İstanbul Devlet Opera ve Balesi tarafından "Üç Silahşor" balesi İstanbul'da ilk kez sahnelendi. Alexandre Dumas'nın unutulmaz romanından uyarlanan balenin prömiyeri, 1 Aralık 2018 akşamı saat 20.00de Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası Sahnesinde yapıldı.
Bu yılın DOBGM tarafından İstanbul Operası’nın kurucuları arasında olan Aydın Gün yılı olarak kabul edilmesi nedeniyle onun adına birçok etkinlikler yapılmıştı. 30 Kasım 2018 gününün Aydın Gün’ün ölümünün 11. Yılı olması nedeniyle bu prömiyer temsili de Aydın Gün’e adandı. Bale bölümünden, Üç Silahşör’de Milady rolündeki Melike Koper kulisten sahneye gelerek, bu temsilin Aydın Gün’e ithaf edildiğin belirterek “Ölümünün 11. yılında saygı ile anıyoruz dedi.
Üç Silahşör’ün senaryo ve koreografisi, V. Murat balesindeki koreografileriyle, 4. Donizetti Klasik Müzik Ödülleri'nde "Yılın Bale-Dans Koreografı" ve "Yılın Bale-Dans Yapımı" ödülünü alan Armağan Davran ile Volkan Ersoy'a ait. Sanatseverlerin yoğun ilgi gösterdiği Üç Silahşor balesindeki müzikler de Giuseppe Verdi'nin eserlerinden, besteci-şef Bujor Hoinic tarafından düzenlendi.
Prömiyerde yer alan solist dansçılar ve kastları şunlar:
D’ARTAGNAN: Erhan GÜZEL (Batur BÜKLÜ / Olcay TUNÇELİ)
ATHOS: Batur BÜKLÜ (Alican GÜÇOĞLU / Can BEZİRGANOĞLU)
PORTHOS: Oliver SPENCE (Can BEZİRGANOĞLU / Alican GÜÇOĞLU)
ARAMIS: Mehmet N. ARKAN (Deniz ÖZAYDIN / Çağatay ÖZMEN)
CONSTANCE: Büşra AY (Berfu ELMAS / M. Özde EREN)
LORD BUCKINGHAM: Olcay TUNÇELİ (Çağatay ÖZMEN / Alican GÜÇOĞLU)
MILADY: N. Melike KOPER (Julia HARTMANN / Gizem ATİK TUNCAY)
KRALİÇE: Gizem ATİK TUNCAY (M. Özde EREN / Zeynep GÜÇOĞLU)
ROCHEFORT: Ömer ERENLER (Mehmet N. ARKAN / Alican GÜÇOĞLU)
MR. TRÉVILLE: M.K.Onur TUNAY
KRAL XIII. LOUIS: Alkış PEKER
KARDİNAL RICHELIEU: Alper AKALIN
KRALIN SİLAHŞORLARI: Çağatay ÖZMEN, Deniz ÖZAYDIN, Alican GÜÇOĞLU, Can BEZİRGANOĞLU
ÇOCUK BALESİ: Beren ÖZTÜRK, Güneş NATIROĞLU, Radan Berra ŞAHİN
İstanbul Devlet Opera ve Balesi bale sanatçıları dönüşümlü olarak dans edecekler.
Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından 2010'da Türkiye prömiyerini yapan eserin konusu 16. yüzyılda Fransa'da geçiyor. Tarihsel romanları ve oyunlarıyla haklı bir ün kazanan Alexandre Dumas'nın yükselişinde önemli bir role sahip olan "Üç Silahşor", Kardinal Richelieu ve XIII. Louis'nin saray entrikalarıyla, Athos, Porthos, Aramis, D'Artagnan isimli dört gözü pek şövalyenin maceralarını ele alıyor. Konusu kısaca şöyle:
16. yüzyıl, Fransa'da Meung kasabası... Öyle bir yer ki, kavgasız, gürültüsüz bir gün görmek mümkün değildir. Han yakınında yine bir kavga olduğunu öğrenen halk, hemen oraya akın ederken, bu kavgaya çocukluktan yeni çıkmış olan genç D'Artagnan'ın yol açtığı ortaya çıkar. Babasının, yaşlı ve komik görünüşlü bir at, beline uzun bir kılıç, eline de bir tavsiye mektubu vererek yolunu çizmesi için kasabaya yolladığı D'Artagnan, mektubu Mr. Tréville'e verir. Krallık Muhafız Birliği silahşörlerinden Athos, Porthos ve Aramis'e, genç, ateşli, romantik ve gözü kara D'Artagnan'ın da katılmasıyla kardinalin adamları için zor günler başlar.
