Amerikalı kemancı Ellen Jeweet'in “Bach maratonu”nun ikinci etabı , 8 Haziran 2017 akşamı Erimtan Müzesi'nde tamamlandı. Jewett'in programında bu kez Johann Sebastian Bach'ın bas eşliksiz solo keman için 2. Sonatı ile 2. Partitası vardı.
Bach'ın özgün el yazısı notaları üzerinden belleğine aldığı 2. Sonat ve 2. Partita'yı Ellen Jewett dönem özellikleri gözeterek seslendirdi. Özellikle 2. Partita'nın son bölümü olan, keman edebiyatının önde gelen parçası Chaconne'da Jewett, fevkalade güzel bir tını elde etti. Bach'ın eserlerinde dönem özelliklerini tam olarak yansıtabilmek amacıyla çalışmalarını bağırsak telle yapan, ancak bu tellerin sık sık kırılması nedeniyle resital dizisini riske etmeyerek normal tel kullanan Jewett, barok yayıyla iyi bir sonuç elde etti. Günümüzün genellikle daha büyük volüm için yüklenerek çaldığı Chaconne, Jewett'in icrasıyla âdeta bir ders gibi kulaklarımıza ulaştı.
Gecenin esas merakla beklenen eseri, ABD'deki Columbia Üniversitesi'nde ders vermekte olan Dr. Mahir Cetiz'in, “Soliloquy” başlıklı eseriydi. Cetiz bu solo keman parçasını Ellen Jewett'in siparişi üzerine yazmıştı. Başlıktaki sözcüğü besteci “ Drama sanatlarında olduğu kadar, günlük hayatta da bir kişinin kendi kendine konuşması eylemine verilen addır” diye tanımlıyor.
Peki, bu tanımlamayı bestecinin notlarında ayrıntılı kavramsal açıklamasıyla birlikte okuduktan sonra, eseri dinlerken neler algıladık?
Kişinin kendi kendine konuşurken geçmişte bazı yaptıkları ve yapmadıklarından duyduğu pişmanlık, âni kızgınlıkların dışavurumu, bir çeşit hezeyan hâli, ardından sükunete eriş, sonra yeniden köpürme... Cetiz'in 21. yüzyıl müziğinde, Jewett'in bu ve benzeri duyguları yansıtan ustalıklı icrasıyla kemanın nasıl “kendi kendine konuştuğuna” da tanıklık ettik.
Cetiz'in “yeni anlatımcılık” diye tanımlayabileceğimiz programlı müziklerinde hep rastladığımız felsefi ve psikolojik derinlik “Soliloquy”de de karşımıza çıktı. Eserin icrasından sonra Jewett besteciyi sahneye davet etti. Onlar birbirlerini kutlarken, dinleyici de güçlü alkışla her ikisine de beğenisini sundu.
10 Haziran akşamı Bach Maratonu'nun üçüncü ve son etabında Ellen Jewett gene Erimtan sahnesinde olacak.
ŞEFİK KAHRAMANKAPTAN
8 Haziran 2017