Bazı yıllar öyle doyasıya yaşanır, hoş kazanımlar elde edilir ki, hiç bitmesin istersiniz. Ama 2020 gibi bir yılın bitmekte oluşuna seviniyoruz. 2021'e umutla bakmak istiyoruz. (Bakıyoruz diyemiyorum ne yazık ki)... Çünkü her alanda “gri” görünüm devam ediyor, ilkesizlik, şeffaflıktan kaçınma, puslu hava, en azından ilkbahar sonuna kadar sürecek gibi...
2020, çoğumuzun teknoloji alanındaki melekelerini geliştirme çabalarına sahne oldu. İnternet üzerinden yapılan seslendirmeler, organizasyonlar giderek arttı, bırakın toplulukları, orkestraları, büyük marketler bile kendilerine kanal kurup müşterilerine eğlence sunmaya başladı! Salgının başlarında ilgi çeken internetteki seslendirme yayınları, o denli çoğaldı ki, başlangıçtaki talebin düşüşe geçtiği izlendi. İnternetteki yayınları izlemek isteyenler “Bir hafta boyunca yayında” gibi duyuruların rehavetine kapıldı, bir de bakıldı ki, bir hafta geçivermiş, yayın ortadan kalkıvermiş!
Ankara, Mersin ve İzmir Uluslararası Müzik Festivalleri, salgın karşısındaki önlemler nedeniyle bu yıl düzenlenemediler. Tüm bağlantıları yapılmış olan CSO'nun 1. Yeni Müzik Festivali de yapılamadı.
Arkasında büyük sermaye bulunan İstanbul Festivalleri ise, çevrimiçi olarak kimi biletli, kimi bedava çok sayıda izleyiciye ulaştılar. Bazı büyük sponsorları kaybetseler de, 2020 için kendilerine ayrılmış bütçeyi harcadılar.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'na bağlı Devlet Opera ve Balesi, “Perde kapanmaz” düsturunu Covid-19'a karşı opera ve bale temsilleri olmasa da, sınırlı sayıda sanatçının katıldığı konserlerle Don Kişot'un yeldeğirmenlerine saldırması gibi sürdürmeye çalışsa da yılın sonuna doğru sessizce bunlardan da vazgeçmek zorunda kaldı. Tıpkı Devlet Senfoni Orkestraları gibi... Bakanlık nedense bu kuruluşların “Covid nedeniyle etkinliklerimizi yıl sonuna kadar yapamıyoruz, sonrasında da gelişmelere ve sistemin kararlarına göre hareket edeceğiz” türünden bir açıklamada bulunmalarına bile izin vermedi .
Devlet Orkestraları arasında en önemli gelişme Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nda yaşandı. Orkestranın 1. Şefliğine üniversitedeki öğretim üyeliği görevine geri dönen Rengim Gökmen'in yerine Devlet Çoksesli Korosu'nun şefliğinden sonra CSO'da yardımcı şefliğe atanmış olan Cemi'i Can Deliorman atandı.Uzun süre bekletilen tahsis edilmiş 33 kadro için sınavlar da yapılarak orkestra yeni stajyer sanatçılarla gücünü arttırdı ama, salgın bu kadronun topluca sahneye çıkmasına izin vermedi. 28 yıllık serüvenin sonunda CSO Yeni Konser Salonu'nun resmî açılış töreninde ancak 55 kişi görev yapabildi. Bina halen natamam ve eksik kalan işlerin tamamlanmasına çalışılıyor. 2020'de resmî açılış, 2021'de gerçek açılış inşallah!
Bir atama da Çukurova Devlet Senfoni Orkestrası'na yapıldı ve ÇDSO'nun fagot sanatçısı, çeşitli beste ve düzenlemeleri bulunan, şeflik alanında yüksek lisans yapmakta olan Eray İnal getirildi.
Devlet Tiyatrolarını ise ne siz sorun, ne biz söyleyelim. “Ben yaptım oldu” mantığıyla İzmir'de sergilenmekte israr edilen bir oyun nedeniyle 50'nin üzerinde çalışan korona pozitif olurken, oyunun sahne tasarımını hazırlayan dekoratör Ali Cem Köroğlu'nun orada yakalandığı korona nedeniyle Ankara'da yaşamını yitirmesinin acısı, meslektaşlarının yüreğinde...
Her türlü olumsuzluğa rağmen, memnuniyet verici gelişmeler de oldu 2020'de. Aklımızda kalanlara bakarsak, fiziksel olmasa da çevrimiçi etkinliklerle bazı gençlerimiz uluslararası alanda boy göstermeyi başardılar.
Bilkent MSSF öğrencisi Özberk Miraç Sarıgül,(d. 2000) Sarajevo Uluslararası Gitar Festivali Yarışması'nı kazandı ve 2021 yılı Eurostring Sanatçısı olarak seçildi. Çalışmalarını Avusturya'da sürdüren, yeni müzik alanında sivrilmiş bestecilerden Emre Sihan Kaleli (d.1987), 2020'de Yeni Zelanda'daki ISCM Dünya Yeni Müzik Günleri'nde Avusturya'yı temsil etmek üzere seçilen iki besteciden biri oldu. Uğurcan Öztekin (d. 1990) Hollanda’nın başarılı oda müziği grubu Calefax Üflemeli Beşlisi’nin her yıl düzenlediği uluslararası Calefax Besteciler Yarışması'nın 2020'deki kazananı oldu.
