MDT'den Tango'S : Sahnedeki enerji dinleyiciye nasıl yayılıyor?

MDT'den Tango’S : Sahnedeki enerji dinleyiciye nasıl yayılıyor?

8 Mayıs 2017 tarihinde Ankara’da , Ankara Devlet Opera ve Balesi, Modern Dans Topluluğu, Tango’S adlı 1 Perdelik, 12 Bölümden oluşan bir gösteri sundu.

Eserin konuk koreografı, Ricardo Fernando, Astor Piazzola’nın (1921-1992) müziğini kullanmış. Dekor, Aykut Öz’e, Kostümler Aydan Çınar’a ait. Işık düzenlemesini Fuat Gök yapmış. Bu eserin ortaya çıkmasındaki diğer görevliler: Koreografi asistanları: Aslı Güneş Sümer, Repetitörler: Aslı Güneş Sümer - Kuzey Kıyıcan, Kondüvit: Feryal Parıldak – Pelin Köken. Eserde banttan verilen müzik yanında piyanist Naile Ahmedova’nın yorumları da kullanılıyor (Tango’S Program Kitapçığı 10-11).

Eserin koreografı 1960 doğumlu, Brezilyalı Ricardo Fernando, 2010-2011 Sezonunda MDT ile Bolero eserini sahnelemiş. Koreograf, bu eser ile 2007 yılında “En iyi ve en yaratıcı koreograf ödülü”nü kazanmış. Ravel’in müziği kullanılarak yapılmış bu ilginç çalışmada dansçılar kutular içersinde birbirlerini görmeden ama yine de uyum içinde dans ediyorlar. Hatta, dansçılar kutuların içine girip çıktıkça kıyafetlerini de değiştiriyorlar (Mimesis 2).

2017-2108 Sezonunda, Augsburg Balesi’nin direktörü olacak olan Ricardo Fernando, 1993 yılından beri Almanya’da çeşitli topluluklarla yönetmen, eğitmen, koreograf olarak çalışmış ve bu çalışmalarından dolayı 2015 yılında Mansiyon Ödülü olarak Alman Dans Ödülü (Anerkennungspreis der Deutscher Tanspreis 2015) almış. 2003-2004 Sezonunda Hagen Balesi’nin Artistik Yönetmeni olduğu zaman “tango” dans türüyle birçok çalışmalar yapmış. Kendisinin ilgi alanı yalnızca “tango” değil. Çok çeşitli baleleri, operaları, müzikalleri sahnelemiş. Hagen Balesi ile “Benim Arkadaşlarım, Benim Komşum” adlı bir projede 12 yaş altı çocuklarla çalıştığı gibi, büyük çocuklar, gençler, hatta fiziksel engelli insanlar için de dans projeleri yaratmış (Fernando 1-2).

Dansı uluslararası sanat olarak gören Ricardo Fernando’nun başarılarının arkasında bir esin kaynağı var. Eşi Carla Fernando hem dansçı hem eğitmen olarak Fernando’ya çok büyük destek olmuş. Fernando bu şanslı durumunun bilincinde (Willer 1-2).

Ankara’daki temsilde de eşi Carla Fernando, izleyiciler arasında heyecanla temsilin başlamasını bekliyordu. Eserdeki bazı bölümlerdeki danslar bir zamanlar Carla için de yaratılmış.

Ricardo Fernando, dansçı-koreograf Nurdan Sinkil ile eser provaları sırasında yaptığı söyleşide yoğun temposundan (hiç şikayetçi olmadığı), kendi dans eğitiminden (baleye 21 yaşında başlamış), yaptığı çağdaş koreografileriyle izleyicilere hareket getirdiğinden bahsederken Tango’S çalışmasının arkasında Tangata olduğunu söylüyor. Ancak, Tangata’da hem parmak ucu pabuçları hem yüksek topuklu ayakkabılarla yapılan danslar olduğu için MDT de yeni bir koreografi yaratıyor ve Tango’S ortaya çıkıyor.

Ricardo Fernando çok güçlü bulduğu Astor Piazzola’nın müziğinden de bahsediyor. Onun müziğinin “tango nueva” (“yeni tango”) olduğunu, Piazzola’nın tangoyu Arjantin sınırlarından çıkarıp evrenselleştirdiğini vurguluyor. Bu şekilde, tangonun modern yorumları yapılıyor. Fernando tangoyu çok sevdiği için tango dersleri de almış ve Arjantin’de birçok tango gösterileri izlemiş. Tangonun özelliklerini iyice anlamak istemiş. Baleci ve modern dansçıların bu özellikleri bilmediğini belirtiyor ama kendisi birçok tango koreografileri yaptığı için Tango’S çalışmasında tangonun olağanüstü özelliklerini yakaladığını belirtiyor. Fernando, hareketlerin iyice analiz adilmelerini istiyor. Ayrıntılara çok önem veriyor. MDT dansçıları arasında Deniz Alp’ın vizyonu olduğunu, ileriyi görebildiğini belirterek her stilde dans edebilen bir dansçı olduğunu vurguluyor ( Sinkil 1-18).

