Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası (CSO) Tarihi Salonunda 26 Kasım 2022 akşamı tarihi bir org resitali gerçekleştirildi. Solist, tanınmış Danimarkalı org sanatçısı Jonas Hellesøe resitalin başlığını “İskandinavya’dan Amerika’ya Orgun Büyülü Yolculuğu” koymuştu.
Son zamanlarda mutat olduğu üzere basılı program olmayan resitalde çalınan parçaların kimlerin hangi bestesi olduğu izleyiciler için o anda bilmeceydi. Resitalden önce CSO sitesine bakmayı akıl edenler programı öğrenmiş olabilirlerdi: https://csoadaankara.ktb.gov.tr/tr/event/detail/2408/2423/-jonas-helles-e-solo-org-resitali. Ayrıca sanatçının kendi hazırladığı youtube kaydından da bilgi edinmek mümkündü: youtube.com/shorts/52-5wZDk82U?feature=share. Yine de basılı program olmayınca eserlerin kaç bölümden oluştuğunu kestirmek ve ne zaman alkışlanması gerektiğine karar vermek zordu. Nitekim bir yerde eserin bittiğini anlayamadık, sanatçının asistanı alkış işareti yapınca alkışladık. Ondan sonra da ne zaman bir an dursa alkış zamanıdır diye davrandık, çoğu da yanlış zamanlama oldu.
Onun elinde olmayan, basılı program ve alkış zamanlaması sorununu bir yana bırakacak olursak org virtüözü Jonas Hellesøe unutulmaz bir gece yaşattı diyebiliriz. Dünyanın birçok konser salonu ve kilisesinde org konserler vermesini sağlayan büyük yeteneği ile bizleri bambaşka bir boyuta taşıdı. İki klavyeli ve ayak klavyeli CSO orgunun büyülü sesinin kanatlarında çağlar ötesinden bugüne, İskandinavya’dan Amerika’ya farklı kıtalarda ve ülkemizde bir yolculuğa çıkardı. Ülkemizde derken, Hellesøe son parça olarak, kendisine o anda verilen bir Karadeniz türküsünün doğaçlamayla çeşitlemelerini yaptı. Kuliste iki dakika konsantre olduktan sonra yaptığı çeşitlemelerle bu alandaki yeteneğini de gözler önüne serdi.
Israrlı alkışlarla sahneye gelen Hellesøe’nin bizi ise asla akıllardan çıkmayacak, sanatçı bis olarak İstiklal Marşı üzerine hazırladığı çeşitlemeleri seslendirdi. Muhteşem bir an yaşadık, tüm salon ayakta dinledik ve iliklerimize işleyen sanatsal ve milli duygularla kendisini sadece ellerimizle değil, yüreğimizle de alkışladık. Resitale beraber gittiğim 8 yaşındaki Doruk’a en çok hangi parçaları beğendiğini sordum, tahmin edileceği üzere ilk iki tercihi İstiklal Marşı ve Karadeniz türküsüydü. Üçüncü tercihi ise Bach Toccata ve Füg oldu ki ben de ona katıldım.
Salt güzel müzik seslendirebilen değil, orgun sırtı seyirciye dönük olarak çalınan bir enstrüman olmasına rağmen candan davranışlarıyla izleyiciyle empati kurabilen ve ülkeye göre seçtiği repertuvarla onlara saygı sunan Jonas Hellesøe gerçekten de “tarihi bir org resitali” gerçekleştirdi!
Program:
W.A. Mozart (1756-1791)
- “Fantasia” Fa minör, Org için KV 608
J.S. Bach (1685-1750)
- Toccata und Fuge, Re minör BWV 532
- Trio super “Allein Gott in der Höh sei Ehr” BWV 664
- “O Mensch, beweind ein Sunde gross” BWV 622
C. Nielsen (1865-1931)
- Org Prelüdleri’nden bir seçki, Op. 51
N. W. Gade (1817-1890)
- “3 Tonstücke” den birinci bölüm, Fa majör Op. 22
C. Ives (1874-1954)
- “Amerika” Varyasyonları
Jonas Hellesøe (d.1991): Bir halk türküsü üzerine doğaçlamalar
Pınar Aydın O’Dwyer
28 Kasım 2022, Ankara