İstanbul Edirnekapı’da faaliyet gösteren ve Venezuela’daki El Sistema modelinin yurdumuzdaki örneği olan ‘’Barış İçin Müzik’’ evinde İtalya’da yaşayan Türk bariton Cüneyt Ünsal’ın düzenlediği Marco Vinco ile Şan Ustalık Sınıfı çalışmasını izledim. W.A. Mozart'ın Don Giovanni Operası üzerine 21-22-23 Haziran'da İstanbul'daki bu eğitime çeşitli opera şan sınıfı öğrencileri, öğretim üyeleri hatta bazı amatörce şan eğitimi alanlar katıldı. Bir müzik şöleni havasında geçen bu çalışma, 24 Haziran'daki Caddebostan Kültür Merkezi Büyük Konser Salonundaki konser etkinliği ile taçlandırıldı.
Bu ustalık sınıfı çalışmasına arya söyleyebilecek seviyeye gelmiş öğrenciler, yeni mezunlar ve profesyonel şarkıcıların hep birlikte, aralarındaki yetenek ve kariyer farklılıklarını göz ardı ederek katıldılar. Çalışmayı izlerken çok duygulandığımı itiraf etmek zorundayım. Öğrencilerin hazırlamış oldukları parçaları icra ederek düzeylerini belirlemelerinin ardından, İtalyan şan eğitimci ve opera sanatçısı bariton Marco Vinco’, her biri ile hiçbir yüksünme yapmadan, sabır gösterek bire bir uzun çalışmalar yaptı ve şu konular işlendi:
-İtalyan Şan tekniğinin doğru anlaşılması ve yüksek pozisyonda şarkı söyleme.
-İnterpretasyon ve stil konularının eğitimcilerle pekiştirilmesi.
-Aktöriyel yönün ortaya çıkarılması ve sahne üzerinde metodik olarak kullanılması.
-Müzik cümlesi (fraseggio), bağlı söyleme ve bestecinin yazdığına sadık kalarak söyleme çalışmaları.
-Masterclass süresince öğrenilenlerin konserde uygulanması.
Bariton Cüneyt Ünsal’ın Sanat Yönetmenliğinde, Opera Italiana Academy’nin organize ettiği bu Ustalık Sınıfı süresince ve ardından konserde de İstanbul Devlet Opera ve Balesi koro ve orkestra şefi Paolo Villapiyanist olarak yer aldı.
Etkinliğin kapanış konseri, 24 Haziran Pazartesi akşamı, 20:00’da Caddebostan Kültür Merkezi’nde düzenlendi. İki bölümden oluşan konserin ilk yarısında, Marco Vinco Ustalık Sınıfı öğrencileri, sopranolar Nazlıcan Karakaş, Özler Yalçıner Kelecioğlu, Ecem Kılıç, Berna Özkut, Umut Yavuz, mezzosoprano Nihan Turnagöl; tenor Kıvanç Aycan ve bas bariton Cihan Ayhan piyanist Paolo Villa eşliğinde sahneye çıkarak hazırladıkları parçaları seslendirdiler.
İkinci yarıda, Orkestra şefi Félix Briceňo eşliğinde Barış İçin Müzik Oda Orkestrası ve koro şefi Ceyda Çekmeci’nin hazırladığı Gençlik Korosu, ustalık sınıfı çalışması öğrencilerinin solo katılımlarıyla Händel’in Messiah eserinden bölümler seslendirdi. Katılımcılar, görüşlerini şöyle ifade ettiler:
Özler Yalçıner Kelecioğlu (soprano): ‘’46 yaşımda bir opera aşığıyım, 42’sinden sonra müziğe yöneldim. Böyle bir çalışmayı öğrenince yıllık iznimi alarak geldim. Çok güzel bir ortam, arkadaşlar süper. Akşama da konserimiz var. Size de bizimle ilgilendiğiniz için çok teşekkür ediyorum.’’