8 Mayıs 2017 tarihindeki temsil başlamadan önce projeksiyonla Astor Piazzola’nın görüntüleri izleyicileri karşıladı. Eser başladığı zaman erkek dansçılar kırmızı kravatlı kırmızı yakalı kırmızı askılı siyah takım elbiseleriyle , kızlar ise beyaz kravatlı beyaz yakalı siyah takım elbiseleriyle canlı canlı dans ederlerken, bir ara sahneye iskemleler de geliyorlar. Birçok koreograf modern dans çalışmalarında dansçılarla iskemleler arasında bir diyalog kurdurarak koreografilerine başka bir boyut getirirler. Ricardo Fernando, iskemlelere de ayrı bir koreografi düşünmüş. Böylece, iskemleler dansçıların üçüncü eli-kolu-ayağı-bacağı olmuş. Aynı zamanda, iskemleler dansçılar için mini bir dans platformu oluşturdukları gibi müziğin ritmiyle uyumlu olarak bir destek vazifesi de görüyorlardı. Ara sıra havalanan iskemleler, ara sıra da dansçıların yerdeki hareketlerinin arkasında sıralanıyorlardı. Dansçıların yerdeki hareketleri tek bir vücudun nefes alma dalgalarını görüntüye getiriyorlar, sahnede inişli çıkışlı vücut hareketleri oluşuyordu. Buradaki vücut kontrolü, müziğin temposunun vücut içinden çıkışı dikkati çekiyordu.

Bir ara dansçılar ceketlerinden kurtuluyorlar, kızlar dize kadar siyah çoraplarıyla kalıyorlardı. Dansçıların birbirlerini havaya kaldırdığı anlar yine müzik temposunu görüntüye getirmiş gibi oluyordu.

3.Bölümdeki “Balada para unLoco” solo dansında kırmızı giysili Nisan Ter düz kesim sarı saçlarını savura savura etkileyici ve güçlü bir dans sergilerken müziği gerçekten hissederek dans ediyordu.

9. Bölümdeki “Primavera Portena” da Trio dansında Deniz Alp – İlke Sayıner – Özlem Özükan sanki Chekhov’un “üç kız kardeş” ini canlandırıyorlardı.

10. Bölümde “La Misma Pena” da Deniz Alp’ın solo dansı kontrollü enerjisini de sergiliyordu çünkü Deniz Alp diğer bölümlerde de dans ediyor (hem topluluk içinde hem “düet” bölümünde).

12 Bölümün her biri ayrı bir enerjiyi, ayrı bir öyküyü, tempoyu, ayrı bir koreografik düzenlemenin etkilerini görüntüye getiriyordu.

12. Bölüm “La Cumparsita” da bütün dansçılar yalnızca bacakları ve ayakları görülecek bir şekilde dans ediyorlar, eserin sonunda esere esprili bir boyut getiriyorlardı.

Bütün dansçılarda hemen dikketi çeken durum “tango” kontrolünü, kesin ve temiz “tango” adımlarını, adımların birbirini takibindeki devamlılığı titiz bir şekilde sergilemeleriydi. Bütün dansçıların başlarını kullanışları, el ve ayak bileklerindeki esneklik, dizler, dirsekler, bacaklardaki sağlamlık ve vucutlarının içinden çıkan Astor Piazolla müziği ayrıntılara önem verilmiş olan bir çalışmayı görüntüye getiriyordu. Ricardo Fernardo’nun istediği gibi müziğin verdiği enerjiyi yansıtan bir dans gösterisi izleyicilerle buluşmuştu. İlginç olan sahnedeki enerjinin salona da yayılarak izleyicilere ulaşmasıydı.

Doç.Dr. Necla Çıkıgil

15 Mayıs 2017

KAYNAKLAR

Fernando, Ricardo, “About Me”,

(http://ricardofernando.com/), 1-2 (Kullanım tarihi: 11.05.2017).

“Kaybolan Seyirciyi Geri Getirecek”, Mimesis,

(http://www.mimesis-dergi.org/2011/04/kaybolan-seyirciyi-geri-getirecek/), 1-4 (Kullanım tarihi: 11.05.2017).

Sinkil, Nurdan,

“Tango’S ( mayıs’ta Modern dans Topluluğu’nda”, Buradadansvar, 4 Mayıs 2107, 1-18,

(https://buradadansvar.wordpress.com/2017/05/04/tangos-8-mayista-modern-dans-toplulugunda/) (Kullanım tarihi: 11.05.2107.

Tango’S Program Kitapçığı, Ankara Devlet Opera ve Balesi Yayınları, 2016-2107 Sezonu, Sayı: 18, 1-40.

Willer, Monika,

“Hagens Balllettdirektor Ricardo Fernando zieht Kraft uas der Kunst”,(“Hagen Bale’nin Direktörü Ricardo Fernando Sanattan Güç Çıkarıyor), Westfalenpost, 4.10.2013, 1-2,

(https://www.wp.de/staedte/hagen/hagens-balletdirektor-ricardo-fernando-zieht-kraft-aus-der-kunst-id8524415.html) (Kullanım tarihi: 11.05.2017).

Not: Önümüzdeki ilk temsil 17 Mayıs'ta...