Concertgebouw denilince aklıma hemen corona nedeniyle yitirdiğimiz duayen viyolacımız İmer Saracoğlu (1935-2020) ile Amsterdam'daki o görkemli konser salonu gelir. Saracoğlu yıllarca bu orkestranın viyola grup şefliğini yapmıştı. Avrupa'nın sayılı üst düzey orkestralarından biri olan Hollanda Kraliyet Orkestrası Concertgebouw'un 1987'de oluşturulan Oda Topluluğu Ankara'ya ayağımıza geldi. Orkestranın dördü hayli genç toplam 19 müzisyeninden oluşan ve şefsiz çalan topluluk kendine solist olarak, Moskova Çaykovski Konservatuvarı mezunu iyi piyanist Gökhan Aybulus'u seçmişti. Geçtiğimiz yılın sonlarında İstanbul'da çellist Nil Kocamangil'le konser yapan CCO ( Concertgebouw Chamber Orchestra) bu kez Ankara ve İzmir'e bir Mozart programıyla geldi. Bilet fiyatı 200 TL'den başlayan bu iki kenti kapsayan turne, ING Bank, Hollanda Büyükelçiliği ve Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı desteğiyle hazırlanmıştı.
CSO Ana Salon'da 20 Şubat 2022 Pazar akşamı, başkemancıları Micheal Waterman liderliğindeki CCO'yu dinledik. İki yaylı topluluk eseri hazırlamışlardı, iki de konçerto yer alıyordu programda.
Açılış eseri Mozart çok bilinen, tanınan, sevilen Eine kleine Nachtmusik/ Küçük Bir Gece Müziği'ydi. Bu aslında bir serenattı. Allegro, Romanze: Andante, Menuetto: Allegretto, Rondo: Allegro olmak üzere dört bölümden oluşuyordu. Ama dinleyicinin çoğunluğu bunu bilmiyordu, orkestra da dinleyicinin bu bilmediğini! Dolayisiyle aralarda yükselen alkışları yadırgadılar. Tıpkı tam seslendirmeye başlayacakları sırada balkona giren dinleyicileri yadırgadıkları gibi.. Durum bakışlarından, yüz ifadelerinden anlaşılıyordu.
Topluluk ikinci olarak, Mozart'ın 12 No'lu Kv.414 La majör piyano konçertosunda Gökhan Aybulus'a eşlik etti. Aybulus'un Mozart'a çok yakışan yumuşak tuşesiyle seslendirdiği konçertoda da, dinleyici aynı ara alkışı yaptı. Ara verildiğinde topluluktan üç müzisyenin kulis kapısının yanında sahnede kaldığını salonu ve dinleyiciyi incelediğini gördük!
İkinci yarıda topluluk, bestecinin Kv. 456 Do minör Adagio ve Füg'ünü seslendirecekti. Başkemancı Waterman, dinleyiciye ellerinde program olup olmadığını sormak gereğini hissetti. Olmadığını öğrenince eserler ve kaçar bölüm oldukları hakkında açıklamada bulundu.
Sahneye ön tarafa iki ayrı iskemle getirilip, üzerlerine içinde kağıt bulunan birer dosya bırakılması merak uyandırdı. Anlaşıldı ki, bir küçük yarışma düzenlenecekti. Başkemancı Waterman, birer gönüllü istedi, bir yetişkin ile bir çocuk sahneye geldi, sandalyelere oturtuldu. Waterman, eserdeki iki belirgin temayı örnekletti ve yarışmacıların bu temaların kaç kez tekrarlandığını sayıp yazmalarını istedi. Tercümanlığı üstlenen yetişkin yarışmacı CSO'nun yenilerinden korno grubu üyesi Atay Bağcı'ydı. Waterman seslendirmenin sonunda küçük bir şike yaparak çocuk yarışmacıya sözde çaktırmadan sonucu gösterdi. Yetişkin yarışmacı 49 bulmuştu, çocuk ise aldığı kopyayla 54'ü yazarak yarışmayı kazanmış oldu ama ikisine de birer Hollanda işi kupa armağan edildi.
Bizde bir kısım dinleyicide sadece solisti dinleyip gitme gibi huy vardır. Verilen arada bazı dinleyiciler herhalde “nasılsa solist çaldı” düşüncesiyle olsa gerek salondan ayrıldılar. Böylece Gökhan Aybulus'un ikinci Mozart konçertosu icracısını kaçırmış oldular. Aybulus bu kez bestecinin 14 No'lu Kv.449 Mi bemol Majör konçertosunu, ilkiyle aynı nefasette seslendirdi. İyi bir Rahmaninov yorumcusu olan Aybulus, bu iki konçertoyla Mozart'ı da aynı güzellikte seslendirdiğini ortaya koydu. Bis olarak Mozart'a ait olduğu sanılan bir valsi çaldı. Valsin özelliği sağ elde sadece işaret parmağının kullanılmasıydı.
Bu arada, çocuk demişken, orkestra yan balkonda seslendirme sırasında dolaşan, yukarı aşağı inip çıkan iki küçük çocuktan da rahatsız oldu ve bunu çellist ile viyola grubundan bir kadın müzisyen bakışlarıyla belli etti. Ama ne gam? Takırtı-tukurtu devam etti. Zaten sanırım anneleri veya onları getiren kişinin yanına inip çıkıyorlardı!
COO'yu bütüncül çalışları, birliktelikleri ve elde ettikleri tını bakımından beğendik. Zaten adı üzerinde, Concertgebuew... Acaba onlar da bizi beğendi mi?
ŞEFİK KAHRAMANKAPTAN
21 Şubat 2022, Ankara