Cihan Ayhan (bas bariton): ‘’Uzun zamandır İstanbul gibi bir metropolde bir masterclass olmuyordu. Bu etkinliği Facebook’ta görünce çok heyecanlandım. Eğitim kurumu çok ama masterclass çalışması yoktu. Bizim için çok verimli bir çalışma oldu, bugün de konserle taçlandıracağız. Şehir dışından da gelen arkadaşlarla kaynaştık. Umarım benzer çalışmalar bundan sonra da devam eder.’’
Nihan Turnagöl (mezzo soprano): Ben Ankara Hacettepe Üniversitesi’nde bir öğretim görevlisiyim ama burada bir öğrenci olarak katıldım. Cüneyt Ünsal yönetimindeki bu workshop yaş gurubu ayırt etmeden herkes için çok yararlı oldu, ileriki yıllarda da gençlere önemli fırsatlar sağlayacağı düşüncesindeyim. Benim bu etkinliğe katılmamın nedeni ise Marco Vinco’nun genç yaşına rağmen önemli bir kariyer sahibi olarak ders vermeyi kabul etmesidir. Ayrıca büyük bir alçak gönüllülükle bu etkinliği yapmıştır. Bununla birlikte, Verona’daki aktif görevi ile gençlerimize olanak sağlayabileceği düşüncesindeyim. Cüneyt Ünsal’ın çalışmalarının devam etmesi dileğiyle.’’
Umut Yavuz (soprano): Başkent Üniversitesi Devlet Konservatuarı 3. sınıf öğrencisiyim. Katıldığım ilk masterclass oldu bu. Benim için çok iyi bir deneyim ve çok güzel sesleri dinleme fırsatım oldu. Sadece kendimin değil, başkalarının çalışmalarından da çok önemli şeyler öğrenmiş durumdayım. Konser için de çok heyecanlıyım, herkese çok teşekkür ederim.’’
Berna Özkut (soprano): ‘’2000 yılı İzmir Dokuz Eylül Devlet Konservatuarı mezunuyum. 4 yıl İzmir Devlet Opera’sında ücretli olarak koroda çalıştım. 13 yıldır Afyon’dayım. Afyon Kocatepe Üniversitesi Devlet Konservatuarı’nda doçentim. Şan eğitimi veriyorum. Bu masterclass benim açımdan, kendime taze bir kan bulabilmek açısından çok yararlı oldu. Marco ve yeni şancı arkadaşlarla tanışmak gerçekten çok yararlı oldu. Onun sabrı, öğretme yeteneğine hayranım; aynı şekilde Cüneyt’in de. Bu şekilde Opera İtaliana Academy tarzındaki çalışması için çok teşekkür ediyorum, çünkü, Türkiye’nin böyle bir şeye ihtiyacı var. Öğrenciler için var olan benzer çalıştayların, bizim gibi hoca arkadaşlar için daha da geliştirilmesini diliyorum. Çalışmaya doymayan, kendilerini geliştirenler için bu çok iyi bir kaynak oldu.’’
Kıvanç Aycan (tenor): ‘’Gazi Üniversitesi Müzik Bölümü mezunuyum, Erciyes Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Müzik Bölümü’nde çalışıyorum. Özel dersler alarak kendimi geliştirdim. Bu şekildeki masterclassların çok faydalı olduğunu düşünüyorum. Ancak bu konuda ülkemizde çok büyük eksiklik var. Bu ise hem hocalar olarak bize hem de öğrencilere, özellikle belcanto tekniğini anlamamız için çok büyük bir olanak sağladı. Opera denince bağırarak söyleme anlayışı var. Oysa ki bu böyle değil, bunu bu masterclass sayesinde görmüş olduk. Her bir cümlenin bir anlamı vardı ve bunların üzerinde tek tek durarak bunları öğrendik. Marco’nun inanılmaz olan sabrını görmüş olduk bir hoca için. Bu çalışma bizim için çok yararlı oldu. Umarım devamı gelecektir ve biz de döndükten sonra bunları öğrencilerimize aktarabileceğiz.’’
