Sanattan Yansımalar portalı editörü sayın Şefik Kahramankaptan’ın “Mükemmel Bir 85. Yaş Kutlaması” başlıklı yazısını okuyunca sayın Prof. Koral Çalgan’ın onuruna düzenlenen konsere katılamadığım için çok üzüldüm. (https://www.sanattanyansimalar.com/yazarlar/sefik-kahramankaptan/mukemmel-bir-85-yas-kutlamasi/3547/)
Ufak bir katkı olması babından, Prof. Koral Çalgan’ın yeni yaşını, onun sanat-okurları açısından önemli bir yönünü anlatan yazıyla kutlamak ve okuru olarak hayranlığımı ve minnettarlığımı ifade etmek istedim.
Kutlama konseri konuşmalarında Prof. Koral Çalgan’ın kurduğu iki konservatuvar, kurduğu ve yönettiği birçok orkestra ve oda müziği gruplarından söz edilmiş. Özenle yetiştirdiği nice öğrencisine candan sevgisi ve zarif saygısı vurgulanmış. Ayrıca titiz çalışkanlığı, azimli yaratıcılığı ve kendine özgü şakacılığı herkesçe malum olan sayın (ve sevgili) Koral Çalgan’ın yazarlık yönü de çok önemli. Eli sadece viyola arşesi tutmamış Çalgan’ın, kalem de tutmuş ve birçok kitap da yazmış.
Bu eserleri kısaca tanıtmak isterim:
Duyuşlar, Ulvi Cemal Erkin (Müzik Ansiklopedisi, 222s. 1991 ve 2001; Sevda Cenap And Vakfı, 208 s. 2008), Ulvi Cemal Erkin, Duyuşlardan Köçekçe’ye (Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Yayınları, 208s. 2000) ve 1991 Onur Ödülü Altın Madalyası Sahibi Ulvi Cemal Erkin'e Armağan (Sevda Cenap And Vakfı, 208s.1991) adlı kitaplarda Çalgan, “Türk Beşleri'nin en duygulusu olarak tanımladığı hocası Ulvi Cemal Erkin’i anlatıyor. 
Kişisel yaşamının yanı sıra mesleki yaşamını da bol görsel ile zenginleştirerek sunmuş. Erkin’in eserleri ayrıntılı olarak listelenmiş, konser programları ve dans rapsodisi Köçekçe başta olmak üzere eserlerinin notalarına da yer verilmiş. Mükemmel bir biyografi çalışması.
Franz Liszt ve M.R. Gazimihal’in Bir Araştırması “Liszt’in İstanbul Konserleri”. (Müzik Ansiklopedisi Yayınları, 103s.1991).
Gelmiş geçmiş en yetenekli piyanistlerden ve tanınmış bestecilerden Franz Liszt 1847 yılında Sultan Abdülmecid tarafından İstanbul’a davet edilmiş, konserler vermiş hatta Sultan’a ithafen bir beste yapmış. Prof. Çalgan, büyük müzik hocası Mahmut Ragıp Gazimihal’in bu konuda araştırıp yazdıklarını yeniden eklerle düzenleyip yayına hazırlamış. Sadece müzik tarihi açısından değil genel tarih açısından da çok değerli bir eser.
Müzik Fıkraları (Müzik Ansiklopedisi Yayınları, 190s.1991) adlı kitapta Prof. Çalgan müzik ve orkestra üzerine yerli, yabancı fıkraları, meşhur müzik karikatüristi Hoffnung’un karikatürleri eşliğinde derleyip sunmuş. Kendisi harika bir fıkra anlatıcısı olan ve dağarcığında yüzlerce komik öykü olan Çalgan’ı kendi ağzından dinleme şansınız yoksa üzülmeyin, bu kitabı okuyarak da çok eğleneceğiniz kesin.
Müzikle İlgili Özdeyişler (Sun Yayınevi, 190s, 2017) adlı eserde klasik ve çağdaş müzik sanatı, operalar ve opera sanatçıları, yorumcular, orkestra şefleri, müzik eleştirmenleri üzerine söylenmiş veya yazılmış ironik yorumlar ve görüşler yer alıyor. Çalgan aynı zamanda çok sayıda büyük bestecinin kendilerini tanımlayışları veya söz sahibi sanatçı ve sanatseverin onlara dair övgülerini de sunmuş. Tadına doyulmaz bir başucu kitabı.
Büyük Müzikçileri Nasıl Bilirdiniz? (Boğaziçi Yayınları, 712s, 2019). Cep ansiklopedisi tarzındaki eserde önemli besteciler, yorumcular, opera sanatçıları, orkestra şefleri ve eleştirmenler hakkında kısa ama önemli bilgiler bir araya getirilmiş. Çalgan bu bilgileri kendine özgü şakacı yorumlarıyla kaleme almış. Klasik müziği sevdirmenin ve yaymanın bir yolu da işte bu tarz kitaplar.
Tüm bu kitapların özenle seçilmiş içerikleri, rahatça hazmedilerek okunabilmeleri ve yeri geldiğinde kullanılan keyifli nüktedan dilin yanı sıra kaynakçalı oluşları da inanın değerlerine değer katıyor. Hele, günümüzde, değil kaynakların listelendiği, çevrildiği ana kaynağın adı ve yazarından söz edilmeyen yığınla çeviri baskılar “kitap” sıfatıyla satışa sunulmaktayken!
Öğrencileri, meslektaşları, dostları ve ailesiyle; nice içten kahkahalarla dolu, keyifli ve sağlıklı yıllara değerli müzisyen ve sevgili “yazgan” dost Koral Çalgan!
Kaynak: Aydın O’Dwyer P: Opera, Bale ve Klasik Müzik Konulu Yayınlar-1. Cumhuriyet Kitap Eki, 17.12.2011
Pınar Aydın O’Dwyer
11 Nisan 2025, Ankara
