Yıl 1965... Sıcak yaz günleri... Ankara’da Yenişehir- Bayındır Sokak’ta bir apartmanın arka balkonuna, balkonun karşısındaki binadan piyano sesleri gelmekte. Birisi harıl harıl piyanoda bir eser üzerine çalışmakta. Ara sıra aynı parçayı defalarca tekrarlamakta. Aynı evin balkonunda bir küçük kız...
Çalınan parçalar Tchaikovski’nin Kuğu Gölü balesininden... Çalan kişi Ankara Devlet Opera ve Balesi’nin bale piyanisti Bilge Aydın, Opera Rejisörü ve Opera Sanatçısı Necdet Aydın’ın eşi... Balkondaki küçük kız ailenin tek kızı Pınar Aydın (Şimdi Pınar Aydın O’Dywer)... Öbür binada bu müziği heyecanla dinleyen ve o sırada neden çalışıldığını bilmeyen ise Necla Çıkıgil... Ve Ankara Devlet Opera Balesi Sanatçıları Kuğu Gölü Balesini 4 Perde olarak sahneleme telaşında...
Bu çalışmalar sonunda Dünya Prömiyeri 1877 yılında Moskova’da yapılmış olan Kuğu Gölü Balesi, Ankara’da 29 Ekim 1965 yılında izleyicilerle ilk defa buluşuyor. Topluluğun da ilk 4 perdelik balesi... Bu ilk sahnelenişte, Odette/Odile rollerini dönüşümlü olarak Meriç Sümen-Gülcan Tunççekiç, Prens Siegfried rolünü Tanju Tüzel-Ferit Akın paylaşıyorlar. Prens’in annesini Tenasüp Onat (Önad) canlandırıyor.
Türk Balesi’nin kurucusu, Dame Ninette de Valois Türkiye’deki bu ilk sahnelenişte Marius Petipa-Lev Ivanov’un koreografilerini kullanıyor, dansların yeniden düzenlemesini yapıyor ve III.Perde’deki “6 Prenses Dansı”nın koreografisini de o yapıyor. Yine III.Perde’deki “Napolitan Dansı” için Frederick Ashton’un çalışması, I.Perde’deki “Pas de Six” (“Altılı Dans”) için Richard Glasstone’nun koreografileri kullanılıyor. Orkestrayı Alan Abbott yönetiyor. Dekorları Refik Eren, kostümleri Hale Eren hazırlıyor (Devlet Tiyatrosu Aylık Sanat Dergisi, Sayı 16, Ekim 1965).
Türk Bale tarihinde ilk defa 1965 yılında sahnelenen Kuğu Gölü Balesi bu şekilde Türkiye’deki kendi tarihçesini de başlatmış oluyor ve bale defalarca Türk izleyicilerle buluşuyor. Türk Bale tarihinde de ünlü Odette/Odile ' ler, Prince Siegfried' ler yerlerini alıyorlar, izleyicileri defalarca büyülüyorlar.
Yıllar geçiyor... 1971 yılındaki Ankara Devlet Opera ve Balesi’nin sahnelediği Kuğu Gölü’nde, baledeki Kraliçe rolünü oynamış olan Tensaüp Onat (Önad), Kraliçe rolü için Necla Çıkıgil’i çalıştırıyor ki o sıralar Necla Çıkıgil de yine aynı yıl mezun olduğu Fenmen Bale Okulu’nun bitirme sınavlarına çalışmakta...
Bu şekilde Ankara Devlet Opera Balesi’nin sanatçıları arasına karışan Necla Çıkıgil, 1965 yılında Meriç Sümen’i Odette/Odile rollerinde hayranlıkla izlemişken bu sefer aynı sahneyi paylaşarak izleme olanağı buluyor.
Meriç Sümen de yıllar sonra 2006-2007 Sezonu’nda kendisi de Genel Müdür ve Genel Sanat Yönetmeni iken (üstelik artık Devlet Sanatçısı olmuştur ve İstanbul’da da Kraliçe olarak sahneye çıkmıştır) Ankara izleyicileriyle Kraliçe olarak buluşuyor. Bu sahnelenişte, Prens Siegfried’i Bahri Gürcan – Volkan Ersoy – Cankat Özer dönüşümlü olarak canlandırmışlardı.
Bale sanatçısı Volkan Ersoy başarılı dans hayatından sonra çeşitli idari görevlerde de bulunmuş ve şimdi Ankara Devlet Opera ve Balesi Müdürlüğü’nde Bale Öğretmeni ve Koreograf olarak çalışmaktadır. Birçok başarılı koreografik çalışmaları izleyiciler tarafından beğeni toplamıştır.
Bahri Gürcan ve eşi dansçı Oya Gürcan 2007 yılında Ankara’da Dünya Dans Merkezi’ni kuruyorlar ve dersler başlıyor. 1965 yılında bale piyanisti Bilge Aydın, Kuğu Gölü Balesi için piyanoda çalışırken evin balkonundaki küçük kız Pınar Aydın da bale dersleri alır ama yıllar sonra Göz Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Pınar Aydın olur. Ne var ki bale sevgisi devam ettiği için Dünya Dans Merkezi’nde yeniden bale derslerine başlar ve Bahri Gürcan’ın, okulun yıl sonu temsilleri için hazırladığı Kuğu Gölü’nde sahneye çıkar. Pınar Aydın, sonraları Bahri Gürcan ile birlikte Balenin İlk Adımları: Bale Kitabı ' nı hazırlarlar.
1965 yılındaki Kuğu Gölü Balesinin heyecanlandırdığı Necla Çıkıgil ve Pınar Aydın şimdi de başka meslekleri seçmiş olsalar bile bale araştırmalarını sürdürmekteler ve bale yazıları hazırlamaktadırlar.
2019 yılında ünlü bale eseri Kuğu Gölü Türk Bale Tarihinde 54 yıllık bir geçmişe sahip. Bu balede yer almış olan sanatçıların da değişik anıları vardır ama Pınar Aydın ve Necla Çıkıgil için bu bale 54 yıl sonra bile aynı heyecanı yaşatmaktadır,
2019-2020 Sezonu’nda Ankara Devlet Opera ve Balesi yine Kuğu Gölü’nu sahnelemeyi planlıyor ve böylece anılar yeniden canlanacak.
Doç. Dr. Necla Çıkıgil
1 Ekim 2019, Ankara
