Böyle konser her zaman denk gelmez! Klasik gitar ve orkestra için yazılmış iki önemli eser, aynı konserde Türkiye'de ilk kez seslendirildi. “Gitarın genç dâhisi” betimlemesini hak eden, henüz 26 yaşındaki klasik gitaristimiz Celil Refik Kaya, şef Rengim Gökmen yönetimindeki CSO eşliğinde, önce Porto Riko'lu besteci Roberto Sierra'nın “Folias”ını, ardından Meksikalı besteci Manuel Ponce'un “Concierto del Sur”unu inanılmaz güzellikte seslendirdi.
Gitar camiasını yakından izlemeye çalışan biri olarak, pek çok hoca dâhil Celil'in şu anda Türkiye'nin bir numaralı klasik gitaristi olduğunu rahatlıkla ifade edebilirim. Onun varisi de henüz lise öğrencisi 16 yaşındaki Özberk Miraç Sarıgül olacak gibi...
ADAM OLACAK ÇOCUK...
Peki kim bu 1991 İstanbul doğumlu Celil Refik Kaya?
Babası rebap ustası Mehmet Refik Kaya, amcası neyzen Ahmet Kaya’dır. 60’tan fazla telli sazla dolu bir evde olmak, sanatçının Tanrı vergisi yeteneğini ortaya çıkarmak için gerekli ortamı yeterince sağladı, henüz altı yaşındayken boyundan büyük bir gitarla Bach’ın 1.Lavta Süiti’nin Bourrée bölümünü seslendirdi. Gitar dışında rebap, keman, kemençe, ud, tanbur vb. hemen her türlü telli sazı ustalıkla çalabiliyor.
Doğaldır ki, yetenek tek başına yetmiyor, iyi bir eğitim görmek gerekli. Celil, babasıyla başladığı gitar eğitimine, Yusuf Doğan Büyüköğüt ile devam etti. Daha sonra Viyana’da A. Baluch, C. Cotsiolis, M. Heinzmann ile, Iserlhon’da G. Garcia, F. Gerstmeier, G. Reichenbach, A. Vettoretti, T. Hoppstock ve E. Kassner ile çalıştı. Steven Thachuk, Hubert Kappel, David Russel ve A. S. Ramirez’den ustalık dersleri aldı. 2002'de Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Devlet Konservatuvarı Gitar Bölümü’ne girdi. Avusturya, Salzburg Mozarteum Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Roland Hass, besteci J. Zanamon gibi otoriteler tarafından “gitarın genç dâhisi” olarak tanımlanan Kaya; E. Fisk, L. Young , Sharon Isbin gibi ünlü gitaristlerin övgülerini kazandı.
FOLIAS: NEW YORK'DAN ANKARA'YA...
10 Mart gecesi CSO ile Türkiye prömiyerini seslendirdiği Roberto Sierra’nın Folias’ının New York prömiyerini de Buffalo Filarmoni Orkestrası’yla yapmıştı.
2011 yılında tam bursla okuduğu Mimar Sinan'dan Soner Egesel'in sınıfından birincilikle ve yüksek onur derecesiyle mezun olan Kaya, yüksek lisansını yapmak üzere New York Mannes College The New School For Music’e tam bursla kabul edildi. Andreas Segovia’nın öğrencisi Oscar Ghiglia ve Albert Valdes Blain’in öğrencisi Michael Newman’la yüksek lisans çalışmalarını tamamladı. Halen Texas Austin Üniversitesi'nde, öğretmen asistanlık yapıyor ve Adam Holzman'ın sınıfında doktora çalışmasını sürdürüyor.
Kaya, 3. Columbus Eyalet Üniversitesi Gitar Yarışması ve Sempozyumu, Pearl ve Julius Yükselen Genç Yıldızlar Müzik Yarışması, Queens Senfoni Genç Solist Yarışması ve Louisville Gitar Yarışması’nın da aralarında olduğu birçok uluslararası yarışmada ödül aldı. 2004 yılından beri her iki yılda bir düzenlenen ve dünyanın en saygın gitar yarışmalarından biri olarak kabul edilen JoAnn Falletta Uluslararası Gitar Konçerto Yarışması’nın 2012 yılı birincisi yine Kaya olmuştu. Çeşitli senfoni orkestraları kendisiyle konserler vermek üzere anlaşma yapmaya başladı. Bunlardan ilkini New Jersey Barok Orkestrası’yla Derwyn Holder’ın Gitar Konçertosu’nun prömiyerini çalarak verdi. Gerisi de çorap söküğü gibi geldi.
ALÇAKGÖNÜLLÜ, YALIN VE SAYGILI...
Celil'i daha önce değişik aralıklarla resitallerinde dinlemiştim. Konçerto seslendirmek ayrı duyarlılıklar ister. Mimar Sinan'dan Mehmet Nemutlu'nun kompozisyon öğrencisi olan Celil'in teknik ve tınısal yetkinliğini, orkestrayla birlikte çalarken de büyük bir soğukkanlılıkla ortaya koyduğunu gördük. Eserlerin orkestra partilerinin analizlerini de iyi yaptığı belliydi, iki eseri de gerçek bir soliste yakışır biçimde bellekten çaldı.
Bu genç gitar dâhisinin en büyük özelliği, aldığı iyi aile terbiyesini sanat yaşamına da yansıtması, sahnede “artistik numara”lara girmeden, yalın ve alçakgönüllü duruşu ve çalışıyla dinleyiciye saygısını göstermesi, bu yalınlığı tertemiz tınısına da taşıması.
Ona ithafen yazılan eserler var. Gitar müziği yazan bestecilerin gözde icracısı durumunda. Bunlardan Jorge Morel'in eserlerinden oluşan "Jorge Morel Guitar Music" albümü Naxos etiketiyle uluslararası alanda ve internet ortamında dağıtıma girmiş durumda. Albümde Morel'in “Celil'in Prelüd ve Dansı” başlıklı “özel” eseri de yer alıyor.
İlk yarının sonunda, gitar camiasından pek çok öğrencinin konseri dinlemeye gelmiş olduğunu gördüm. Sadece öğrenciler mi? Mimar Sinan'dan hocası Soner Egesel ile Celil'i 7. Türkiye Sanat Buluşması'na bir resital ve bir söyleşi için davet eden Kağan Korad da oradaydı.
Celil'in başarılarını sürdüreceğine hiç kuşkum yok, kendisini can-ı gönülden kutluyorum.
SIRADIŞI ŞOSTAKOVİÇ
CSO'nun 10 Mart konserinin ikinci yarısı, Dimitri Şostakoviç'in az seslendirilen ama üflemeli sololarla oya gibi işlenmiş , yapısıyla da sıradışı olan 6. Senfoni'sine ayrılmıştı. Rengim Gökmen yönetimindeki CSO, bu alışılmışın aksine ağır bölümle başlayıp peşpeşe iki hızlı bölümle devam edip sonlanan senfoniyi iyi özümsemişti. Seslendirme görkemli ve başarılı oldu.
Bu konserde Celil Refik Kaya, Rengim Gökmen ve CSO'yu alkışlayanlar arasında Hava Kuvvetleri Komutanı Orgeneral Abidin Ünal da eşiyle birlikte yer alıyordu. Konser “Dünya Kadınlar Günü” başlığını taşıyordu. Bu kadınlara adanmış konserde şef de, solist de “erkek”ti ama neyseki, başkemancı sandalyesinde Jülide Yalçın oturuyordu ve bilindiği gibi CSO'da azımsanmayacak kadar çok kadın üye görevliydi.
Şefik Kahramankaptan
10 Mart 2017
