Ankara'da 11 Mayıs 2023 tarihinde Modern Dans Topluluğu, 1 Perdelik bir temsil ile 30. Yılını kutladı. Modern Dans adlı programda değişik koregraflar tarafından hazırlanmış 7 çalışma izleyicilere sunuldu.
2023 yılı aynı zamanda, Türk Balesi'nin 75 yıllık tarihini de hatırlatan bir yıl. Türk Balesi'nin kurucusu Dame Ninette de Valois (1898 - 2001) 1947 yılında Türk hükümeti tarafından bir bale okulu kurması için davet edilir ve 6 Ocak 1948 tarihinde okulun açılmasıyla Türk Bale Tarihi başlamış olur. 75 yıllık Türk balesinde bale tarihinin en büyük eserleri başarıyla sahnelenirken Türk koreografların eserleri de izleyicilerle buluşur. 1992 yılında ise, Ankara Devlet Opera ve Balesi Genel Müdürü Rengim Gökmen (1955- ), Modern Dans Topluluğu Sanat Yönetmenliğini yapması için Beyhan Murphy'ı (1958- ) Türkiye'ye davet eder.
Beyhan Murphy, Fenmen Bale Okulu'nda Mrs. Fenmen (Beatrice Appleyard)(1913 - 1994) ile çalışmış, sonraları Sait Sökmen'den (1942- ) eğitim almış, TED Ankara Koleji eğitimini de tamamladıktan sonra, İngiltere'de Londra Çağdaş Dans Okulu'nda (London School of Contemporary Dance) dans eğitimine devam edip o okuldan mezun olmuş. 2011 yılında, Beyhan Murphy, MDT İstanbul'u da kurmuş ve bu şekilde 2 kurumsal modern dans topluluklarının kurucusu ve koreografı olmuş, koreograflığının yanında sanat yönetmenliği, modern dans eğitmenliği de yapmış, birçok dans projelerını de gerçekleştirmiştir ( Çıkıgil 1).
1993 yılında, Ankara'da Modern Dans Topluluğu'nun ilk temsili ile MDT'nin de "dans tarihi" başlamış oluyor ve 30 yıllık tarihinde birçok modern çalışma, yurt içinde ve yurt dışımnda izleyicilerle buluşuyor. Topluluk hem Türk koreograflarıyla hem de konuk koreograflarla çalışarak yepyeni dans gösterileri sunmakta. Topluluğun ilk dansçıları da topluluğa katılan yeni dansçılara deneyimlerini aktararak "modern dans" kültürünün iyice yerleşmesini ve yayılmasını sağlıyorlar. Bu şekilde yenilenme, ilerleme, gelişme ve devamlılık gerçekleşmiş oluyor.
Ankara'daki MDT'nin 11 Mayıs "Kutlama Temsili" başarılı bir şekilde bu devamlılığı sergilemiş oldu. İzleyiciler salona girmeden önce kendilerine sunulan 93'ten 23'e MDT 30 Yıl Program Kitapçığı ile bu anlamlı gün hakkında ayrıntılı bilgiler edinmiş oldular. Kitapçıkta, MDT'nin 30 yılda sahnelediği 118 eser, 24 Yurt Dışı Turneleri, 26 Türk Koreograf, 35 Türk Eğitmen, 56 Yabancı Koreograf ve Eğitmen bilgileri de yer almaktaydı. 2022 - 2023 Sezonunda MDT'nin Sanat Yönetmeni, Özgür Adam İnanç; Sanat Yönetmen Yardımcıları, Deniz Alp, Burak Kayıhan; İdari Koordinatörü, Hakan Özalp. Bu Sezon'da MDT'yi oluşturan 30 dansçının Eğitmenleri ve Çalıştırıcıları ise Deniz Alp, Defne Dinçer, Elif Fırat, Müge Güleşen, Özgür Adam İnanç, Yıldız Kaplan, Bürge Öztürk Kayacan, Burak Kayıhan, Nazlı Dirin Keskin, Kuzay Kıyıcan, Hakan Odabaşı, İlke Sayıner, Aslı Güneş Sümer, Yener Turan, Beste Üstün gibi deneyimli dans sanatçıları (93'ten 23'e MDT 30 Yıl Program Kitapçığı). MDT her temsili için kesinlikle bir Program Kitapçığı hazırlamıştır. 11 Mayıs temsili için topluluğun tamamen kendi olanaklarıyla hazırladıkları Program Kitapçığı bile bu topluluğun özenli, özverili çalışmalarını belgelemiş oluyordu. Temsilden önce 30.Yıl kutlamalarını tanıtan bir Sunum (Berkay Veli), Film Gösterisi (Ali Karaköse), ve Genel Müdür Murat Karahan'ın konuşmasından sonra MDT'ye çeşitli şekillerde katıkıda bulunmuş olan ve topluluğa emeği geçmiş olan Beyhan Murphy'e, Ömür Uyanık'a, Tacettin Uyanık'a, Semih Küren'e, Mert Türkoğlu'na, Feryal Parıldak'a, Deniz Kılıçlı'ya, Senem Kalender'e Teşekkkür Belgeleri Genel Müdür tarafından sunulurken duygulu anlar yaşandı.
