MET Live HD :
Canlı yayında Opera'nın en güzel örneği
New York Metropolitan Operası bu yıl, şu anda bulunduğu yer olan Lincoln Center’daki yerinde 50. Yılını kutluyor. Opera 1960 yıllarında talebe cevap veremeyecek durumdaydı. Bugün ise, 3800 koltuk kapasiteli salonu sürekli doldurmakta zorlandığına dair söylentiler var. ABD’deki kültür, eğitim seviyesinin bugünkü durumu bunun başlıca nedeni olarak gösteriliyor. En azından Direktör Peter Gelb’in düşüncesi bu. Bununla birlikte, Direktörün yüzünü güldüren bir husus var: MET programlarının canlı olarak dünyanın çok sayıda sinema/tiyatro salonunda yayınlanmakta olması.
Bu projenin adı “MET Live HD”. Yılda yaklaşık 70 ülkede, 2000 civarında salonda, ortalama iki buçuk milyon insanın bu canlı yayınları izlediği biliniyor. Peter Gelb bundan çok memnun. 2017/2018 Sezonu, Ekim başında, yüz onuncu seansında Bellini’nin Norma operasıyla başladı. Ekrana yansıyan temsilin onca müziksever tarafından izlendiği dikkate alındığında, yapımların kusursuz olmasının MET idaresi için çok önemli olduğunu belirtiyor Gelb. Bu nedenle opera yayınlarının izleyicilerine en iyi şekilde ulaşabilmesi için tüm aşamaları kendilerinin üstlendiklerini övünerek anlatıyor. Ekonomik açıdan yöneticilerin yüzünü güldüren bu sistemle neredeyse tüm dünyaya yayın yapılmakta.
Her yıl MET’de sahnelenen yirmi beşin üzerinde farklı yapımdan yaklaşık onu sinemalara sunuluyor. Bunların arasında klâsikler de var, Thomas Ades’in The Exterminating Angel adlı çağdaş operası gibi, çağdaş eserler de. Ades’in operası için 150 000 biletin satılması bekleniyor ki, bu da çağdaş bir opera için güzel bir netice.
2006 yılında göreve geldiği tarihten itibaren hedeflerini, düşüncelerini gerçeğe dönüştürmek için elinden geleni yapmakta olan Peter Gelb, 2017/2018 sezonunda da dünya opera dünyasında yıldız olan tüm isimleri misafir etmek için çabaladığını açıkça söylemekten kaçınmıyor. Sahnelenecek yapımlardan onunun sinemalarda gösterime sunulacağını söylemiştik. 7 Ekim’de gösterimde olan Norma’dan sonra, ünlü rejisör David McVicar’ın Tosca’sı: Sonya Yoncheva1,Vittorio Grigolo, Bryn Terfel üçlüsüyle izleyicilerle buluşacak. Franco Zefirelli’den artık “antika” olmuş bir yapımla, La Bohème de var. La Bohème’de izleyiciyi salona çekecek olanın şancılar olduğu iddia ediliyor: Sonya Yoncheva ve Michael Fabiano. Bunlar gösterilecek olan yapımlardan sadece bir kaçı.
Bu programın salona eskisinden daha fazla seyirciyi çekeceğinden emin olan Peter Gelb bir yandan ünlerine ün katmanın, diğer yandan da kasalara para akmasını sağlamanın peşinde.
MET Live HD yayınları 2006 yılında Amerika’da başlamış; Kuzey Amerika dışında ilk olarak Japonya ve Norveç'te ve daha sonra, 2008 yılında Avrupa'nın başlıca ülkelerine yayılmış. Ülkemizde İstanbul’dan başka şehirde gösterim var mı, bilemiyoruz. Ama İstanbul’da bir küçük sinema salonunda, yüksek ses ve görüntü kalitesiyle opera severlere bir opera sezonu boyunca canlı yayın sunuluyor. Ankara bu konuda çok zayıf. Bundan birkaç yıl önce, birkaç opera ve baleyi naklen ve kayıttan dev ekranda izleme şansını elde etmiştik. Lakin sonra arkası kesildi. Ne yazık ki ilginin çok fazla olduğunu söylemek de doğru olmaz. Ama ilgisizliğin yanı sıra, bir sorun da var ve sanırız bu sorun İstanbul için de geçerli: duyuru sorunu. Her ne hal ise, MET güzel bir iş yapıyor; bundan faydalanmayı bilen opera tutkunları da kendi mutluluk hanelerine artılar ekliyorlar. Bizim bildiğimiz bu.
AYŞE ÖKTEM
18 Ekim 2017
