Piyanistler Selin Şekeranber ve Yudum Çetiner’den oluşan Duo Blanc & Noir, ya da Beyaz ve Siyah İkilisi ile tanışıklığım eskilere dayanıyor, desem yanlış olmaz. Ankara’ya her geldiklerinde onları izlemeye çalıştım. Uyumlarına, dinamizmlerine, yaratıcılıklarına, heyecanlarına, arayış içinde oluşlarına keyifle baktım. Sadece pandemi döneminde izleyemedim. Ama bu kez, Ankara’daki resitali izleme fırsatını kaçıramazdım. Program Schubert, Bach, Beethoven, Mozart gibi müzik tarihinin dünyada en tanınan bestecileri ve genç piyanist bestecilerimizden Cem Esen’in (1997) yapıtlarından oluşuyordu. Franz Schubert’in dört el için bestelenmiş Fantezisi (D 940) ve Esen’in yapıtı ayrı tutulacak olursa, diğer bestecilerin dört el ve Duo Blanc & Noir için uyarlanmış eserlerinin yorumları ikilinin piyano tekniği, tuşlara olan hâkimiyetleri ve tabii yıllara dayanan uyumları hakkında güzel fikir veriyordu.
Pandemi sonrası birçok etkinlikte (kamu destekli olanlar dışında) program ve eserler hakkında bilgi veren broşür bulunmamakta. Müzisyenler o günün programını anons ediyor ve bilgi veriyorlar. Böylelikle izleyicilerin akıllarında en azından temel bazı bilgiler kalmış oluyor.
Konserimize dönecek olursak; piyanistler Selin Şekeranber ve Yudum Çetiner de çaldıkları yapıtlarla ilgili kısa ve öz bilgiler verdiler. İkili Fa minör Fantezi’den (Schubert) sonra, 2022 ortalarında piyasaya çıkan “It’s Electric” başlıklı albümlerinden Chaconne’u (Şakon) çaldılar. Albüm J.S.Bach’ın eserlerinden oluşuyor ve bunlardan Chaconne Bach’ın sıklıkla çalınan yapıtlarından Partita No.2 nin de bir bölümü. İşte bu bölümün caz uyarlaması Alman caz piyanisti ve besteci Tobias Forster tarafından İkili için özel düzenlenmiş. Güzel bir düzenleme, müthiş bir yorum.
Doğumunun 250. yılı vesilesiyle dünyada Beethoven Yılı olarak ilân edilen 2020’de Tobias Forster Şekeranber-Çetiner ikilisi için Beethoven Medley olarak adlandırılan bir caz düzenlemesi yapmış; ikilinin favori Beethoven eserlerinden kesitler içeren bu yapıt ilk kez Berlin’de, Beethoven 2020 Müzik Festivali’nde icra edilmişti. İçinden büyük bestecinin iyi bilinen eserlerinden motiflerin yakalandığı yapıtı Duo Blanc & Noir, caz ritimleriyle klasik motifleri çok güzel vurgulayarak yorumladılar.
Programda Mozart’ın en tanınan melodilerinden, çoğunlukla Türk Marşı olarak bilinen 11 no.lu Sonat’ın son bölümü Alla Turca da vardı. Piyanist, besteci Fazıl Say 1993 yılında bu bölümden esinli Alla Turca Jazz adlı bir düzenleme yapmıştı. Resitalde bu düzenlemenin Şekeranber - Çetiner ikilisince 4 el için uyarlanmış sürümünü dinledik. Aynı merak ve heyecanla.
Programdaki bir diğer eser de genç piyanist, besteci Cem Esen’in (1997) ilk seslendirilişi yapılan Hypatia adlı yapıtıydı. Duo Blanc & Noir tarafından sipariş edilen bu esere adını veren Hypatia, 4 ilâ 5. yüzyıl arasında yaşamış bir Yunan matematikçi, filozof, astronom. Şekeranber ve Çetiner fanatizme, baskıcılığa karşı aydın düşüncenin savunucusu ve simgesi olan, bu uğurda da feci şekilde öldürülen bu bilge kadından etkilenmişler. Adının müzikle de sonsuzluğa taşınmasını istemiş olabilirler. Sonuç itibariyle Hypatia dikkat çeken bir beste siparişine konu olmuş. Özgün bir anlatımı olan bir eser; Hypatia’nın trajik yaşam ve ölümü eserde güzel müziksel simgelerle yansıtılmış. Cem Esen’i en son geçtiğimiz Aralık ayı ortalarında Elvin Hoxha Ganiyev (keman), Poyraz Baltacıgil (viyolonsel) ile verdikleri çok güzel bir konserde dinlemiştik. Tekrar parçası olarak seslendirilen kısa, oldukça duygusal eseri dinleyiciler tarafından çok beğenilmişti.
Duo Blanc & Noir program dışında, ilk başta, ünlü ozanımız Âşık Veysel’in Yudum Çetiner tarafından iki piyanoya uyarlanmış haliyle, Uzun İnce Bir Yoldayım adlı sevilen yapıtıyla başlamışlardı; dinleyicileri kırmayarak, Astor Piazzola’nın Libertango adlı yapıtını icra ederek resitallerini tamamladılar. Salondan büyük beğeni alan ikili çalışlarıyla, eserlere olan hâkimiyetleriyle, pozitif enerjilerini dinleyicilerine aktarmalarıyla, dinleyicilerini belki de her zamankinden çok, umutla doldurdular.
AYŞE ÖKTEM
30 Ocak 2023, Ankara
