Yıllar önce, Hamburg’daki “Picasso: Dünyaya Açılan Pencere” adlı sergiyi kıl payı kaçırdığım için çok üzülmüştüm. Her ressamın çerçevelenmiş tuvali dünyaya açılan bir pencere gibidir aslında, ama Picasso’nun Hamburg Bucerius Kunst Forum’daki sergisi değişik dönemlerde pencerelerden gördüklerini yansıtan yapıtlarının derlenmesiyle oluşturulmuş özel bir etkinlik.
Sergide, hayatına giren ve fırçasıyla ölümsüzleşen kimi kadınların penceredeki yansımalarından oluşan resimler için özel bir bölüm oluşturulmuş. Picasso pencereyi resmin sembolü olarak görmüş sanki. Aylar sonra sergi kitabına erişip sergilenen resimlerin görsellerini gördüğümde çok sevinmiştim. Ve anladım ki Picasso resminin sembolü gerçekten pencere. Onunla dünya arasındaki arayüz. Görmeyi izlek haline getirirken; içeri ile dışarı arasında aracılık ediyor pencere.
Beni en çok Paris’e ilk geldiğinde Montmartre’daki atölyesinin penceresinden görünen manzarayı resmettiği tablo etkilemişti. Hâlâ korunuyor Paris’teki o atölye. Yıllar önce sevgili Onay Akbaş’la, o atölyenin tam karşısındaki kafede oturup, sevgili Feray Uz’un benim danışmanlığımda yaptığı “Bavulum Dolu Sanatla” programı için uzun bir canlı yayın yapıp Picasso’nun Paris’teki ilk atölyesini anlatmıştık. Sanırım yine pencere vardı bu söyleşinin içinde.
“Picasso tartışmasız 20. yüzyılın en iyi ressamlarından biridir.” Kübizmin öncüsüdür. Picasso'nun Georges Braque, Amedeo Modigliani ve Juan Gris ile birlikte yaşadığı ve çalıştığı bir sanatçı mekânıydı Montmartre’daki atölyesi. Ve kübizm bu atölyede ortaya çıkmış. İlk kübist resimlerini bu atölyede yapmış. İlginç bir adı var atölyenin: Bateau-Lavoir , İngilizce'de çamaşır teknesi anlamına geliyormuş. O dönemde çamaşırlarını yıkayıp dışardaki ipe asarlarmış. Belki de bu nedenle atölyenin adını “ Çamaşır teknesi” koymuş Picasso. Yıllar öncesinden çok sevdiğim bir anı o atölyenin önündeki fotoğrafım. O atölyenin içinden bakıp pencereden gördüklerini çizen Picasso’nun karlı Paris manzarasının resmini de çok severim. Yine uzaklara gitsek…
İBRAHİM KARAOĞLU
19 Ağustos 2021, Ankara