Bir Türk müzisyenin yurtdışındaki kayda değer başarısı ise, kemancı Hande Küden'in (d.1992) Avrupa'nın en önemli orkestrası olarak kabul edilen Berlin Filarmoni'de deneme dönemini geride bırakarak orkestraya kadrolu olarak kabul edilen ilk Türk müzisyen unvanını almasıydı. Berlin Alman Senfoni Orkestrası'nın konsertmeister yardımcısı olarak çalışan Küden, 2021'e yeni evinde girerken, deneme döneminde öğrendiğini "Mükemmelliyetcilik. Arka arkaya ne kadar konser verirsek verelim, her biri aynı derecede önemlidir ve aynı tutkuyla çalınmalıdır " diye özetledi.
2020'de akademik alanda da hareketlilik yaşandı. DOB Orkestra şeflerinden deneyimli Naci Özgüç, Ankara Müzik ve Güzel Sanatlar Üniversitesi'ne geçti. ABD'de master, ardından doktora çalışmalarını tamamlayarak besteci olarak dikkate değer bir düzeye ulaşan Erberk Eryılmaz da, bu üniversitenin önemli bir kazanımı oldu, yaz aylarında Türkiye'ye dönerek yeni görevine başladı. Organizasyon şemasında görünen Kompozisyon ve Orkestra Şefliği Bölümü'nün 2021 içinde oluşturulması bekleniyor. 2017 Temmuzunda çıkarılan kanunla kurulan bu üniversiteyle ilgili 2020'nin son ayında yaşanan gelişme, web sitesinde “ Üniversitemizin 648. Cadde olan adresine 'Neşet Ertaş' adı verildi'” başlığıyla şu satırlarla duyuruldu:
AMGSÜ önüne Neşet Ertaş Caddesi tabelası konuldu...
“ Kalpten kalbe bir yol...
Rektörlüğümüzün önerisi doğrultusunda Ankara Valiliği ve Ankara Büyükşehir Belediyesi'nin kararı ile üniversitemizin bulunduğu caddeye Anadolu’nun en büyük halk ozanı ve sanat ustalarından Neşet Ertaş’ın adı verildi.
Gönlümüz, türkümüz, yolumuz bir...”
Hacettepe Üniversitesi Ankara Devlet Konservatuvarı'nda ise 2020 yılında çok önemli bir çalışma tamamlanma aşamasına geldi. Halen Kompozisyon Bölümü'nde sadece yüksek lisans olarak bulunan Orkestra Şefliği, öğretim üyeleri Prof. Rengim Gökmen ile Prof. Burak Tüzün'ün çalışmalarıyla bir lisans bölümü halinde kurgulanıyor. Gerekli yönetsel süreç ve kararların tamamlanmasıyla 2021 yılında bu bölüme ilk öğrencilerin kabul edilmesi bekleniyor. Böylece, liseyi bir enstrüman bölümünde tamamlamış olanlar, lisansa orkestra şefliğinde devam edebilecekler.
2020'de akademik ünvanı yükselenler de oldu. Anadolu Üniversitesi Devlet Konservatuvarı'nda piyano bölümü öğretim üyesi Lililan Tonella Tüzün ile yaylı çalgılar bölümü öğretim üyesi Bülent Akdeniz Profesörlüğe yükseldiler. Konservatuvarlarda çalgı eğitimi gören çocuklar ve gençler ise, gelişimlerini zorunlu olarak öğretmenleriyle uzaktan eğitimle buluşarak sürdürmeye çalıştılar. Hem hocalar, hem öğrenciler için sıkıntılı bu süreç halen devam ediyor.
Geride bırakmakta olduğumuz yılın ödüllerine gelince, SCAMV Onur Ödülü Altın Madalyası, piyanist eğitimci ve yönetici Prof. Ersin Onay'a verildi. Töreni koşullar elverdiğinde yapılacak. İKSV'nin Yaşam Boyu Başarı Ödülü Müzik yayıncısı ve yazarı Ahmet Say'a, Aydın Gün Teşvik Ödülü genç kemancı Elvin Hoxha Ganiyev'e verildi. Borusan Kocabıyık Vakfı da 2020-21 Müzik Bursu'nu lisansüstü çalışma yapan şu öğrencilere verdi: Denizcan Eren (flüt - Hochschule für Musik Hanns Eisler Berlin), Kumsal Germen (trombon- Hochschule für Musik Hanns Eisler Berlin), Berkay Olgun (viyola- Hochschule für Musik und Theater Hamburg9, Merve Nur Uslu (keman- Hochschule für Musik und Theater Hamburg), Ferhad Mehmet (keman- Folkwang Universität der Künste und Musikhochschule Essen), Cemil Yener Gökbudak (piyano- Moskova Çaykovski Devlet Konservatuvarı.) Bu öğrencilerden Kumsal Germen'in CSO'nun giriş sınavını kazanarak trombon grubu üyesi olduğunu belirtmekte yarar var.
Heykeltraş Metin Yurdanur'un imzasını taşıyan
BESOM Onur Ödülleri...
2020'de planlı bir çalışma içine giren Besteciler, Orkestra Şefleri ve Müzikologlar Birliği Derneği de, BESOM Çağdaş Türk Müziği Ödülleri'ni oluşturarak Seslendirme Ödülü'nü çok sayıda Türk bestecisinin eserlerini seslendiren, bir kısmını kayıt altına alan orkestra şefi Burak Tüzün'e, Beste Ödülü'nü de üç geniş çaplı yeni eseri seslendirilen Hasan Uçarsu'ya vermeyi kararlaştırdı. Ödül töreni 2021'de yapılacak.
2021'e soru işaretleriyle dolu beklentiler içinde giriyoruz. Öncelikle tüm camialar, hacı bekler gibi aşı bekliyor!
ŞEFİK KAHRAMANKAPTAN
31 Aralık 2020, Ankara