Opera sanatçıları Covid-19 hastalarının tekrar nefes almayı öğrenmesine yardımcı oluyor. Fransız Haber Ajansının 2 Şubat 2021 tarihli ve Andrew Dickson’nın New York Times gazetesindeki 16 Şubat 2021 tarihli haberine göre İngiliz Ulusal Operası (English National Opera. ENO) ve Londra’daki Imperial College Hastanesi tarafından geliştirilen altı haftalık bir program, Covid-19’a yakalanmış hastaların iyileştikten sonra devam eden solunum sıkıntılarına yardımcı olmak için onlara özel nefes ve şan dersleri sunuyor. (https://www.nytimes.com/2021/02/16/arts/music/opera-singers-covid-19-treatment-eno-breathe.html?referringSource=articleShare), ( https://www.dailysabah.com/arts/opera-singers-help-uk-covid-19-patients-take-breath-of-fresh-air/news)
Pandemi ile tüm dünya yeni bir virüsle tanışmış oldu. Covid-19 adı verilen bu virüs özellikle solunum yolları ve akciğerde ağır sorunlara yol açabiliyor. Öyle ki iyileşse de bazı hastaların akciğerleri tam kapasite ile çalışamıyor ve nefes darlığı devam edebiliyor. Nefes darlığını düzeltmek için opera şan egzersizleri yapmaktan daha parlak bir fikir olamazdı herhalde.
Bu amaçla İngiliz Sağlık Hizmeti (National Health System: NHS) İngiliz Ulusal Operası ile işbirliği yaparak bir terapi programını uygulamaya koymuş durumda. Bu programa göre Covid-19’a yakalanıp iyileşen ama ardından nefes darlığı devam eden hastalara şan tedavisi “reçete” ediliyor. Hastalar eğitmenlerle zoom aracılığıyla şan tekniği eğitim seansı yapıyor. Şarkı söyleme ve diyafram kullanarak nefes tekniklerine ek olarak “mindfulness” (dikkati yönetme becerisi) uygulamaları içeren egzersizler sunuluyor. Hastalar daha çalışmaya yeni başladıklarında bile solunum sıkıntılarıyla baş etmekte yalnız olmadıklarını hissettiklerini söylüyorlar. Böylece söz konusu eğitimler solunum sıkıntısının yanı sıra Covid-19 sonrası anksiyete ile başa çıkmaya da yardımcı oluyor. Eğitime katılmak için ilk tanıdan sonra sekiz ila 12 hafta geçmiş olması gerekiyor.
Adeta Kraliyet Müzik Akademisi'nde eğitim alan şancılara verilen nefes ve şan çalışmalarına benzeyen eğitimlerin altı haftalık ön çalışmasının başarılı olması üzerine İngiliz Ulusal Operası şimdi "ENO Nefes" programını 1000 hastaya uygulamayı hedefliyor. ENO'nun eğitim programı başkanı Jenny Mollica, "Bu proje Ulusal Sağlık hizmetlerinin yükünü hafifletmek ve insanların sağlıklı yaşamlarına daha çabuk dönmelerine yardımcı olmak için.", dedi. Mollica’ya göre, nefes darlığı yaşayanlar endişe ile daha sık nefes almaya ihtiyaç duyabiliyorlar. Oysa şarkı söyleyerek onların nefesleri yavaşlatabilir ve daha düzenli hale getirilebilir, böylece beyinlerinin de bu sakinleşen tempoya uymasını sağlanabilir.
Bu durumda Devlet Opera ve Balesi ile Sağlık Bakanlığın harekete geçmesi ne kadar yararlı olur. Bu işbirliği ile şarkı söylemek söyleyene de, dinleyene de iyi gelecektir.
Pınar Aydın O’Dwyer
19 Şubat 2020, Ankara
Not: Dr. Nur Neyal’e teşekkürlerimle.
