Cumhuriyetimizin kuruluşunun 100. Yılı, ayrıca Sevda-Cenap And Müzik Vakfı’nın 50. Kuruluş Yılı kutlamaları vesilesiyle Sevda-Cenap And Vakfı (SCA) tarafından düzenlenen etkinliklerden biri de ünlü Kremerata Baltica Solistleri ile Bakü Oda Orkestrası’nın, Azerî şef Fuad İbrahimov yönetimindeki sürpriz konseriydi.
20. Yüzyılın en önemli kemancılarından Letonya’lı Gidon Kremer tarafından kurulan, Baltık ülkeleri müzisyenlerinden oluşan Kremerata Baltica’yı ilk kez kurulduğu (1996) yıllarda, kurucusu Gidon Kremer ile dinlediğimi hatırlarım. Unutulmaz konserlerden biriydi. Lakin MEB Şura salonunda gerçekleşen Ankara konseri de çok özeldi. Kremerata Baltica Solistleri virtüoziteleri yanında, konser programlarına yaratıcı yaklaşımlarıyla da biliniyor. Kremerata Baltica’nın Litvanya ayağından solistlerin (Kremerata Lituanica) oluşturduğu Ankara konserinde ilk olarak kemancı Džeraldas Bidva liderliğinde, Litvanyalı besteci, tiyatro direktörü, diplomat Faustas Latẻnas (1956-2020) tarafından bestelenen Bolero adlı eser çalındı. Maurice Ravel’in Bolero adlı yapıtını anımsatan giriş ve finaliyle, hayli dramatik, melodik pasajlar içeren eseri bestecisi ne yazık ki dinleyememiş; yapıt, programlı müzik besteleyen Latẻnas’ın müzik yaklaşımını, düşüncelerini yakından tanıyan, kendisiyle uzun yıllar çalışmış, Litvanya Oda Orkestrası viyolacısı Tomas Petrikis tarafından tamamlanmış. 8-10 dakikalık bir yapıt olan Bolero yaylı çalgıların ustalığıyla ilginç bir boyut kazandı. Çalınan ikinci parça Fazıl Say’ın Boşanma adlı eserinin ilk, Allegro maestoso bölümüydü. Yapıt yaylı dörtlüler için 2010 yılında bestelenmiş ve ilk kez 2011 yılında Borusan Quartet tarafından seslendirilmişti, Borusan Quartet ile yarattığı etki farklıydı.
Astor Piazzola’nın Buenos Aires’te Dört Mevsim, bestecinin tango ağırlıklı dört ayrı bestesinin bir araya getirilmesinden oluşmakta ve besteci tarafından “bir Buenos Aires’linin yaşamından farklı dönemlerin” tasvir edildiği bir yapıt olarak açıklanmakta. Vivaldi’nin Mevsimler’inden motiflerin serpiştirildiği eserde kemancı Džeraldas Bidva ve Orkestra ustalığın ne olduğunu bizlere gösterdiler.
Aradan sonra Azerî şef Fuad İbrahimov yönetimindeki Bakü Oda Orkestrası Fikret Amirov’un Nizami Senfonisi’ni icra etti. Fuad İbrahimov Yeni Münih Filarmoni (Neue Philharmonie München); Bakü Oda Orkestrası; Azerbaycan Ulusal Senfoni Orkestrası ve Bakü Müzik Akademisi’ne bağlı Gençlik Oda Orkestrasının daimi şefi. Gidon Kremer ve Kremerata Baltica ile çok sayıda ülkede turneye çıkmış, başarılı bir kariyere sahip, başarılı bir şef. Geçtiğimiz yıl Azerbaycan Ulusal Senfoni Orkestrasıyla yine Fikret Amirov’un Keman, Piyano ve Orkestra için İkili Konçertosu’yla karşımızdaydı. Azerbaycan kültürünün tanıtımına büyük katkılarda bulunmuş; 20. yüzyılın önemli bestecilerinden Fikret Amirov’un (1922-1984) en başarılı eserlerinden biri olarak görülen Nizami Senfonisi’nde Bakü Oda Orkestrasıyla şef İbrahimov ulusal folklor esintileriyle, ezgisel pasajlarla dolu bu yapıtla dinleyici üzerinde büyük etki yarattılar.
Son yapıt iki Orkestranın bir araya gelerek çaldığı, ünlü İtalyan besteci, şef Nino Rota’nın (1911-1979) “Yaylılar için Konçertosu” idi. Çok ünlü filmlerin müziklerini yapmış olan Nino Rota’nın bu eseri, stillerle dönemlerin birbirine karıştığı, 15-20 dakikalık, insana daha önce duyduğuna dair izlenim veren, diğer bir ifadeyle rahat benimsenen, hoş bir yapıt. Birbirinden çok farklı coğrafi konumda yerleşik ve yetişmiş iki orkestranın müzisyenleri arasındaki uyum da şaşırtıcıydı. Şefin büyük ustalığı dışında bu uyumun nedenini sonradan öğrendik: yukarıda da değindiğimiz gibi, Fuad İbrahimov Kremerata Baltica Solistleri’ne yabancı bir şef değil, birlikte Avrupa turnelerine çıkmışlıkları var.
Israrlı alkışlar üzerine Şefin adını vermediği lakin Azerbaycan’dan bir yapıt olduğunu söylediği kısa bir bis parçasından sonra Orkestralar, Cumhuriyetimizin 100. Yılı kutlamalarına katılmak istercesine, Onuncu Yıl Marşı’nı çaldılar, izleyiciler de bu güzel Marş’ı seslendirdiler. Güzel bir konser, güzel bir kutlama oldu.
AYŞE ÖKTEM
14 Aralık 2023
