“ Sadece Çaykovski” : konserin başlığı. İcracılar, Rus asıllı Kirill Troussov (keman), kız kardeşi Alexandra Troussova (piyano) ve Alman Benedict Kloeckner (viyolonsel). Sadece başlık konsere gitmek için bir gerekçe. Yanında bir Stradivarius adı var, o da çekici. Sonuçta da Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası ana konser salonunda çok güzel bir konser dinlemiş olmanın zevki. Trio Stradivarius’un bu Ankara’daki ilk konseriymiş. Trio’nun mensuplarından keman virtüozu Kirill Troussov sezon başında Bilkent Senfoni Orkestrasıyla Sibelius’un zorlu keman konçertosunu çalmış, ne var ki biz katılamamıştık.
Stradivarius Trio Ankara konserleri için Çaykovski’nin keman-piyano ve viyolonsel-piyano için bestelediği, bestecisinin ince ruhu, zarafet ve duyarlılığını harika yansıtan kısa sayılabilecek eserlerini ve Çaykovski’nin “Büyük bir sanatçının anısına” başlığını verdiği keman, viyolonsel ve piyano için Üçlü’yü (Op.50) seslendirdiler.
İlk iki eser, viyolonselist Benedict Kloeckner ile piyanist Alexandra Troussova tarafından seslendirildi. Bunlar Çaykovski’nin piyano solo için bestelediği ve Viktor Kubatsky tarafından viyolonsel-piyano ikilisine uyarlanan, altışar bölümden oluşan Altı Parça (Op. 51 ve Op.19) adını verdiği kısa yapıtlarının altıncı (Valse Sentimentale) ve dördüncü (Nocturne) bölümleriydi. Kloeckner - Troussova ikilisi, ardından, viyolonsel ve orkestra için bestelendikten sonra Peeter Jurgenson tarafından viyolonsel-piyanoya uyarlanan, “ Pezzo Capriccioso”yu seslendirdiler. Üç eserde de piyano daha geri planda, viyolonsel hâkim durumda; Kloeckner’in tüm tutku ve ruhunu vererek çaldığı eserlerdi. Kapris dolu parça olarak tercüme edilebilecek Pezzo Capriccioso aslında kaygısızlık izlenimi uyandıran değil, tam aksine, duygusal bir yapıt. Benedict Kloeckner de duygusallığı yerinde hissettirdi.
Bundan sonraki iki yapıtta (Op. 42 “Meditasyon” ve Op. 34 “Valse-Scherzo”) bu kez kemancı Kirill Troussov ile piyanist kız kardeşi Alexandra Troussova’nın ustalıklarını dinleme fırsatını yakaladık. Meditasyon (derin düşünceye dalış) Çaykovski’nin keman ve piyano için bestelediği, “Değerli bir Mekânın Anısına” adını verdiği, 3 bölümlük bir müzik parçasının ilk bölümü. İçli, duygusal, biraz karanlık olan bu eser insanı derinlere götürüyor. Valse Scherzo ise, tam aksi, bir öncekine göre hafif, şakacı, renkli bir yapıt. Her iki müzisyen de gerek duygusallığı, gerekse nükteyi çok güzel biçimde yansıttılar. Ama gecenin başyapıtı kuşkusuz Op. 50, Keman, Viyolonsel ve Piyano için Üçlü idi. Bestecinin Nicolai Rubinstein’a, “Büyük Bir Sanatçının Anısına” başlığıyla ithaf ettiği bu eserde, Kirill Troussov, Benedict Kloeckner ve Alexandra Troussova olgunluk, duygusallık, ifade yoğunluğu, renk ve seste ince ayrım, teknik, tonalite güzelliği, kısacası bir bütün olarak, gerekli ustalık özelliklerini sergilediler. Virtüozluk isteyen piyano partisine sahip olan yapıtta Alexandra Troussova, özellikle oldukça güç ikinci bölümde hayran bıraktı.
Yoğun alkış genç müzisyenleri Ankaralılara bir jest yapmaya yöneltti. Kirill Troussov ile Benedict Kloeckner ilk önce Norveç’li besteci, şef Johan Halvorsen’in, Haendel’in bir teması üzerine çeşitlemelerden oluşan Passacaglia’sını (1893 veya 1894) seslendirdiler. İki usta müzisyenin çalgılarıyla diyalog yaptığı bu icranın büyük beğeni kazanması üzerine, piyanist Alexandra Troussova’nın da katılmasıyla Üçlü, çağdaş Alman besteci Peter Kiesewetter’in keman, viyolonsel ve piyano için Tango Pathétique (Patetik Tango) adlı kısa yapıtını çaldılar. 60 yaş üstü bir kuşak tarafından iyi bilinen birkaç tangonun ana temaları dışında, Çaykovski’nin Eugene Oneguine operası, keman konçertosu gibi eserlerinden temaların da öne çıktığı sevimli eserle salon iyice coştu.
Viyolonselci Benedict Kloeckner bir Francesco Rugeri yapımı viyolonsel (1690) çalıyor. Konsere başlamadan dinleyicilere hemen çalgısından söz etti. Kullandığı arşe ise Etienne Pajeot’a (1820) aitmiş. Bir vakitler ünlü viyolonselci Maurice Gendron’a ait olması nedeniyle “Ex Maurice Gendron” olarak biliniyor. Kirill Troussov ise Çaykovsky’nin keman konçertosunun 1881 yılında ilk seslendirilişini yapan kemancı Adolph Brodsky’nin Stradivarius 1702 yapımı kemanıyla çalıyor. Kemandan “Brodsky” diye söz ediliyor.
AYŞE ÖKTEM
5 Şubat 2023, Ankara