Ecem Kılıç (soprano): ‘’İzmir’de Yaşar Üniversitesi Opera Şan Bölümü’nde 2. sınıfta okuyorum. Bu masterclassta teknik ve müzikal anlamda çok şey öğrendim. Marco gerçek anlamda çok sabırlı ve iyi öğretici, tatlı biri. Burada kendisi ve diğer arkadaşlarla tanıştığıma çok mutlu oldum. Bu imkanı bize sağladığı için Cüneyt beye de çok teşekkür ediyorum. Hepimiz için çok iyi bir deneyim oldu, bir dahaki masterclasslarda görüşmek üzere.’’
Nazlıcan Karakaş (soprano): ‘’Cüneyt beyin bize sunmuş olduğu bu güzel masterclass beni çok mutlu etti ve benim için de Marco ile çalışmak bir fırsat oldu. Türkiye’de yorum alabileceğimiz ve değerlendirilebileceğimiz uzmanlar pek yoktu. Marco bunu tamamladı, umarım bunların ardı gelir.’’
Cüneyt Ünsal (Sanat Yönetmeni, bariton): ‘’Şan eğitimi ses demek, teknik demek olduğu kadar, aynı zamanda enterpretasyon dediğimiz, tiyatral ve müzikal anlamda yorum demektir. Bizler aslında, müzik eşliğinde eserleri seslendiren aktörleriz. Opera, birçok sanatın iç içe olduğu komple bir sanat. Bu nedenle, biz bu girişimi, sanatçı ve sanatçı adaylarına yardımcı olmak nedeniyle yaptık. Ben bugün çok mutluyum, salon dolu, opera sanatına destek verdiğiniz için çok teşekkür ederim. Aralarında çok genç sanatçı adaylarının da olduğu bu katılımcılara çok teşekkür ederim. Bu arada maestro Marco Vinco’dan bir şeyler öğrenmek için her türlü egolarını bir yana bırakıp bu çalışmaya diğerleriyle birlikte katılan öğretim üyelerine de çok teşekkür ederim. Opera sanatı ölene kadar öğrenmeye gerek duyulan bir sanattır. Bizler de bu yüce sanata hizmet eden bekçileriz. Bu etkinlikte bizlere yardımcı olan İDOB piyanist, koro ve orkestra şefi Paolo Villa’ya da çok teşekkür ediyorum. Bir teşekkürüm de sponsorluk hizmetleri için Gönen Otelleri sahibi Sevil Gönen’e ve THY Venedik Müdürü Sedat Orhan’a da çok teşekkür ediyorum.’’
Bu konuşmalardan sonra masterclass katılımcılarına sertifikaları verildi.
Barış İçin Müzik
Barış için Müzik, mimar Mehmet Selim Baki tarafından 2005 yılında kuruldu. Baki’nin gençlik hayali olan bu girişim, eşi Dr. Yeliz Baki ile sürdürdükleri çalışmalar sonucunda 2011 yılında Barış için Müzik Vakfı’na dönüştürüldü. Merkezi İstanbul Edirnekapı'da bulunan vakıf çatısı altında Barış için Müzik Çocuk ve Gençlik Orkestra ve Koroları ayrıca Oda Müziği Toplulukları çalışmalarına devam ediyor. Müziği daha fazla çocuğa ulaştırma amacıyla çalışan Barış için Müzik ailesine 2015'te İzmir, 2016'da Bursa ve İstanbul Adalar birimleri katıldı.
Barış İçin Müzik Vakfı, 2005 yılından bu yana çocuk ve gençlerin müzikle büyümelerine olanak sağlayarak onların sanata katılım hakları önündeki engelleri kaldırıyor. Şimdiye kadar 7.000’den fazla çocuk ve genci müzikle buluşturan Barış İçin Müzik, İstanbul Edirnekapı’daki merkezinin yanı sıra, İstanbul-Adalar, Bursa-Nilüfer, İzmir-Bornova, Ardahan-Koyunlu Köyü’nde çalışmalarını sürdürüyor.
Bu etkinliği düzenleyen Cüneyt Ünsal, uygulayan Marco Vinco ile Barış İçin Müzik oluşumundan almamız gereken dersler olduğunu düşünüyorum.
İsmail Hakkı Aksu