransisco Dans Film Festivali'nde ödül alıyor (Daniil Simkin wikipedia). Bu çalışmanın ilginç yönü ise Simkin, Berlin'de Deutsche Oper Berlin sahnesinde dans ederken (sahne ve salon boş) diğer dansçı Maria Kochetkova ise Norveç'in Skagen kumullarında dans ediyor. 2020 yılındaki temsil iptalleri Daniil Simkin'in azimli çalışmalarını etkilemiyor (Daniil Simkin web sitesi).

2024 yılında, Simkin'in yarattığı "one" Lincoln Center'de "Kamerada Dans" Programında gösteriliyor (Daniil Simkin web sitesi).

Daniil Simkin hem dansçı hem de misyon sahibi. Dans sanatını alışılmış, dört duvarlı tiyatro sahnelerinden değişik dans alanlarına taşıyor ve bu şekilde dans sanatı çok geniş bir izleyici toplumuna ulaşıyor. Sosyal medyayı da kullandığı için izleyicilerinin de sayısı artıyor. Simkin, bale sanatını teknoloji ile de harmanlıyor. Dans sanatına değişik boyutlar getiriyor.

Iana Salenko ve Daniil Simkin'in, Kuğu Gölü balesinden 2.Perdedeki "pas de deux" provası, Simkin'in web sitesinde izlendiği zaman bu iki dansçının ne kadar etkileyici bir dansçılık sergilediği iyice izlenebiliyor. Simkin sanki Salenko'nun bir gölgesi gibi ona eşlik ediyor ve her iki dansçının da hareketleri bir arada görüntüye geliyor. Salenko'nun baş, kol, el hareketlerini Simkin'in hareketleri aynı anda izliyor ve Simkin hareketlere devamlılık sağlıyor, Salenko'ya büyük bir özenle, eşlik ediyor; Salenko'ya yalnızca destek olmuyor, onun dansçılığını tamamlıyor ve olağanüstü bir birliktelik yaratılıyor. Aynı balenin 3. Perdesinde Simkin'in solo danslarında özellikle zıplamalı hareketlerde Simkin zıpladığı zaman artık yer çekimi onu aşağıya çekemiyor ve Simkin hareketi sonlandırarak yere indiği zaman destek bacağı yumuşak bir şekilde yerle temas ediyor, diğer bacak kesinlikle bir düşüş göstermeden gergin bir şekilde biraz daha uzamış oluyor. Simkin'in ünlü dönüşleri de olağanüstü bir kontrolle sergileniyor ve dönüşler sonlanırken Simkin en son pozisyonu tutarak büyük bir özgüvenle dönüşü bitiriyor (Danie Simkin web sitesi).

8. Uluslararası Efes Opera ve Festivali'nin Efes Antik Tiyatrosu'ndaki açılış temsilinin Kuğu Gölü olması izleyicileri gerçekten etkileyecek ve konuk sanatçıların (Salenko ve Simkin) dansçılığı belleklerden silinmeyecek.

Necla Çıkıgil

15 Haziran 2025, Ankara

KAYNAKLAR

Çıkıgil, Necla,

"Nefes Kesen İki Bale Sanatçısı", Sanattan Yansımalar, 4 Kasım 2021.

https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/necla-cikigil/nefes-kesen-iki-bale-sanatcisi/2628/

Çıkıgil, Necla,

İstanbul'da 6. Uluslararası Bale Yarışması ve Gala Gecesi",

Sanattan Yansımalar, 19 Haziran 2024.

https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/necla-cikigil/istanbul-da-6-uluslararasi-bale-yarismasi-ve-gala-gecesi/3330/

"Dior creates costumes for Daniil Simkin's new project at the Guggenheim",

Fashion Network, 1 Eylül 2017.