Rolling Stones'dan bir Türk Şarkısı: 'Paint It Black'

The RollIng Stones

İngiliz ‘rock’ grubu The Rolling Stones 1962’den bu yana 60 yılı aşkın bir zamandır, ara vermeksizin müzik üretiyor, konser veriyor. Kurucu kadrodan Brian Jones (d.1942) 1969’da erken yaşta hayatını kaybetti, Bill Wyman (d.1936) 1993’de gruptan ayrıldı. Diğer üyeler vokalist Mick Jagger (d.1943), gitarist Keith Richards (d.1943), Ronnie Wood (d.1947) ve davulcu Charlie Watts (1941-2021) orijinal kadrolarına mümkün olduğunca sadık kalmaya çalışıyorlar.

75-80 yaş bandındaki grup üyeleri pandemi günlerinde boş durmadılar; Nisan 2020’de o günlerimizi anlatan ‘Living in a Ghost Town / Hayalet Şehirde Yaşamak’ şarkısını elektronik platforma yüklediler. Bu dönemde kayıt ettikleri diğer eserlerini ‘Hackney Diamonds’ ismini verdikleri bir albümde topladılar. Ekim 2023’de piyasaya çıkan bu albüm 2005’’den bu yana 18 yıl sonra ilk kez ‘kendi orijinal eserleri’nden oluşuyor.

(‘Hackney’ orta Londra yerel/argo aksanında ‘hırsızlık sonrası yere saçılan kırılmış cam parçaları’ anlamına geliyormuş. Bir söyleşide, bu sözcüğü ‘kötü geçen bir gece sonrası, sabah vakti, yerlere saçılmış eşyalar’ anlamında kullandıklarını belirtmişler. Pandemi sonrası için güzel bir benzetme; ama konumuz bu değil.)

Aftermath

‘Aftermath / Sonrası’ grubun 1966 yılında kaydettiği (İngiltere’deki) 4. stüdyo albümü. Daha önceki albümlerinde çoğunlukla başka şarkıcıların parçalarını kendi yorumları ile kaydederlerken ‘Aftermath’ albümü grubun ‘tümüyle kendi üretimi’ olarak kabul ediliyor; tüm şarkıların Jagger ve Richards tarafından yazılan orijinal besteler olduğu belirtiliyor. Müzik uzmanları, bu albümü, The Rolling Stones grubunun ‘sanatsal bir atılımı’ olarak nitelendiriyorlar.

Paint It Black

‘Paint It Black / Siyaha Boya’ grubun en sevilen ve gruba ün getiren ilk şarkılarından biri. ‘Aftermath’ albümünün ABD baskısında yer almış, ayrıca tek şarkı (single / 45’lik) olarak da yayınlamış. Şarkı ‘sevdiğini kaybettiği için hüzünlenen ve renkli gördüğü her şeyin siyaha boyanmasını isteyen’ bir ruh halini anlatıyor.

Maybe then I'll fade away

and not have to face the facts
It's not easy facin' up

when your whole world is black

Belki o zaman kaybolur giderim

Ve gerçeklerle yüzleşmek zorunda kalmam

Hiç kolay değil yüzleşmek

Tüm dünyan kapkaranlık iken

Pek çok başka ünlü şarkının bulunduğu o yılların müzik ortamında haftalarca liste başı kalıyor. Satış rakamları nedeni ile ‘platin plak’ kazanıyor. Yaklaşık 400 sanatçı tarafından yeniden yorumlandığı belirtiliyor. Pek çok filmde kullanılıyor. ‘Tüm Zamanları En İyi 500 Şarkısı’ listesinde, ‘Rock and Roll Dünyasını Etkileyen Şarkılar Listesi’nde yer alıyor.

Türk şarkısı mı?

‘Paint It Black’ şarkısını, içindeki müzikal motifler nedeni ile ortadoğuya, ‘sitar’ çalgısı kullanılması nedeni ile Hintlilere bağlayanlar oluyor.

Müzik dünyasının ünlü Rolling Stone Dergisi 14 Aralık 1995 tarihli 723 no’lu sayısında Mick Jagger ile yapılan bir söyleşi yayınlıyor. Derginin sahibi Jann S. Wenner söyleşinin bir bölümünde ‘Aftermath’ albümü hakkında görüş soruyor.

Mick Jagger şöyle cevaplıyor: ‘Benim için büyük bir dönüm noktası idi. İlk kez bütün bir albümü kendimiz yazmıştık… O yıllarda başkalarının şarkılarını da kullandığımız olmuştu; ama haksızlık yaptığımızı düşünmüyorduk. O zamanlar yeterince olgun değildik ve zaten herkes bunu yapıyordu… Albümde geniş bir yelpazede müzik tarzları vardı: ‘Paint It Black’ bu tarz bir Türk şarkısı idi’.

Paint It Black ile ilgili olarak ara sıra gündeme gelen bu konu, böylece, en yetkili ağızdan onaylanmış oluyor.

Erkin Koray ve ‘Bir Eylül Akşamı’

Erkin Koray (1941-2023) ülkemizin çok tanınmış bir müzik insanı; Anadolu rock tarzının önderlerinden bir sanatçı.

1962 yılında ilk plağı için kayıt yapıyor; bir yüzünde ‘It’s So Long’ ön yüzünde ise ‘Bir Eylül Akşamı’ yeralıyor. O tarih için uygun bulunmayan bu plak 1966 yılında, ‘Paint It Black’den 4 ay önce piyasaya çıkıyor.

Bir eylül akşamı sen geldin bana
Bir eylül akşamı aşk verdin bana

Karanlıkta gördüm seni
Ne olur gitme ver elini senin ile beraberce
Çayırlarda yürüdükçe bakacağız falımıza
Neler olacağımıza

2021 yılında bu konuyu ‘The Rolling Stones Paint It Black’i bir Türk şarkısından mı çaldı?’ başlığı ile sayfasına taşıyan bir müzik sitesi ‘günümüz teknolojisi ile her türlü bilgiye, şarkıya ulaşmanın kolay olduğunu ama 1960’larda bu etkilenmenin nasıl olmuş olabileceğini’ araştırıyor. Sonra, Atlantic Records plak şirketi sahibi ve pek çok müzik grubunun temsilcisi Ahmet Ertegün’ün (1923-2006) Türkiye’de dinlediği bu plağı The Rolling Stones’a vermiş olabileceğini dile getiriyor.

O yıllarda, Brian Jones, grubun sadece gitara dayalı performansını zenginleştirmek için araştırma yapıyor; ayrıca bir şarkıda sitar kullanma isteği var. Gençlerin doğu ve Hint kültürüne karşı merakı da gözönüne alındığında bu şarkıyı tüm isteklerini karşılar nitelikte bulmuş olmaları mümkün görülüyor.

***

Erkin Koray ve (bir The Rolling Stones konseri sırasında sahne arkasında düşerek hayatını kaybeden) Ahmet Ertegün artık aramızda değiller; Mick Jagger’in söyledikleri ise kayıtlarda duruyor. Bize de ’Paint It Black’ ve ‘Bir Eylül Akşamı’nı bir kez daha dinlemek ve geçen Ağustos’ta kaybettiğimiz Erkin Baba’ya bir selam göndermek kalıyor.

LEVENT TOSUN

14 Şubat 2024, Ankara