Domenico Nordio'nun (d.1971) bizim indimizde ayrı bir yeri vardır. Çünkü o Adnan Saygun'un keman konçertosunu repertuarına almış, Türkiye'nin üç büyük kentinde seslendirmiş az sayıdaki yabancı kemancıdan biridir. Bu hafta CSO'nun konuk solistiydi Nordio. Ama nedense, CSO'ya kendi yolladığı özgeçmişinde buna yer vermemiş olmalı ki, program kitapçığındaki özgeçmişinde Saygun'a bir atıf bulunmuyordu!
İtalyan kemancı, ülkesinin önemli bestecilerinden Ottorino Respighi'nin (1879-1936) Gregoryen Konçertosu adıyla anılan 1921'de yazdığı üç bölümlük eseri, Endonezyalı Alman vatandaşı Adrian Prabava yönetimindeki CSO eşliğinde seslendirdi. Eğer yanılmıyorsam, eserin Ankara'da ilk seslendirilişdi bu. Roma Çamları, Roma Meydanları gibi renkli orkestra eserleri ülkemizde sıklıkla çalınan Respighi, keman ve orkestra için bu eserinde eski Gregoryen ilahilerinden esinlenmişti.
Nordio, kemancı için güçlük derecesi yüksek eseri, titiz bir yaklaşım ve yüksek bir dikkatle seslendirdi. Ama yüzü öylesine mimikliydi ki, sanki sadece keman değil, mim sanatında da bir virtüoz gibiydi! Küçük ve kısa nefes alışları, kendi çalmadığı bölümlerde birinci keman grubuna fırlattığı şakacı bakışlar ilginçti.
Salonun ortasındaki sıralardan birinde yeni moda büyük cep telefonlarından biriyle fotoğraf çekmekte, video kaldı yapmakta israrlı bir dinleyiciye tepkisi de gene teatraldi. Önce arşeyle işaret ederek. Öteki eliyle “hayır” mesajı verdi. Sonra dinleyicinin israr ettiğini farkedince ikinci arada “hayır, hayır” ve “lutfen yapmayın”ı sessizce oynadı. Çiçek şakası ise pek hoş değildi. Kendisine sunulan çiçeği, başkemancı Jülide Yalçın Dittgen'e verir gibi yapıp sonra geri çekti, ardından gülerek verdi. Neyse ki, bis olarak olağanüstü duyarlı bir Bach yorumuyla kalbimizi kazandı.
Fuayede “Acaba kemanı nedir?” diye soranlara, “Elbette İtalyan'dır, büyük olasılıkla Cremona yapımıdır” diye yanıt verdim. Konserden sonra araştırdım, İtalyan ama Cremona değilmiş. Bolognalı 20. yüzyılın önemli luthiyelerinden Ansaldo Poggi'nin (1893-1984) elinden çıkma bir enstrüman kullanıyor. Eh, besteci Respighi de Bolognalı olduğuna göre, eserine de hemşehrisinin elinden çıkma keman yakıştı doğrusu... Poggi, yaşadığı dönemin Mistislav Rostropovich, David Oistrakh, Nathan Milstein, Yehudi Menuhin, Isaac Stern, Aaron Rosand ve Uto Ughi, gibi pek çok önemli solistine kemanlar, viyolonseller yapmış, önemli bir luthiye...
Konserin ikinci yarısında İngiliz besteci Edward Elgar'ın (1857-1934) “Enigma Çeşitlemeleri” yer alıyordu. Bestecinin 14 kısa parçadan oluşan, her parçanın bir yakın dostunu betimlediği, finali ise kendine ayırdığı eser başarıyla seslendirildi. Birden Bilkent'in kurucusu Prof. İhsan Doğramacı'nın ölümünde düzenlenen törende, şef Işın Metin'in de Enigma'dan “adagio-ağır” tempodaki “Nimrod”u seslendirdiğini anımsadım. Prabava'nın yorumuyla başarılı bir seslendirme oldu. Özellikle değişik parçalardaki küçük sololarda Barış Uluçınar (viyola), Oğuzhan Kavruk (çello), Sedat Civelek (obua), Fethi Günçer ( klarnet), Songül Özdemir (flüt) , Yaman İrun (fagot) genel başarıya önemli katkıda bulundular.