Ali Karaköse'nin hazırladığı Film Gösterisi ise MDT'nin sahnelediği eserlerin Program Kitapçıklarının kapaklarından oluşmuştu. Bu gösteri sanki bir Modern Dans Arşivi gibiydi ve 30 yılda MDT nin yaratıcı eserlerini görüntüye getirmekteydi.
1 Perdelik temsilde 7 değişik çalışma yer almakta. Bu çalışmaları başarıyla gerçekleştirenler ise Sahneye Koyan: İlke Sayıner, Işık Tasarımı: Fuat Gök, Dekor Tasarımı: Aykut Öz, Kostüm Tasarımı: Tülay Şimşek, Prodüksiyon Asistanı: A. Pelin Köken, Video Tasarım: Ali Karaköse ve İsmail Tekindemir.
Bu 7 dans çalışması değişik koreografların eserlerini de tanıtmış oluyor. Dur/Ma, Galip Emre müziğiyle Deniz Alp tarafından yaratılmış.
O Superman'ı James Sutherland, Laurie Anderson müziği ile çalışmış. İlke Sayıner, Oğulcan Sümer'in müziğini kullanarak Unique'ı yaratmış. Anna Akabalı da Eren Erkilet müziği ile Siyah Altın'ı sergilemiş. Anı Toplayıcısı Serkan Alkan Müziği ile Devrim İleri tarafından yaratılmış. Mert Öztekin - Emre Olcay ikilisi de , Mert Öztekin müziği kullanarak Doğ adlı bir çalışma sergiliyor. Beyhan Murphy de Güldestan' dan Café de Nar bölümü ile programı tamamlamış. Müzik Mercan Dede'ye ait.
Bölümlerin hepsinde özverili, disiplinli bir çalışma sergileniyor. Vücutların esnekliği, ikili danslardaki denge, dans zeminin kullanımı, dansçıların birbirleriyle olan etkileşimi, dans adımlarındaki akıcılık, kontrollü hareketler, topluluğun tükenmeyen enerjisi hemen göze çarpıyor.
Siyah Altın, baş lambalarınn ışıklarıyla yüzlerinde gaz maskeleriyle, karanlık bir kömür madeninin koridorlarında ilerleyen dansçıları görüntüye getirirken bu maden işçilerinin zorlu mesleklerini ve tehlikeli çalışmalarını hatırlatmış oluyor.
Bir bölümde dansçılar beyaz bir kanape ile uğraşıyorlar.. Bu kanapenin kenarlarında, arkasında hareketler sergilenirken, dansçılar kanapeyi de hareket ettiriyorlar. Bu kanape, 2012 yılnda MDT'nin sahnelediği Bir Yaz Gecesi Rüyası'nı hatırlatıyor. O çalışmada da "beyaz kanape" nin önemli bir rolü vardı.
Bir başka bölümde iki iskemle de koreografiye katkıda bulunuyor ve dansçılar bu iskemleler üzerinde, yanında, etrafında değişik hareketler sergiliyorlar. İskemleler Café de Nar da da önemli bir sahne göstergesi oluşturuyor. Programın son bölümünündeki bu çalışmada güldürü ögeleri bolca kullanılmış. Ancak, aşırıya kaçılmamış.
Temsil sona erdiği zaman, izleyiciler de sahneden temsil boyunca yayılan enerji ile sanatçıları kutluyorlar ve sanatçı-izleyici etkileşimini sergiliyorlar.
MDT, 30 yıl boyunca çeşitli etkinliklerle, koreografik çalışmalarla, gençlere verdikleri modern dans eğitimleriye, düzenledikleri "dans platformları" ile yaratıcılıklarını sürdürmüşler, engel tanımamışlar, yeni dansçılara deneyim aktarımı yapmışlar, yeni koreografları desteklemişer ve izleyicilere başarılı modern dans örnekleri sunmuşlar. Bu şekilde "dans dili" nin gücü, etkileri defalarca kanıtlanmış ve tanıtılmış.
11 Mayıs 2023 temsili de MDT'nin başarılarından etkileyici örnekler sunarak topluluğun yaratıcılığının tükenmez olduğunu görüntüye getirmiş oluyor.
Necla Çıkıgil
15 Mayıs 2023, Ankara
Fotograflar: Emre Turan
KAYNAKLAR
Çıkıgil, Necla,
"MDT ve Ankara'da Güldestan", Sanattan Yansımalar, 20 Şubat 2018
https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/necla-cikigil/mdt-ve-ankarada-guldestan/1623/
93'ten 23'e MDT 30 Yıl, Program Kitapçığı, Ankara Devlet Opera ve Balesi Yayınları,
2022 - 2023 Sezonu, Sayı 1.
