Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) solistleri ile Orkestra Akademik Başkent (OAB) 2024-2025 sezonunda gerçekleştirmek üzere bir dizi ortak konser planlamış. Çok da güzel bir girişim olmuş. Bu konser dizisiyle hem OAB’i daha sık dinlemiş oluyoruz; hem de konserler CSO’nun yetkin müzisyenlerine daha çok konser verme imkânı tanınmış oluyor.
Orkestra Akademik Başkent ile CSO Solistlerinin geçtiğimiz günlerde verdikleri konserde Barok dönemden klasik döneme geçişin önemli bestecilerinden, C.P.E.Bach; Joseph Haydn ve W.A.Mozart’tan eserler dinleme fırsatını yakaladık.
Joseph Haydn’ın konser salonlarında sıklıkla icra edilen, sevilen viyolonsel konçertolarından Do majör 1 no.lu Viyolonsel Konçertosunu CSO viyolonsel sanatçılarından Yaz Irmak’ın icrasıyla dinledik. Etkileyici ilk bölümü izleyen ağır tempoda, lirik, melodi bakımından zengin bir ikinci bölüm ve adeta güç gösterisi isteyen, göz kamaştırıcı parlaklık ve heyecan verici bir tempoya sahip destansı Final bölümüyle bu konçerto gerçekten viyolonsel repertuarının en güzellerinden. Yaz Irmak da esere hakkını vererek, müzikal bir yorum sundu. Israrlı alkışlar üzerine Avusturyalı besteci, piyanist, şarkıcı Marie Theresia von Paradis’in Sicilienne (duygusal, pastoral türde bir Sicilya dansı) adlı yapıtını seslendirdi. Yıllar önce İngiltere Veliaht Prensi William’ın televizyon kanallarından izlediğimiz düğününde icra edildiğini hatırladığımız bu duygusal, melodik eseri viyola, klavsen, keman desteğiyle, viyolonselde Yaz Irmak’ın arşesiyle dinlemek güzeldi.
İkinci eser büyük bir sürprizdi. Klasik müzik dünyasını yakından izleyenler haberdar olmuşlardır; geçtiğimiz aylarda W.A. Mozart’ın eserlerinin çizelgesine adını veren Köchel Kataloğunun son durumunun gözden geçirilmesi sırasında, Leipzig Ulusal Kütüphanesinde Mozart’a ait olduğu iddia edilen önceden bilinmeyen bir eserin el yazması bulundu. El yazmanın Mozart’a ait olmadığı, 1780 tarihi civarında düzenlenen bir kopya veya bir transkript olduğu ilgililer tarafından açıklanmıştı. Küçük Mozart’ın (1756-1791) İtalya’ya yaptığı ilk geziden önce, 1760 yılında, yaylı çalgılar üçlüsü için bestelediği incelemeler sonucunda tahmin edilen eser çağımızda ilk kez 19 Eylül’de, Salzburg’da icra edildi. Bulunan el yazmasının üzerinde Serenate ex C ibaresinin olmasına karşın, esere Çok Küçük Gece Müziği (Ganz Kleine Nachtmusik) adıyla, Köchel kataloğunda 648 numarası verilmiş. OAB’in 1. Keman sanatçısı Burcu Marlalı Tokatlı da bu konuda açıklamalar yaptı
Daha henüz bulunmuş; dünya çapında ilk kez Avrupa’da, Eylül ayı ortalarında icra edilmiş bir yapıtın Türkiye’de ilk kez Orkestra Akademik Başkent solistleri tarafından çalınması kanımca heyecan verici. Aralarında klavsende CSO piyanisti ve besteci Cem Esen’in ( 1997) de bulunduğu, kemancı Burcu Marlalı Tokatlı liderliğindeki Orkestra Akademik Başkent ve CSO solistlerinin 7 bölümlük bu sevimli yapıtı heyecanla çaldıklarını düşünüyoruz. Güzel bir sürpriz oldu.
Son olarak Büyük Johann Sebastian Bach’ın büyük oğlu Carl Philipp Emanuel Bach’ın (1714-1788) yaylı çalgılar ve continuo ( klavsende Cem Esen) için bestelediği 18 Sinfonia’dan Hamburg menşeli H 658 ve H 659 eser sayılı Sinfonia’lar icra edildi. Çok güzel bir beraberlik, bütünlük içinde; gerilimli ritimler, ani kontrastlar gösteren pasajlar içeren kısa bölümleri Cem Esen’in güzel tınlayan klavseninin de desteğiyle çok başarılı biçimde icra ettiler.
Az çalınan, az bilinen eserleri dinleyiciye sunmak, kanımca çok değerli bir girişim. Bir sonraki ortak konseri merak ve heyecanla bekliyoruz.
AYŞE ÖKTEM
21 Kasım 2024, Ankara