Üç Silahşör balesi ilk kez 27 Mart 2010'da, Volkan Ersoy ve Armağan Davran koreografisiyle Ankara’da sahnelendi. Ardından 17. Aspendos Opera ve Bale Festivali’nde tekrarlandı. 2012-13 sezonunda Samsun, 2015-16 sezonunda da Antalya’da seyirci ile buluştu. Tamamı Verdi’nin az oynanmış ve oynanmamış operalarından da olmak üzere, müzikler ( özellikle Maskeli Balo, Il Trovatore, Jan Dark, Otello, Luisa Miller, I Vespri Siciliani, Kaderin Gücü, Aroldo, Alzira vs gibi operalardan) şef ve besteci Bujor Hoinic tarafından derlenip düzenlendi. Eserin koreografisini yapan ve sahneye koyan ikili ile defalarca dinleyerek, uzun bir çalışma süreci sonunda, romandaki kişi karakterlerine göre de uygun müzikler seçilerek bale müziği tamamlandı. Müziklerde ritme dayalı motif ve ezgilerin seçilerek, başarılı bir şekilde harmanlanıp düzenlenmiş olması büyük bir başarı. Bu düzenlemeyi gerçekleştiren şef ve besteci Bujor Hoinic’i kutlamak gerekiyor. Meğer, Verdi’nin baleye uygun ne güzel melodileri varmış.
Balenin sahne üstündeki icrasına gelince, İstanbul Balesi dansçıları tarafından, solistlerinden kordobaleye hatta çocuk balesine kadar tüm birimler görevlerini başarı ile yaptılar. Solistlerin gerek solo, gerek düo ve ansambl olarak gösterdikleri dansları olağan üstü idi. Silahşorların her birinin birer eskrim sporcusu gibi kılıç kullanmadaki başarıları, bunları ritmik, estetik ve beraberce uyumlu olarak yapmaları, biz izleyenler için birer gösteri niteliğindeydi. Kordobalenin denge içindeki dansları, solistlerle uyumlu ve ritim kaçırmayan uyumluluğu hepimizin yüreğini kabartan olumlu sahnelerdi. Orkestranın tınısı ise güzeldi ve aykırı bir ses duyulmadı.
Oyunun sahne tasarımını hazırlayan dekoratör İsmail Dede, bizi adeta o dönem Fransa’sına götürdü. Kostüm tasarımcısı Nursun Ünlü’nün güzel giysileri de bu güzelliği bir kat arttırdı. Dekor imal uygulamasını yapan İDOB Dekor Hazırlama Atölyesi ile kostümleri diken İDOB Terzihanesi çalışanlarının da bu başarıda katkıları çoktur. Tüm bu sahnedeki görsel öğerleri bizlere ışık tasarımı ile bir kat daha zenginleştirilmiş olarak görmemizi sağlayan ışık tasarımcısı Fuat Gök’ü, koreografından, repetitörüne, koreolojistten Çocuk Balesi Repetitörü, kondüvit ve masörlere kadar, bu başarıda emekleri olan herkesi kutlamak gerekiyor.
İstanbul seyircisinin uzun zamandır beklediği bu gösteriyi kaçırmak istemeyenler için adres Kadıköy Belediyesi Süreyya Operası Sahnesi İDOB etkinliği.
İsmail Hakkı Aksu
3 Aralık 2018
