Piyanistler Spotify'da ne durumda?

Özellikle gençlerin öncelikle Spotify ve benzeri sitelerden müzik dinlemeyi yeğledikleri bir gerçek. Pek çok özelliğin avuç içi kadar telefona sığdığı çağımızda yadırganacak bir durum değil. Ama buna rağmen, kendilerinden fizikî dosya istenen sanatçılar CD albümlerini yaptırmayı sürdürüyorlar, koleksiyoncular ve son model arabası olmayanlar da talep gösteriyorlar.

İnternet üzerinden dinlemelere ilişkin rakamlar güvenilir mi? Bazı sitelerin belli bir ücret karşılığı rakamları şişirdiği iddia ediliyor. Ama artık uluslararası telif hukukuna uygun hareket etmeye başlayan ve dinleme üzerinden küçük ödemeleri hak sahiplerine yapan Spotify'ın gerçek rakamları açıkladığı belirtiliyor.

Geçenlerde bir arkadaş sohbetinde bu konu açılınca, hemen cep telefonlarından girerek birkaç sanatçının rakamlarına baktılar. Ben de meraklandım, acaba bizim önde gelen piyanistlerimiz bu listede ne durumda diye. Karşılaştırma yapabilmek için dünya genelinde yaşayan önemli piyanistlerden bir liste çıkardım ve kontrol etmeye giriştim. Yayınlanan istatistikte “Monthly Listeners” denilerek aylık dinleyici sayısı veriliyor. 4-5 Mayıs 2022 günleri bir arkadaşımla paylaşarak listeyi taradık .

Bizim piyanistlerimizden Devlet Sanatçısı İdil Biret ile Fazıl Say'ın pek çok tanınmış yabancı piyanisti sollamış olduğunu görmek doğrusu çok memnuniyet vericiydi. İdil Biret icracı olarak bir ayda 726.000 kez dinlenmişti, Fazıl Say da besteci-icracı olarak 604.000 kez dinlenmiş görünüyordu. Genç ve kendi düzenleme ve besteleriyle dikkati çekmeye başlayan AyşeDeniz Gökçin de 66.000'lik dinlenme ile dikkati çekiyor. Diğer piyanistlerimizin ulaştığı rakamlar bu denli doyurucu değildi.

Örneğin Sayın Cumhurbaşkanı'nın iftar yemeğinde fotoğraflarını gördüğümüz Güher-Süher Pekinel'ler bu mecra üzerinde sadece 956 kez dinlenmişti. Gene iftar katılımcılarından Hüseyin Sermet'in ise 36.137 dinleme sayısına ulaştığı görülüyordu.

Tabii, bu rakamları, yapılan kayıt, bunların yeraldığı albüm sayısına ve dijitalize edilip siteye yüklenmelerine göre değerlendirmek lazım. Nitekim, nice değerli piyanistimizin kayıtları yüklenmediği, yeterli sayıda albümleri bulunmadığı için bu mecralardaki görünürlükleri de neredeyse yok gibi.

Bakın araştırdığımız tanınmış piyanistlerin aylık dinleyici sayılarına:

Piyanist Aylık Dinlenme

Maurizio Pollini 942.000

Alfred Brendel 906.000

Martha Argerich 827.000

Idil Biret 726.000

Fazıl Say 679 .000

Vladimir Ashkenazy 586.000

Yuja Wang 555.000

Mitsuko Uchida 534.000

Andras Schiff 528.000

Murray Perahia 518.000

Maria Joao Pires 502.000

Helene Grimaud 413.000

Krystian Zimmerman 377.000

Stephen Kovacevich 190 .000

Ivo Pogorelich 140.000

Pavel Gililov 117.000

AyşeDeniz Gökcin 66.000

Anatol Ugorski 72.000

Andrey Gavrilov 59.000

Zeynep Üçbaşaran 16.000

(Kolay okunabilmesi için son üç rakamı, binler hanesini yuvarlayarak 000 olarak verdim)

Listede niye Daniel Barenboim yok diye sorarsanız, piyano albümleriyle orkestra şefi olarak yaptığı kayıtlar ayrılmadığı için bu değerlendirmeye alamadım. Ama toplamını sorarsanız, aylık dinleme sayısı 2.500.000 civarında seyrediyor.

Peki, 20. yüzyılın ünlü ve büyük piyanistleri hâla dinleniyor mu? Bu soruya “hem de nasıl” diye yanıt verebiliriz. Bakın onların rakamları da şöyle:

Geçmiş piyanistle Aylık dinlenme

Glenn Gould 994.000

Alexis Weissenberg 596.000

Vladimir Horowitz 564.000

Arthur Rubinstein 438.000

Radu Lupu 304.000

Wilhelm Kempff 301.000

Geza Anda 253.000

Sviatoslav Richter 208.000

Claudio Arrau 158.000

Alicia de la Rocha 121.000