Gaetano Donizetti ve Gioacchino Rossini ile aşağı yukarı aynı dönemde yaşayan; yetmişe yakın operanın da bestecisi olan (1795-1870) iki ünlü meslektaşıyla mukayese edilme haksızlığına uğramıştır hep. Oysa şimdilerde bir bir yeniden ele alınan operaları, hiç de göz ardı edilmemesi gereken bir besteciyle karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor. Daha çok enstrümantal müziği, özellikle konçertoları (korno, klarinet, flüt) ile anılan, bilinen bestecinin operalarının, biraz iddialı gibi görünse de, iki ünlü rakibinin yanında haklı bir yer edinmesini sağlayacak nitelikte olduklarını söylemeli.
1840 yılında Donizetti yerine, Mercadante’nin Napoli Konservatuarı’nın Direktörlüğüne getirilmesi, bir bakıma yaşadığı dönemde ne kadar sevildiğinin göstergesi. Mercadante özellikle bu tarihten sonra İtalyan operasının en önemli temsilcisi olarak yıllar boyunca ününü korumuştu. Ta ki altmış yaşına gelip, görme kabiliyetini yitirmeğe başlayıncaya kadar.
İki Figaro (I due Figaro) bestecinin 1826 yılında Madrid, Teatro Principe’de sahnelenmek üzere bestelediği operalarından. Başrolün verildiği, döneminin en ünlü ama aynı zamanda en hırslı ve entrikacı olarak bilinen sanatçılarından, soprano Letizia Cortesi’nin oyunları neticesinde ancak 1835 yılında sahnelenebilmişti. Çağımızın ünlü şeflerinden Riccardo Muti 2011 yılında önce Salzburg Festivali’nde, sonra da Ravenna Festivali’nde, Teatro Alighieri’de yöneterek, yapıtın yeniden doğuşuna imza atmış oldu.
İki Figaro (I due Figaro) operası, tahmin edilebileceği gibi, Mozart’ın “Figaro’nun Düğünü” operasıyla benzerlikler taşıyor. En azından konusu itibariyle. Kont Almaviva ve eşi Kontes; Susanna ve Figaro; Kont Almaviva’nın kızı Ines’e âşık olan Cherubino, Mozart’ın operasından bildiğimiz isimler. Rossini’nin “Sevil Berberi” operasından da tanıdık karakterler, benzerlikler var.
Riccardo Muti müzik eğitiminin bir kısmını Napoli kentinde yapmış. Mercadante’nin eserine duyduğu ilgiyi bununla açıklamak mümkün olabilir. Muti’nin Ravenna’da yönettiği temsilin canlı CD kaydı mevcut. Ünlü şefin 2004 yılında kurduğu ve çoğunluğunu otuz yaş altındaki genç müzisyenlerin oluşturduğu “Luigi Cherubini Gençlik Orkestrası” ve yine genç şarkıcılardan oluşan ekibin içinde, mezzo soprano Asude Karayavuz’un (Kontes Almaviva) da olması, bizim için eseri ve kaydı daha da önemli kılıyor. Riccardo Muti ve bu kadro, operayı, 2012’de ünlü Teatro Colón’da (Arjantin) da seslendirdiler.
Riccardo Muti’yi üç saate yaklaşan bu unutulmuş eseri hayata geçirdiği için; genç ses sanatçıları ve orkestrayı da parlak, başarılı yorumları, ayrıca yetenekleri için kutlamalı ve “sırada daha önemli operalar var” demeden, ülkemiz repertuvar programına alınması için bir çağrıda bulunmalı. Sonuçta, “Sevil Berberi” ve “Figaro’nun Düğünü” Devlet operasının programında olan eserler; bunu da yanlarına ekleyivermeli.
Ayşe Öktem // Ses Evreni